Bezrobocie jest zjawiskiem społecznym głównie ekonomicznym i politycznym, polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów. Bezrobocie istniało zawsze, w mniejszym bądź większym stopniu, ale jednak. Od kilku jednak lat, szczególnie w Polsce i innych krajach Europy Wschodniej stopa bezrobocia była bardzo wysoka. Obecnie ten poziom się zmniejsza, ale wciąż pozostaje dość znaczny. Czy to alarmujące zjawisko jest problemem indywidualnym każdego państwa UE czy może całej Unii?? Moim zdaniem jest to problem ogólnoeuropejski, gdyż problemy ekonomiczne i gospodarcze poszczególnych państw wypływają negatywnie na funkcjonowanie całej Unii.
Unia Europejska prowadzi politykę w zakresie zatrudnienia i polityki społecznej. Główne jej hasła to nowe i lepsze miejsca pracy i równość szans. Unia pragnie, aby wszyscy jej obywatele byli odpowiednio wykształceni i dotrzymywali kroku zmianom gospodarczym i technologicznym. Jest to szczególnie ważne dla państw nowo przyjętych i mających problemy ekonomiczne, jak:Polska, Bułgaria czy Rumunia. Rozwiązanie tych trudności przyniesie wiele korzyści innym państwom członkowskim, szczególnie tym dobrze rozwiniętym np. Niemcom i Wielkiej Brytanii. Tania siła robocza nie będzie zalewać ich rynków pracy i zagrażać stabilności gospodarki oraz odbierać miejsca pracy obywatelom tych krajów.
Komisja Europejska ustanowiła nowy program reform pod nazwą „Agenda lizbońska”.Zakłada ona,że zarówno UE jak i rządy poszczególnych państw muszą znaleźć sposób na przekonanie ludzi do podejmowania pracy, przyjmowania pomocy oraz szkoleń, gdyż tylko one pozwolą nadążyć za zmieniającym się rynkiem pracy. Ponadto należy zminimalizować problem emerytów polegający na starzeniu się populacji i popadaniu emerytów w ubóstwo z powodu braku funduszy na emerytury.
Wszystkie państwa członkowskie ściśle określiły indywidualne i wspólne priorytety w zakresie polityki zatrudnienia. Zostały one zapisane w wytycznych na lata 2005-2008.. Wytyczne w sprawie zatrudnienia stanowią podstawę krajowych programów reform oraz dotyczący zatrudnienia składnik przyjętego przez UE „programu lizbońskiego”, który obejmuje wszelkie działania Unii propagujące rozwój wiedzy oraz innowacyjności, które z kolei mają sprawić, że Europa stanie się bardziej atrakcyjnym miejscem pracy i inwestowania, a także zapewnić tworzenie nowych, lepszych miejsc pracy. Są one odpowiedzią na problemy nękające biedniejsze kraje UE. Mają doprowadzić od poprawy jakości i wydajności pracy, dopasowania kwalifikacji do potrzeb rynku a przede wszystkim pomóc w znalezieniu pracy milionom bezrobotnych w całej Unii.
Prawo do podjęcia pracy w dowolnym miejscu w UE jest fundamentalnym prawem wszystkich obywateli UE. Pewnym ograniczeniom podlegały państwa, które przystąpiły w 2004: Cypr, Czechy, Litwa, Łotwa, Słowacja, Słowenia, Węgry, Estonia, Malta i Polska. Miało to uchronić przez nagłym wyjazdem wielu obywateli poszczególnych państw do pracy w Niemczech, UK, Hiszpanii czy Włoszech. Pracownicy czasowo delegowani do innego kraju lub pracujący tam na stałe dzięki przepisom unijnym korzystają z ułatwień administracyjnych, zaś prawa związane z ochroną socjalną ich rodzin i ich samych nie tracą ważności za granicą. Podobne ustalenia obowiązują w przypadku osób przechodzących na emeryturę w innym państwie członkowskim. Jest to sieć współpracy publicznych służb zatrudnienia. Na stronie internetowej każdy może znaleźć informacje dotyczące życia i pracy na terenie państw członkowskich.
W UE działają trzy agencje, które zajmują się opracowywaniem i udostępnianiem wiedzy specjalistycznej na temat zatrudnienia w UE, badaniami naukowymi w tej dziedzinie oraz upowszechnianiem najlepszych wzorców. Są to:
Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy, z siedzibą w Bilbao;
Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy, z siedzibą w Dublinie;
Europejskie Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii, z siedzibą w Wiedniu.
Mimo tych wszystkich w/w udogodnień i reform UE, wiele obywateli państw członkowskich decyduje się wyjechać z ojczystego kraju za lepszą – ich zdaniem- pracą właśnie w Niemczech czy Wielkiej Brytanii. Przyciągają znacznie wyższe zarobki i lepsze warunki pracy. Przede wszystkim wyjazdy z kraju dotyczą lekarzy, pielęgniarek czy budowniczych. 2 czy 3 miesiące pracy w krajach Europy Zachodniej to rok pracy w biedjieszych państwach. Ten problem przede wszystkim dotyczy wciąż Polski, a od 1 stycznia 2007 Rumunii i Bułgarii. Mimo,że bezrobocie wciąż w Polsce sięga ok. 13- 14 % wielu Polaków nie przyjmuje pracy, jaka jest, gdyż ich zdaniem jest za mało płatna bądź niegodna posiadanych przez nich umiejętności. Wolą wyjechać zagranicę i pracować najczęściej „na czarno” i zarobić znacznie więcej, ale przy tym osłabijącyh Unię i własne państwo. Co więcej Unia Europejska udostępnia dotacje dla tych, którzy chcą założyć własną firmę, niestety mało ludzi wciąż się na nie decyduje bojąc się ryzyka związanego z prowadzeniem własnego biznesu. Bezrobotni wolą czerpać pieniądze z zasiłku, a gdy się skończy żebrać lub dorobić przez krótki czas „ na czarno”, ale za większe pieniądze. Świadomość ludzi dotycząca możliwości rozwoju i dokształcania a co za tym idzie znalezienie pracy jest niestety niewielka. Wielu sądzi, że jeśli nie ma zatrudnienia w obrębie miasta to już nie ma nigdzie. Wielu również uważa, że Unia Europejska nic nie robi w sprawie zwalczania bezrobocia, albo,że powinna najlepiej dawać zasiłki non stop. Reformę powinno się zacząć od zmiany poglądów na kwestie bezrobocia i użyteczności społecznej wielu ludzi, bez tego żadne reformy i programy pomocy nic nie dadzą. Bez najmniejszych wątpliwości można powiedzieć ,że bezrobocie jest problemem całej Unii Europejskiej , a nie tylko państw nowo przyjętych czy każdego państwa z osobna.