Gospodarstwa ekologiczne to alternatywa dla gospodarstw konwencjonalnych. Zmierzającą one do poprawy jakości i zdrowotności artykułów żywnościowych i innych produktów rolnych, zrównoważony ekologicznie i ograniczający ingerencję człowieka w ekosystem gospodarstwa, co hamuje proces degradacji siedliska rolniczego.
W porównaniu z konwencjonalnym gospodarstwem, ekologiczne charakteryzuje się większą pracochłonnością, ponadto różnorodnością gałęzi produkcji rolnej, co ma związek z zachowaniem równowagi ekologicznej, przestrzega się tu także prawidłowego zmianowania roślin, znacznie ograniczając lub całkowicie eliminując stosowanie nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin jednocześnie zwiększając zużycie nawozów organicznych. Produkty rolnictwa ekologicznego muszą mieć atest, który oznacza, że zostały one wytworzone zgodnie z kryteriami rolnictwa ekologicznego.
Metody uprawy roślin oraz chowu zwierząt gospodarskich stosowane w ekorolnictwie w znacznie większym stopniu, w porównaniu z konwencjonalnym rolnictwem, uwzględniają wymagania ekologii. Dąży się tu do zmniejszenia obciążenia dla środowiska naturalnego, jakie może powodować przemysłowa produkcja na wielkich farmach. Oznacza to z jednej strony redukcję ilości używanych produktów przemysłowych (maszyn i środków chemicznych, itp.), jak również przetwarzanie i wykorzystanie wszystkich odpadów (obornika, kompost, itp.) na terenie gospodarstwa, dzięki czemu gospodarstwo ekologiczne jest w znacznym stopniu niezależne od zewnętrznych nakładów.
Zapewnia się tu biologiczną samoregulację, stosuje się metody ochrony gleby i wody a także krajobrazu, czego efektem są produkty rolne o wysokiej jakości biologicznej.
Gospodarstwo ekologiczne nie może wyspecjalizować się wyłącznie w uprawie roślin bądź hodowli, stosowanie monokultur jest tutaj wykluczone. Aby uzyskać zamknięty obieg materii organicznej rośliny są spożywane przez zwierzęta, a te przetwarzają pożywienie w nawóz i cykl się zamyka.
Ekorolnictwo opiera się m. in. na bioróżnorodności, naturalnej aktywności gleby, cyklach biologicznych. Ogranicza się tu stosowanie nawozów mineralnych, zwłaszcza pochodzenia sztucznego oraz wyklucza użycie pestycydów i większości chemicznych środków ochrony roślin, stosując zamiast nich ekologiczne środki zastępcze.
Koncepcja rolnictwa ekologicznego wywodzi się z krajów wysoko uprzemysłowionych, gdzie produkcja rolnicza jest szczególnie rozwinięta, istnieją więc nadwyżki produktów rolnych, ponadto ruchy ekologiczne i wpływ społeczeństwa ma tu duże znaczenie.
Idee realizowane w rolnictwie ekologicznym wywodzą się z różnych filozofii i przyjmują różne formy społeczne i ekonomiczne..
Główne cele rolnictwa ekologicznego, które zostały określone przez Międzynarodową Federację Rolnictwa Ekologicznego obejmują:
- wytwarzanie żywności o wysokich walorach odżywczych,
- utrzymywanie oraz podwyższanie trwałej żyzności gleby,
- maksymalne wykorzystanie odnawialnych zasobów przyrody,
- dążenie do zamknięcia obiegu materii organicznej i składników pokarmowych w obrębie gospodarstwa,
- zapewnienie zwierzętom gospodarskich warunków zgodnych z ich potrzebami bytowymi,
- unikanie jakichkolwiek form skażenia i zanieczyszczenia środowiska,
- utrzymanie genetycznej różnorodności roślin i zwierząt,
- zapewnienie producentom rolnym godnego życia,
- zwrócenie uwagi na pozaprodukcyjne aspekty gospodarowania rolniczego ekologiczne i społeczne.
Ekoznakowanie to oznaczanie produktów ekologicznymi znakami towarowymi i tym samym sposób wywierania wpływu na rynek. Ekoznaki, wskazując produkty, które spełniają wymagania ochrony środowiska, pomagają w wyborze podczas zakupów w sklepie.
Klient świadomie wybierając ekoznakowane produkty, kształtuje popyt (a więc wpływa na podaż) i zaczyna mieć wpływ na poprawę stanu środowiska. Producent widząc, że przyjazne dla środowiska towary sprzedają się lepiej, w dalszym ciągu doskonali technologię produkcji, aby sprzedać więcej swoich produktów i być lepszym od konkurencji. W ten sposób zwykli ludzie wywierają wpływ na stan środowiska naturalnego. Okazuje się, że normalnie żyjąc, robiąc zakupy, podejmując zwykłe codzienne decyzje, można kształtować świat wokół nas.