Starożytny Rzym.

753pne-509pne monarchia królewska
509pne-31ne republika (forma ustroju w którym najważ. organy władzy powoływane są na określony czas w wyborach-prezydent,parlament,rząd)
31ne-476ne cesarstwo (284n.e.) [pryncypat prynceps August i dominat [Dioklecjan]
ZABYTKI:Forum Romanum, Koloseum, Panteon, akwedukt
PRYNCYPAT ustrój cesarstwa wprowadzony przez Oktawiana Augusta, usunął zgromadzenie ludowe siebie uznał za najwyższego kapłana i wprowadził kontrolę nad namiestnikami prowincji i zreformował wojsko
KONSULOWIE -rządzili miastem armią, finanse ,sądownictwo
EDYLOWIE- porządek i bezp. w Rzymie prace publiczne
KWESTORZY- kont. nad finansami, ściąganiem danin i nakładaniem podatków w prowincjach PRETORZY- sądownictwo
TRYBUNI LUDOWI-reprezentowali interesy plebsu
ZGROM. LUD.(republika)-uchwalało i inicjowało prawa, powoływali urzędników
CENZORZY-przestrzeganie zasad moralnych w Rzymie sporządzanie listy senatorów
SENAT- najważniejsze decyzje, wprowadzenie wojny, pokoju, kult religijny, sprawy zagraniczne PATRYCJUSZE- najbogatsza część społecz. miała prawa obywatelskie
PLEBEJUSZE-obywatele bez przywilejów prawnych
NIEWOLNICY- grupa bez praw gł siła robocza
BOGOWIE:Jowisz, Junona, Neptun (Posejdon), Mars, Wenus, Westa (Hestia) DATY:
I n.e.-Neron-Paweł z Tarsu
313n.e.- Konstantyn Wielki-edykt o tolerancji chrześcijan
325n.e.- Kont.Wiel.- sobór w Nicei
SOBÓR-grono biskupów reprezentujących cały kościół
SYNOD- zgromadznie biskupów
SCHIZMA-rozłam w kościele
APOSTOŁ-uczeń Jezusa
BISKUP- nadzorca, naczelnik gminy chrześcijańskiej
EDYKT- rozporządzenie cesarstwa oraz niektórych urzędników
V-III p.n.e.-podbój Itali (walki z Etruskami, Grekami, Samitami)
III-II p.n.e.- podbój świata śródziemnomorskiego
II p.n.e.-II n.e.- podbój Europy i Azji
264-241 p.n.e.- 1 wojna punicka
218-202 p.n.e.- 2 wojna unicka
149-146 p.n.e.- 3 wojna unicka
Italikowie PN Etruskowie ZACH-PN
Umbrowie PN-WSCH Samici CENTRUM
Latynowie OKOL. Rzymu Grecy PD (Terent,Heraklesa)

ZAWDZIĘCZAMY RZYMIANOM:
-alfabet łaciński
–prawo rzymskie-wzory ustrojowe (trójpodział władzy, senat)
–literatura rzymska i filozofia (Epikur Seneka, Cyceron)
–histioriografia (Tytus Liwiusz, Tacyt)
-kalendarz rzymski (powstał w 150 p.n.e. Juliusz Cezar dokonał reformy w 45 n.e. papież dokonuje reformy w 1582 r. kalendarz gregoriański)
-budownictwo i architektura
(techniki budowlane: fora (rynek)->Forum Romanum,
amfiteatry ->Koloseum I n.e..,
świątynie -> Panteon II n.e. ,
akwedukty, termy (łaźnie),
drogi -> Via Apia 31 p.n.e.,
łuki tryumfalne
-rzeźba portretowa pokazująca naturalny i prawdziwy wizerunek modela – wciąż aktualna ranga Rzymu wiecznego miasta do którego prowadzą wszystkie drogi –idea jedności Europy

PRZYCZYNY UPADKU CESARSTWA ZACH. RZYMSKIEGO:
-podział imperium na część wsch i zach
– zaprzestanie podbojów (brak dopływu nowych niewolników, wzrost podatków)
- najazdy plemion barbarzyńskich
- upadek miast (spadek znaczenia handlu i produkcji rzemieślniczej)
-zła sytuacja ekonomiczna (wzrost podatków, spadek wartości pieniądza)
- przeprowadzenie niekorzystnych reform wewnętrznych ROMANIZACJA- proces przejmowania kultury rzymskiej