Zanieczyszczenia

Jakie czynniki zanieczyszczają środowisko i skąd biorą się zanieczyszczenia?

Zanieczyszczenia powietrza można podzielić na:
naturalne – w wyniku wybuchów wulkanu, wydobywania się gazów z ziemi, pożarów lasu, burz pyłowych, przedostawania się pyłu kosmicznego
antropogeniczne
transport
przemysł ( fabryki )
rolnictwo (nawozy sztuczne)
gospodarka
papierosy
samochody

Przez to, że produkujemy tyle śmieci i przez to, ze w puszczamy w powietrze tyle rożnych szkodliwych substancji zanieczyszczamy nasze środowisko, o które powinniśmy dbać.
Źródłem metali ciężkich w środowisku jest głównie przemysł:
RTĘĆ dostaje się do środowiska głównie ze ścieków przemysłowych
OŁÓW dostaje się do środowiska głównie ze spalin samochodowych
DWUTLENEK SIARKI powstaje podczas spalania paliw kopalnych

Jakie skutki zanieczyszczenia powietrza obserwujemy?

Skażenia powietrza, gleby i wód jest cichym zabójcą. Substancje trujące mogą gromadzić się w organizmie i wywołać chorobę dopiero po dłuższym czasie. Czasem bezpośrednie przyczyny śmierci wydają się nie mieć bezpośredniego związku z zatruciem środowiska. Badania wykazują jednak zwiększona śmiertelność niemowląt i krótszą średnią długość życia w silnie skażonych rejonach przmyslowych albo w wielkich metropoliach, gdzie często występuje smog.

SMOG-. jest to zanieczyszczone powietrze zawierające duże stężenia pyłów i toksycznych gazów, których źródłem jest głównie motoryzacja i przemysł. Z fizycznego punktu widzenia smog jest mieszaniną dymu i mgły. Tu warto przypomnieć, że dym, to cząstki ciała stałego rozproszone w gazie a mgła to rozproszone w gazie kropelki cieczy. Z chemicznego punktu widzenia dym zawarty w smogu to cząstki sadzy rozproszone w powietrzu, a mgła to zwykła mgła atmosferyczna, czyli rozproszone w powietrzu kropelki wody. Taka mieszanka chłonie jak gąbka wszystkie gazy wypuszczane do atmosfery przez fabryki chemiczne, piece i silniki spalinowe. Każda wprowadzona do smogu drobina chemiczna ma, bowiem, w czym wybierać: może rozpuścić się w kropelce mgły, może osiąść na powierzchni pyłków sadzy lub, jeśli jest wyjątkowo kapryśna - pozostać w powietrzu.
EFEKT CIEPLARNIANY- Bardzo wysoka temperatura warstwy powierzchniowej Słońca powoduje, że emituje ono energię w postaci bardzo krótkich fal o dużej częstotliwości. Ta wysoka częstotliwość umożliwia energii słonecznej łatwe przenikanie przez warstwę gazów szklarniowych. Część energii odbija się od powierzchni Ziemi w nie zmienionym stanie i ucieka w przestrzeń kosmiczną. Większość jednak pochłaniana jest przez glebę, którą ogrzewa. W efekcie dochodzi do wtórnej emisji energii przez glebę. Powierzchnia ziemi wysyła jednak energię w postaci znacznie dłuższych fal. Są to tak zwane fale podczerwone, które mając dużo mniejsze zdolności przenikania, w większości ulegają odbiciu od warstwy gazów szklarniowych. Powracają następnie w kierunku Ziemi i ponownie ogrzewają jej powierzchnię oraz dolne warstwy atmosfery. Proces ten umożliwia zatrzymanie przy powierzchni Ziemi części ciepła otrzymanego z promieniowaniem słonecznym tak, że jej średnia temperatura wynosi obecnie +150C. Brak gazów szklarniowych pozwoliłby na uchodzenie energii cieplnej, a średnia temperatura spadłaby do -200C. Zamarzłyby oceany i życie uległoby zagładzie. Ludzkości grozi jednak odwrotny proces. Rozwijający się przemysł powoduje wzrost koncentracji gazów szklarniowych w atmosferze. Przed rokiem 1850 zawartość dwutlenku węgla w atmosferze wynosiła ok. 280 ppm (z angielskiego: parts per milion - "części na milion"). W 1984 roku liczba ta wzrosła do 350, a prognozy przewidują, że w połowie XXI wieku wskaźnik ppm osiągnie poziom od 400 do 600. Ilość pozostałych gazów szklarniowych w atmosferze również wzrasta gwałtownie: ozonu o 2%, a freonów o 4% rocznie. Efektem jest zwiększająca się szczelność powłoki gazów szklarniowych, czyli tej wyobrażonej szklanej kuli, i wyrastająca ilość uwięzionego w atmosferze ciepła. To z kolei prowadzi do globalnego ocieplenia klimatu naszej planety. Przez ostatnie 200 lat, to znaczy od początków ery przemysłowej, średnia temperatura powierzchni ziemi wzrosła o 0,60C, a do roku 2100 przewidywany jest wzrost temperatury o następne 1,5 - 4,50C. Ze względu na słabe poznanie procesów zachodzących w atmosferze i oceanach, niezwykle trudno jest opracować przyszłe zmiany temperatury. Większość specjalistów zgadza się jednak, że istnieją dostateczne dowody wskazujące na ocieplanie się klimatu Ziemi. Naukowcy alarmują, ostrzegając, że jeżeli proces ten nie zostanie powstrzymany, skutki mogą być katastrofalne.
FREONY I DZIURA OZONOWA- Oprócz światła widzialnego, Słońce wytwarza, m.in. niewidoczne dla oka ludzkiego promieniowanie ultrafioletowe (zwane też nadfioletowym). Jest ono niebezpieczne, ponieważ uszkadza materiał genetyczny komórek skóry, w wyniku, czego przyspiesza ich starzenie się. Może także wywołać zmiany nowotworowe, tj. raka. Organizm ludzki broni się przed ultrafioletem poprzez brązowienie skóry, tzw. opaleniznę. Ultrafiolet jest też zabójczy dla innych organizmów, np. dla drobnych glonów, które tworzą poziom producentów w ekosystemach morskich. Regularne badania nad grubością warstwy ozonowej rozpoczęto dopiero w latach osiemdziesiątych za pomocą satelitów. Stwierdzono, że w pewnych miesiącach ilość ozonu, zwłaszcza nad Antarktydą, maleje. Dalsze badania wykazały, że dziura ozonowa w ciągu ostatnich kilkunastu lat znacznie się powiększyła. Co więcej, niepokojący spadek zawartości ozonu w atmosferze zaobserwowano także na innych szerokościach geograficznych, m.in. nad Polską. Na podstawie danych obserwatorium w Arosa oszacowano zmiany grubości warstwy ozonowej nad Szwajcarią od 1926 roku. Stwierdzono, że warstwa ozonowa zaczęła się kurczyć od 1976 roku w tempie 2,9% co 10 lat.



Inne skażenia i ich skutki:
związki rtęci niszczą układ nerwowy, zwłaszcza mózg, wywołują zaburzenia wzroku, koordynacji ruchów, a nawet upośledzenie umysłowe i śmierć
ołów atakuje układ nerwowy i pokarmowy, wywołuje otępienie, uczucie znużenia oraz porażanie mięśni. Trawa rosnąca wzdłuż drogi jest skażona ołowiem. Ołów dostaje się następnie do mleka krów, które taka trawę jedzą. Równie szkodliwe są warzywa albo owoce z drzew, rosnących wzdłuż drogi.
tlenek węgla zaburza transport tlenu we krwi.
pył azbestowy może być przyczyna nowotworu płuc ( raka płuc)
dwutlenek siarki w powietrzu utlenia się do trójtlenku siarki który łącząc się z parą wodną tworzy kwas siarkowy. Zakwasza on silnie wodę deszczową w wyniku, czego powstają kwaśne deszcze, które są bardzo szkodliwe dla roślin.



Ciekawostki

W Wielkiej Brytanii po raz pierwszy zauważono, że smog może zbijać. Zimą 1952 roku, a później w 1956 roku wskutek niekorzystnych warunków atmosferycznych – chłodu, wilgoci i braku wiatru – w Londynie powstał gęsty smog. Z jego powodu tysiące ludzi zachorowało, a wiele osób zmarło.
Skażenie metalami ciężkimi jest bardzo duże wokół kopalni i hut cynku i ołowiu. W Polsce rudy cynku i ołowiu wydobywa się w Olkuszu i Bukownie, duże huty znajdują się w Tarnowskich Górach i Katowicach. Najbliższe okolice huty w Tarnowskich Górach są tak zatrute, że nie rosną tam żadne rośliny.
Kwaśne deszcze są szkodliwe nie tylko dla roślin i jezior ale także dla zbytków architektury. Wiele zabytków i rzeźb zostało wykonanych ze skał zawierających węglan wapnia np. z wapienia, marmuru i piaskowca. Kwas siarkowy rozkłada węglan wapnia w wyniku czego kamień kruszy się.
Martwe, zakwaszone jeziora można spotkać w Szwecji i Norwegii, mimo, że w krajach tych kładzie się duży nacisk na ochronę środowiska i ogranicza emisję dwutlenku siarki. Został on tam przyniesiony przez prądy powietrza z innych krajów europejskich, np. Wielkiej Brytanii i Niemiec. W Europie wieją głównie wiatry zachodnie (tzn. wiejące na wschód). Zanieczyszczenia powietrza mogą przemieszczać się setki, a nawet tysiące kilometrów na wschód. To znaczy, że my również zatruwamy naszych wschodnich sąsiadów.


Jak zapobiegać zanieczyszczeniom powietrza?

Odsiarczanie spalin i węgla lub całkowite zaprzestanie wykorzystywania węgla o dużej zawartości siarki, zmiana systemu ogrzewania miast - przechodzenie na inne niż węgiel źródła energii, (np. gaz ziemny), stosowanie katalizatorów spalin, zakładanie urządzeń odpylających - filtrów i elektrofiltrów, oddzielenie zakładów przemysłowych
i popularnych szlaków komunikacyjnych pasami drzew i krzewów (naturalne filtry ochronne).