Wpływ polityki zagranicznej na bezpieczeństwo narodowe RP.

Pojęcie i zakres bezpieczeństwa narodowego :
Spośród wielu definicji funkcjonujących w praktyce na uwagę zasługują definicje traktujące „bezpieczeństwo” w sposób kompleksowy, a mianowicie :
a) bezpieczeństwo narodowe jako cel działania państwa i rządu,
b) bezpieczeństwo narodowe tworzone na co dzień przez cały naród.
Uogólniając można stwierdzić, że „bezpieczeństwo narodowe” jest nie tylko ochroną naszego narodu i terytorium przed fizyczną napaścią, lecz również ochroną – za pomocą różnych środków – żywotnych interesów ekonomicznych i politycznych, których utrata zagroziłaby podstawowym interesom państwa.

Bezpieczeństwo narodowe jest najwyższą potrzebą i wartością narodu oraz głównym celem działania państwa. BN to ogół warunków i instytucji chroniących suwerenność państwa, życie i zdrowie obywateli oraz mienie i majątek narodowy.
Zasadniczym kierunkiem naszej polityki bezpieczeństwa jest współpraca regionalna
( w tym tzw. Grupa Wyszehradzka) oraz dobre stosunki ze wszystkimi sąsiadami.
Nowe warunki i nowa rola RP po wejściu do NATO wymagały opracowania nowej strategii bezpieczeństwa państwa. Rada Ministrów przyjęła 4 stycznia 2000r. „Strategię Bezpieczeństwa RP”.
W opracowanej strategii bezpieczeństwa państwa zawarte są strategiczne cele i podstawowe zasady polskiej polityki bezpieczeństwa.
Podstawowe cele polityki bezpieczeństwa naszego państwa są niezmiennie związane z:
- ochroną suwerenności i niezawisłości Rzeczypospolitej,
- utrzymaniem nienaruszalności granic i integralności terytorialnej kraju.

Polityka państwa służy:
- zapewnieniu bezpieczeństwa obywateli Polski,
- praw człowieka i podstawowych wolności
- demokratycznego porządku w kraju,
- stworzeniu niezakłóconych warunków do cywilizacyjnego i gospodarczego rozwoju Polski
- wzrostu dobrobytu obywateli,
- ochronie dziedzictwa narodowego i tożsamości narodowej,
- realizacji zobowiązań sojuszniczych,
- obronie i promowaniu interesów państwa polskiego.

Charakter i zakres zagrożeń bezpieczeństwa narodowego :
Zagrożeniem bezpieczeństwa państwa będzie taki splot zdarzeń wewnętrznych lub w stosunkach międzynarodowych, w którym z dużym prawdopodobieństwem może nastąpić ograniczenie lub utrata warunków do niezakłóconego bytu i rozwoju wewnętrznego bądź naruszenie lub utrata suwerenności państwa oraz jego partnerskiego traktowania w stosunkach międzynarodowych – w wyniku stosowania przemocy politycznej, psychologicznej, ekonomicznej, militarnej.
Typologia /podział, rodzaje/ zagrożeń BN :

• polityczne;
• militarne;
• gospodarcze;
• społeczne (społeczno – kulturowe);
• ekologiczne.
POLITYKA ZAGRANICZNA
CELE I CZYNNIKI I INSTRUMENTY POLITYKI ZAGRANICZNEJ PAŃSTWA
POLITYKA ZAGRANICZNA – są to działania jakie państwo podejmuje do realizacji celów. Głównym celem jest ochrona, bezpieczeństwo państwa i jego interesów. Polityka zagraniczna jest określona przez ustrój wewnętrzny, interesy, potencjał gospodarczy, militarny oraz przez warunki zewnętrzne. Przyjęte zadania realizuje minister spraw zagranicznych, ambasador. Ważne w polityce zagranicznej są wyznaczniki i cele. Wyznaczniki to przesłanki powodujące określony skutek. Można je podzielić na:
- Wewnętrzne (interesy wewnętrzne państwa)
- Międzynarodowe
- Obiektywne (istnieją niezależnie od stanu działalności)

INTERESY:
- Egzystencjalne – bezpieczeństwo narodowe, trwałość, ciągłość
- Koegzystencjalne – zagadnienia suwerenności i współpracy w różnych dziedzinach międzynarodowych.
- Funkcjonalne

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE POZYCJE MIEDZYNARODOWE PAŃSTWA

Zgodnie z tradycyjnym poglądem, pozycja międzynarodowa państwa zależy od jego potęgi militarnej i gospodarczej i innych atrybutów władzy, takich jak obszar, populacja i dochód na głowę mieszkańca. Te czynniki nadal mają pewne znaczenie.
Globalizacja wysuwa jednak na czoło inne kryteria. Obejmują one zdolność adaptacyjną państwa, wydajność jego struktur, umiejętność tworzenia nowych technologii, konkurencyjność gospodarczą i jakość systemu ciągłego kształcenia w celu sprostania zmianom.

Polityka zagraniczna zajmuje się pięcioma sprawami:
1. bezpieczeństwem państwa, a więc sojuszami obronnymi,
2. wpływaniem na politykę europejską lub światową w myśl naszych tradycyjnych wartości i interesu Polski,
3. wzmacnianiem prestiżu państwa, czyli działalnością międzynarodową, uczestnictwem w misjach pokojowych, planach itp.,
4. wspomaganiem polskiej ekspansji gospodarczej, kulturalnej,
5. działaniami w interesie Polaków przebywających za granicą i wykorzystaniem ich ku pożytkowi wspólnej wszystkim Polakom Ojczyzny.

Tak jak każda działalność polityczna, również polityka zagraniczna jest sztuką osiągania rzeczy możliwych do osiągnięcia. Jest więc kwestią praktyki, w której nie ma żadnych dogmatów. Obowiązują wszystkie zasady etyczne, ale nie ma żadnych niepodważalnych zasad dotyczących sposobów działania. W związku z tym każdy polityk musi wyważyć praktycznie, co opłaca się robić, a co nie. Podstawowym celem polityki zagranicznej jest, tak jak w przypadku innych dziedzin polityki, realizowanie interesu Polski i Polaków. To jest podstawa wszelkiego działania. Tak więc polityka zagraniczna jest ramieniem polityki polskiej do realizowania interesów poza granicami kraju.

Uogólnienia i wnioski :

1. Postulat Zbigniewa Brzezińskiego (jednego z najwybitniejszych strategów w skali światowej – b. doradcy prez. USA) potwierdzony i ponownie proponowany przez Jana Nowaka Jeziorańskiego – byłego żołnierza AK i dyr. Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
„ Polskie plany obronne powinny być oparte na dwóch współdziałających i równorzędnych komponentach :
• niewielkiej ale mobilnej i nowocześnie uzbrojonej armii;
• obronie terytorialnej czyli Armii Krajowej (AK), przeznaczonej do kontynuowania walki na tyłach przeciwnika metodami szarpanej wojny, dywersji, sabotażu i wojny psychologicznej ( np. wojny w Afganistanie, Czeczenii, Wietkong, wcześniej Algier, II w.ś. Jugosławia)”.

Co daje nam członkostwo w NATO?

Prof. Zbigniew Brzeziński zapytany w ten sposób, odpowiedział: „…jakościową przemianę w międzynarodowej sytuacji Polski, warunki bezpieczeństwa, które przedtem nie istniały, eliminację jakiegokolwiek zagrożenia, integrowanie się Polski w Europie i jednocześnie ograniczenie ewentualnego zagrożenie ze Wschodu”. Jeśli przyjmiemy, że każde państwo musi być przygotowane na każdą ewentualność, integracja w ramach organizacji bezpieczeństwa zbiorowego jest najkorzystniejszym wyjściem.