Panowanie Ludwika XIV

5.09. 1638 w Saint-Germain-en-Laye (w Francji) narodził się Ludwik XIV Wielki z dynastii Burbonów (zmarł 1.09.1715 w Wersalu) często mówi się o nim: "Król-słońce" i "Państwo to ja" (nazywa się jego tak dlatego, że doprowadził monarchie absolutna do rozkwitu).

Przed ukończeniem 5 roku Ludwikowi zmarł ociec. W państwie rządy (przed pełnletnoscią Ludwika) sprawowała jego matka Anna Austriaczka i kardynał Jules Mazzarini. Kardynał kontynuował politykę w której była umacniana władza centralna.

"Król-słońce" prawdziwie zaczął rządzić dopiero po śmierci kardynała w 1661 r., w wieku 23 lat. Już w pierwszym roku swego panowania wydał 17 edyktów, zapoczątkowując szerokie i wszechstronne reformy. Reformy te obejmowały one prawodawstwo, finanse, gospodarkę, nowy podział administracyjny kraju, wojsko, porządki publiczne, podatki, cła i inne: miały one na celu umocnienie potęgi i roli państwa oraz centralnej władzy królewskiej. Jednym z pragnień króla było to aby sam wszystkim rządził i decydował, o ty co się dzieje w jego królestwie. Wystawność i bogactwo dworu; organizacja licznych festynów, widowisk i przedstawień teatralnych taki sposób budował swoje oblicze, chcąc przez to być sławnym. Właśnie za czasów tego króla powiększył się skarbiec Karolewski- ministrem skarbu był wówczas Jean B. Colbert. Rozwojowi kultury, nauki i sztuki sprzyjał król; to właśnie za jego panowania powstało wiele monumentalnych budowli, realizowanych w stylu dojrzałego baroku. . W 1685 r. anulował edykt nantejski z 1598 r. o równouprawnieniu nie katolików. Związana z tym fala represji spowodowała emigrację ponad 200 tys. hugenotów i odbiła się negatywnie na gospodarce kraju i na stosunkach politycznych z państwami protestanckimi Europy. Między innymi państwa niemieckie Rzeszy odmówiły współdziałania z Francją w jej konfliktach z katolickimi Habsburgami.

Podczas panowania Ludwika XIV Francja prowadziła liczne wojny, w wyniku których znacznie powiększyło się jej terytorium. Podczas jego wstąpienia na tron, trwała jeszcze wojna trzydziestoletnia, w ramach której Francja walczyła z Hiszpanią, Austrią i częścią mniejszych państewek niemieckich (np. Bawarią). W 1667 r., powołując się na prawa swej żony, Marii Teresy Hiszpańskiej, do tronu hiszpańskiego, Ludwik rozpoczął tzw. wojnę dewolucyjną z Hiszpanią.

Wojna francusko-holenderska wybuchła w 1672 r. Terytorium holenderskie zostało zniszczone przez silną armie francuską; flota Angielska (sprzymierzona z Ludwikiem XIV) od morza zaatakowała Holandię. Jednak niedostatecznie szybkie działania wojsk francuskich umożliwiły przejęcie władzy w Holandii przez Wilhelma Orańskiego, otwarcie śluz i zalanie dużych obszarów Holandii, co zatrzymało pochód wojsk francuskich. Wkrótce też Francuzi zostali zmuszeni do wycofania się z terytorium Holandii, gdy do wojny przeciw Ludwikowi XIV przystąpiła Brandenburgia, cesarz Leopold I i Hiszpania; w dodatku w wyniku klęsk w starciach z flotą holenderską, w 1674 r. pokój z Holandią zawarł sojusznik Ludwika - król Anglii Karol II.

Mimo początkowego osamotnienia (nieco później udało się Ludwikowi nakłonić króla Szwecji Karola XI do przystąpienia do wojny po stronie Francji) w starciu z szeroką koalicją, wojna toczyła się pomyślnie dla Francji. W 1673 r. wojska francuskie zdobyły twierdzę Maastricht, a w roku następnym opanowały Franche-Comt oraz powstrzymały podejmowane przez koalicję próby inwazji na Francję w zwycięskich bitwach pod Seneffe, Entzheim i Miluzą. W kolejnych latach wojny Francuzi odnieśli też zwycięstwa pod Turckheim (1675) i pod Cassel (1677), zdobyli też szereg twierdz w południowej części Niderlandów Hiszpańskich. Z kolei wojskom cesarskim udało się jednak w 1676 r. zdobyć Philippsburg. Na Morzu Śródziemnym flota francuska w toku wojny wsparła sycylijskich powstańców z Mesyny, występujących przeciw hiszpańskim rządom na Sycylii. Ludwik XIV zdobył Gandawę w 1678 r. Ostatecznie w latach 1678 - 1679 Ludwik XIV w Nijmegen zawarł osobne traktaty pokojowe z Holandią, Hiszpanią i cesarzem Leopoldem I. Na ich mocy zyskiwał hiszpańskie Franche-Comt i liczne fortece w południowych Niderlandach (m.in. Cambrai, Ypres, Valenciennes, Saint-Omer, Aire, Maubeuge, Cassel, Cond i Bouchain), a także należący do Habsburgów austriackich Fryburg Bryzgowijski. A w zamian za to uznał stratę Philippsburga, na rzecz cesarza, a Hiszpanii zwrócił część najdalej wysuniętych na północ fortec zagarniętych w wyniku wojny dewolucyjnej (m.in. Charleroi, Courtrai i Audenarde); musiał też ewakuować Gandawę i Maastricht. Miał również oddać następcy Karola IV Lotaryńskiego, Karolowi V księstwo Lotaryngii, ale bez Nancy, Longwy i prowadzących przez księstwo traktów komunikacyjnych (było to przykłady krótkich wojen prowadzonych przez Ludwika XIV).

Wszystkie te wojny bardzo wiele Francję kosztowały. Również kosztowna była ekspansja kolonialna Francji, przy czym zamorskie posiadłości francuskie znacząco powiększyły się za panowania Ludwika XIV, między innymi o zachodnią część wyspy Santo Domingo (dzisiejsze Haiti) na Karaibach (formalnie Hiszpanie zrzekli się tych terenów na rzecz Francji na mocy traktatu z Ryswick).

Wojny prowadzone przez Ludwika XIV przyczyniły się w dużym stopniu do głębokiego kryzysu gospodarczego, jaki dotknął Francję w okresie ostatnich kilkunastu lat jego panowania.
Do załamania gospodarczego przyczyniły się także nieurodzaje, w związku z żywiołowymi katastrofami, jakie nawiedziły rolnictwo Francji w 1709 r. i kilku latach następnych. Kryzys był bardzo dotkliwy, przejawił się głównie w spadku produkcji żywności i wielkiej pauperyzacji ludności, co spowodowało klęskę głodu, jaka ogarnęła całe regiony kraju.

Król Ludwik XIV zmarł w 1715 r., pozostawiając po sobie wielkie, zmodernizowane państwo o scentralizowanej, absolutystycznej władzy królewskiej, będące wzorem dla wielu innych państw Europy, mimo przejściowego krachu gospodarki i finansów królestwa. Zaś francuski dwór w Wersalu stał się salonem mody i etykiety. Bardzo rozbudował się Paryż, osiągając ponad ćwierć miliona mieszkańców i uzyskując nowe eleganckie dzielnice, place, bulwary, mosty, parki oraz liczne obiekty architektoniczne. Odtąd na wiele stuleci stolica Francji stała się równocześnie architektoniczną i kulturalną stolicą całej Europy, zaś język francuski stał się językiem dyplomacji i arystokracji europejskiej.

Król-Słońce Ludwik XIV był najdłużej panującym monarchą europejskim, bo aż 72 lata - wliczając okres regencji.

Moim zdaniem Ludwik XIV był dobrym monarchom. Uważam tak ponieważ podniósł on znaczenie Francji na arenie miedzy narodowej.