Geneza stosunków międzynarodowych

1. GŁÓWNE OKRESY W HISTORII STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCHY I
NAJWAŻNIEJSZE CECHY:



I. ETAP: W 1648r. po zakończeniu wojny 30-letniej, w XV wieku pojawia się koncepcja suwerenności powstających państw. w XVII koncepcja ta zaczęła określać geogr. wydzielone społeczności zwane narodami. Za początek współczesnej koncepcji stosunków między-
narodowych uważa się średniowiecze ,gdyż jest to okres gdzie rozpoczął się handel międzynarodowy, rozwój gospodarczy, co wpłynęło na zażyłość stosunków między –arodowych, zacieśnianie się kontaktów między państwami. Nastąpiły pwiązania
między narodami: polityczne, handel i rozwój ekonomiczny, migracje,aktywność misyjna, podróże studentów i nauczycieli, rozwój środków przekazu=stosunki kulturalne,aktywność publicznych i prywatnych organizacji we wszystkich dziedzinach życia= stosunki społeczne Stosunki międzynarodowe rodzą się z tych samych powodów, co każdy system polityczny lub społeczny w celu realizacji swoich politycznych, ekonomicznych i innych interesów.
Aby można było mówić o stosunkach międzynarodowych muszą być spełnione 2 podstaw-
owe zasady:
*formalna ilość państw,
*przejaw absolutnej suwerenności państw,
Pojawiają się pierwsze elementy prawa międzynarodowego i ekspansja zamorska, która łagodzi konflikty w Europie. Pojawiają się pierwsze formy kapitału przemysłowego, ma to związek z postępem naukowo – przemysłowym. Utrzymanie postępu nie było możliwe bez
przekraczania granic.

II ETAP: 1845-okres ładu wiedeńskiego ,koniec wojen napoleońskich. Nadal obowiązuje zasada formalnej równości państw. Zaczęły obowiązywać nowe zasady nieinterwencji i nie-
Naruszalności terytorialnej. Zasady te zostają zakwestionowane przez pózniejszą Wiosnę
Ludów. 1871-aż do 1918 r. jest to okres epoki kolonialno-imperialnej. Następuje równowaga między mocarstwami :Rosją ,Anglią, Francją, Prusami i Austrią.

III ETAP: 1918 – 1939r. okres ładu wersalskiego, charakteryzuje się pojawieniem organizacji, która ma zapewnić bezpieczeństwo i zapobiec II Wojnie Światowej (Liga Narodów) .Liga Narodów miała ograniczyć ekspansje Niemiec. USA przejawiają interwencjonizm . 1939-1945r. kształtuje się koalicja antyhitlerowska. Stopniowo wyłania się
ZSRR. Lata po 49 r. określa się Żelazną Kurtyną aż do 1953 –śmierci Stalina.

IV ETAP: Pojawienie się ładu dwu biegunowego , tworzenie się dwóch bloków Wch. i Zach.
Powstaje układ warszawski ,pakt atlantycki. Rozpad tego układu przypada na rozpad ZSRR.
W 1949r . kształtuje się pularyzacja w systemie zbrojeniowym . W 1955-975 uchwalona KWBE. Doktryna Breżniewa, następuje normalizacja prawa w kwestii zbrojeń strategicznych, kres ten kończy się na podpisaniu KWBE. Następuje normalizacja stosunków RMF ,a państwami socjalistycznymi.

V ETAP: 1975-1991, lata 80 –te to okres rywalizacji pomiędzy dwoma mocarstwami USA i ZSRR . Pojawia się kwestia „wojen gwiezdnych” .Problem Pierestrojki (system reform zapoczątkowanych przez Gorbaczowa) ,które przyczyniły się do upadku ZSRR.
Mamy do czynienia z jednej strony z tendencjami integracji UE na zachodzie, a dezintegracja na wschodzie . Pojawienie się próżni bezpieczeństwa po rozpadzie układu warszawskiego (1991). Mamy do czynienia ze wzrostem znaczenia organizacji międzynarodowych (Rady Europy, KWBE ,ONZ ). Wydarzenia z 11 września 2001r. miały wpływ na wzrost pozycji
Rosji w Europie i na świecie. Następuje współpraca państw w walce z teroryzmem , zabez-
Pieczenia i zapewnienia bezpieczeństwa w obszarze Morza Kaspijskiego.


2. UCZESTNICTWO W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH:


1.Pojęcie uczestnika międzynarodowego
- uczestnikiem nazwać można każdego właściciela jakiejś aktywności, która wpływa na stosunki międz. W sensie pozytywnym lub negatywnym. Działalność ta powinna być ciągłym, świadomym i zamierzonym działaniem, wywierającym skutki wykraczające poza granice danego kraju.
- udział podmiotów z określonej zbiorowej aktywności, działanie w związku oraz wnoszenie własnego wkładu w tę aktywność
- podział uczestników na państwowych i pozapaństwowych, do tych drugich zalicza się: narody, org. międzyn., ruchy międzyn., uczestników transnarodowych (przedsiębiorstwa, fundacje, kościoły), uczestników subpaństwowych (partie polit., org. społeczne, osoby fizyczne)

AKTYWNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA:
Aby mówić o aktywności międzynarodowej muszą być spełnione następujące warunki:
*są to działania świadome ,celowe,zorganizowane
*trzeba mieć zdolność do aktywności

WYRÓŻNIAMY 2 RODZAJE AKTYWNOŚCI:
-DZIAŁANIA ,(dotyczą pewnego zachowania państw np ,na arenie miedzynarod.)
-CZYNOŚCI ( POJEDYŃCZE DZIAŁANIA)np. prawno międzynarodowe=głosowanie

2. PODZIAŁ, KLASYFIKACJA UCZESTNIKÓW:
a) uczestnicy podmiotowi:
- podmioty prawa międzynarodowego (zdolność do działań prawnych)
- podmioty stosunków międzynarodowych (zdolność do oddziaływań w ramach rożnych rodzajów stosunków międzynarodowych)

MAMY DWA RODZAJE PODMIOTOWOŚCI:

*PRAWNO-MIĘDZYNARODOWA,
*POLITYCZNO –MIĘDZYNARODOWA,
(panstwo z natury staje się uczestnikiem stosunków międzynarodowych.Brak uznania ogranicza możliwości działania w środowisku międzynarodowym. Aby państwo mogło stać się uczestnikiem stosunków międzynarodowych narod być silnie oddany w dazeniu do niepodległości. By mówić o państwie trzeba uwzględnić 4warunki:
*terytorium
*ludność
*władza suwerenna
*zdolność do aktywności

Każde państwo dązy do uznania :MAMY 2RODZAJE UZNANIA:

=>defacto-> nie ma charakteru stałego ,możę być odwołane
=>DEJURE->ma charakter osateczny

Prawu międzynarodowemu podlegają państwa ,organizacje międzynarodowe ,narody .wtedy ,kiedy walczą o uzyskanie niepodległości państwowej. Muszą być zorganizowane ,posiadać
Reprezentacje. Uczestnikami są podmioty polityki ,prawa międzynarodowego i stosunków
Miedzynarod. (podmiotowość prawno miedzynarodowa)


b) uczestnicy przedmiotowi:
- zaliczamy do nich zjawiska i rzeczy które stanowią elementy systemów oddziaływań międzynarodowych wykorzystywane przez nich zgodnie z ich interesami (czyli uczestnikami międzyn. stosu. są osiągnięcia technologiczne kulturalne, arsenały najgrożniejszej broni, międzynarodowy podział pracy, prestiż państw i narodów, stereotypy i mity międzynarodowe, koncepcje i doktryny polistrategiczne, ważne żródła surowców i energii).

ATRYBUTY UCZESTNIKÓW:

*zdolność do samodzielnego działania w rzeczywistości międzynarodowej,
*państwo ma prawo za zwierania umów między narodowych .
*państwo ma prawo legacji biernej i czynnej,
*państwo ponosi odpowiedzialność za swoje zachowania na arenie miedzynarod.
*odpowiada za agresje wobec innego państwa,

FORTMY AKTYWNOŚCI PAŃSTW:

• zdarzenia prawno międzynarodowe ,które mogą wpływać na stosunki międzynarodowe.
• Naturalne, np. zmiana koryta ,rzeki , które spowodują zmianę naturalnej granicy państwa
• Działalnośc ludzka np.przechodzenie przez granice przez cudzoziemców
• Zachowania państwa bądź organizacji ,zdarzenia prawno międzynarodowe,


AKTY JEDNOSTRONNE PAŃSTW:

=>UZNANIE:może być przedwczesne lub spóźnione
=>PRZYZECZENIE ,państwo zobowiązuje się do podpisania umowy,mogą zaprotestować w sytuacji nie słusznej , zrzec się dobrowolnie,