Prawo cywilne.

Zobowiązanie świadczenie jest jego treścią zachodzi między dłużnikiem i wierzycielem.
Wierzyciel to strona uprawniona ma prawo domagać się świadczenia które wynika z danego zobowiązania.
Dłużnik to strona obowiązana do spełnienia świadczenia.
Świadczenie może polegać na działaniu lub zaniechaniu po stronie wierzyciela jest wierzytelność a dłużnik ma dług do spełnienia.
Zobowiązania mogą się brać z: kontraktów w wyniku zawartej umowy (najczęściej); deliktów czyli przestępstw prawa prywatnego np. ;kradzież W tej sytuacji wierzyciel to poszkodowany a dłużnik to ten który dopuścił się deliktu. Pokrzywdzony domaga się odszkodowania.
Swoboda umów zobowiązaniowych: strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny wg własnego uznania byle jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
RODZAJE ZOBOWIĄZ)Ż.
1.cywilne to te zaskarżalne czyli takie których spełnienia można się domagać na drodze sądowej. Zobowiązanie cywilne spełnia dłużnik wobec wierzyciela.
2.naturalne czyli niezaskarżalne to takie których spełnienia nie można się domagać na drodze sądowej. Dłużnik powinien je spełnić ale nie musi ponieważ nie ma sankcji zaskarżalności np.; zobowiązanie przedawnione (przedawnia się po3latach staje się zobowiązaniem naturalnym.a dłużnik nie musi spełniać zobow. Przedawnionych.
3.jednostronne gdy 1strona jest wyłącznie uprawniona W a 2 wyłącznie zobowiązanaD. Wierzyciel domaga się spełnienia świadcz, a dłużnik nie domaga się niczego(delikty)
4.Dwustronna każda strona zobowiązana jest wzgl. Drugiej do czegoś innego zobowiązana i czegoś innego uprawniona. Tutaj są 2świadcz.(umowa kupna-sprzedaży).Dwustronna dzieli się na:
- równoczesne zupełne wzajemne synalagmatyczne(takie gdzie od początku istnieją oba węzły prawne i od początku obie strony są wzajemnie uprawnione i zobowiąz.)
- niezupełne niewzajemne niesynalogmatyczne( na początku istnieje 1węzeł prawny czyli 1strona jest wyłącznie wierzycielem a2jest wyłącznie dłużnikiem np. użyczenie samochodu potem może pojawić się 2węzeł prawny ale nie musi.
Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Swoboda umów zobow. strony mogą zawierać umowę wg swego uznania byle treść czy cel ni sprzeciwiały się zasadom współżycia społ. Czy właściwości.
Reguła wykonania zobow. Dłużnik powinien wykonać zobow. zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gosp. oraz zasadom współżycia społecznego,jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób im odpowiadający . W taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel. obowiązek należytej staranności: Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność) Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gosp. określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działal. Żądanie osobistego świadczenia Wierzyciel może żądać osobistego świadczenia dłużnika tylko wtedy, gdy to wynika z treści czynności prawnej, z ustawy albo z właściwości świadczenia Jeżeli wierzytelność pieniężna jest wymagalna, wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby działała bez wiedzy dłużnika. Świadczenie rzeczy średniej jakości: gdy dłużnik jest zobowiązany do świadczenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a jakość rzeczy nie jest oznaczona przez właściwe przepisy lub przez czynność prawną ani nie wynika z okoliczności, dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości. Konsekwencje nadzwyczajnej zmiany stosunków Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby1 ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społ., oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami współżycia społ. Zobowiązania pieniężne: Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, zobowiązania pieniężne na obszarze R P mogą być wyrażone tylko w pieniądzu polskim.(nie ma zastosowania).świadczenia odsetkowe - Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. - Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe- RM określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp% NBP Terminy płatności odsetek kapitałowych: W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek są one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy. Uprawnieni do zobow. Przemiennego; Jeżeli dłużnik jest zob. w ten sposób, że wykonanie zob. może nastąpić przez spełnienie1z kilku świadczeń (zobowiązanie przemienne), wybór świadczenia należy do dłużnika, chyba że z czynności prawnej, z ustawy lub z okoliczności wynika, iż uprawnionym do wyboru jest wierzyciel lub osoba3. - Wyboru dokonywa się przez złożenie oświadczenia drugiej stronie. Jeżeli uprawnionym do wyboru jest dłużnik, może on dokonać wyboru także przez spełnienie świadczenia.- Jeżeli strona uprawniona do wyboru świadczenia wyboru tego nie dokona,2strona może jej wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu uprawnienie do dokonania wyboru przechodzi na stronę2.
(Wielość D i W) )Ż
solidarność czynna: wierzycieli jest wtedy kiedy jest kilku wierzycieli solidarnie uprawnionych .Kilku wierzycieli może być uprawnionych w ten sposób, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich (solidarność wierzycieli) Dłużnik może spełnić świadczenie, według swego wyboru wierzycieli solidarnych. Jednakże w razie wytoczenia powództwa przez jednego z wierzycieli dłużnik powinien spełnić świadczenie do jego rąk.
solidarność bierna dłużników kilku dłużników solidarnie zobowiąz. Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.
zobowiązanie solidarne może być solidarne, chociażby każdy z dłużników był zobowiązany w sposób odmienny albo chociażby wspólny dłużnik był zobowiązany w sposób odmienny względem każdego z wierzycieli. Zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej
zobowiązanie dotyczące wspólnego mienia Jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej.
Zakaz szkodzenia współdłużnikom Art. 371. Działania i zaniechania jednego z dłużników solidarnych nie mogą szkodzić współdłużnikom.
Zwolnienie z długu i zrzeczenie solidarności: art. 373 przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników. Roszczenie regresowe: współdłużników; 1 z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego rozkłada się między współdłużników.
Roszczenie regresowe współwierzycieli: 1z wierzycieli solidarnych przyjął świadczenie, treść istniejącego między współwierzycielami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach jest on odpowiedzialny względem współwierzycieli. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, wierzyciel, który przyjął świadczenie, jest odpowiedzialny w częściach równych.
(zobowiązania podzielne i niepodzielne) )Ż
świadczenie podzielne Jeżeli jest kilku dłużników albo kilku wierzycieli, a świadczenie jest podzielne, zarówno dług, jak i wierzytelność dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Części te są równe, jeżeli z okoliczności nie wynika nic innego. Świadczenie jest podzielne, jeżeli może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości. (pieniądze)
obowiązki dłużników przy świadczeniu niepodz: (samochód)są odpowiedzialni za spełnienie świad. jak dłużnicy solidarni W braku odmiennej umowy dłużnicy zobowiązani do świadczenia podzielnego są odpowiedz. za jego spełnienie solidarnie, jeżeli wzajemne świad. wierzyciela jest niepodzielne. Dłużnik, który spełnił świad. niepodzielne, może żądać od pozostałych dłużników zwrotu wartości świad. według tych samych zasad co dłużnik solidarny. Żadania wierzycieli : Jeżeli jest kilku wierzycieli uprawnionych do świadczenia niepodzielnego, każdy z nich może żądać spełnienia całego świadczenia. Jednakże w razie sprzeciwu chociażby jednego z wierzycieli, dłużnik obowiązany jest świadczyć wszystkim wierzycielom łącznie albo złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego zwolnienie dłużnika z długu przez jednego z wierzycieli uprawnionych do świadczenia niepodzielnego nie ma skutku względem pozostałych wierzycieli. Zwłoka dłużnika, jak również przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia względem jednego z wierzycieli uprawnionych do świadczenia niepodzielnego ma skutek względem pozostałych wierzycieli.
solidarna odpowiedz. Wierzycieli: Jeżeli jeden z wierzycieli uprawnionych do świadczenia niepodzielnego przyjął świadczenie, jest on odpowiedzialny względem pozostałych wierzycieli według tych samych zasad co wierzyciel solidarny.
(wykonanie zobowiązań)Ż świadczenie częściowe dla wierzycieli Wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia częściowego, chociażby cała wierzytelność była już wymagalna, chyba że przyjęcie takiego świadczenia narusza jego uzasadniony interes.
zapłata na poczet długu: . Dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu.
3. W braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego.
miejsce spełnienia świad; świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.
2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.
spełnienie świad; po wezwaniu; Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
spełnienie swiad. Częściami: . Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że spełnienie świadczenia następować będzie częściami w ciągu określonego czasu, ale nie ustaliły wielkości poszczególnych świadczeń częściowych albo terminów, w których ma nastąpić spełnienie każdego z tych świadczeń, wierzyciel może przez oświadczenie, złożone dłużnikowi w czasie właściwym, ustalić zarówno wielkość poszczególnych świadczeń częściowych, jak i termin spełnienia każdego z nich, jednakże powinien uwzględnić możliwości dłużnika oraz sposób spełnienia świadczenia.
termin korzystny dla dłużnika: . Termin spełnienia świadczenia oznaczony przez czynność prawną poczytuje się w razie wątpliwości za zastrzeżony na korzyść dłużnika.
niewypłacalność dłużnika: Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.
spis masy majątkowej: Zobowiązany do wydania zbioru rzeczy lub masy majątkowej albo do udzielenia wiadomości o zbiorze rzeczy lub o masie majątkowej powinien przedstawić wierzycielowi spis rzeczy należących do zbioru lub spis przedmiotów wchodzących w skład masy majątkowej. Jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że przedstawiony spis nie jest rzetelny lub dokładny, wierzyciel może żądać, ażeby dłużnik złożył zapewnienie przed sądem, iż sporządził spis według swojej najlepszej wiedzy
pokwitowanie za spełnione świad: Dłużnik, spełniając świadczenie, może żądać od wierzyciela pokwitowania. Dłużnik może żądać pokwitowania w szczególnej formie, jeżeli ma w tym interes Koszty pokwitowania ponosi dłużnik, chyba że umówiono się inaczej.
odmowa pokwitowania: Jeżeli wierzyciel odmawia pokwitowania, dłużnik może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia albo złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego.
świad. Dla okazującego pokwitowanie: Świadczenie do rąk osoby, która okazuje pokwitowanie wystawione przez wierzyciela, zwalnia dłużnika, chyba że było zastrzeżone, iż świadczenie ma nastąpić do rąk własnych wierzyciela, albo chyba że dłużnik działał w złej wierze
żądanie zwrotu dokumentu stwierdzającego zob.: dłużnik spełniając świadczenie może żądać zwrotu dokumentu. Jednakże gdy wierzyciel ma interes w zachowaniu dokumentu, w szczególności gdy świadczenie zostało spełnione tylko częściowo, dłużnik może żądać uczynienia odpowiedniej wzmianki na dokumencie. W razie utraty dokumentu dłużnik może, niezależnie od pokwitowania, żądać od wierzyciela oświadczenia na piśmie, że dokument został utracony. Jeżeli wierzyciel odmawia zwrotu dokumentu lub uczynienia na nim odpowiedniej wzmianki albo pisemnego oświadczenia o utracie dokumentu, dłużnik może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia albo złożyć jego przedmiot do depozytu sądowego
domniemanie zapłaty nalezności ubocznych: Z pokwitowania zapłaty dłużnej sumy wynika domniemanie zapłaty należności ubocznych. Z pokwitowania świadczenia okresowego wynika domniemanie, że spełnione zostały również świadczenia okresowe wymagalne wcześniej.
depozyt sądowy: Poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego: 1) jeżeli wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela;
2) jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia;
3) jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem;
4) jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione.
zawiadomienie wierzycieli: O złożeniu przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego dłużnik powinien niezwłocznie zawiadomić wierzyciela, chyba że zawiadomienie napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Zawiadomienie powinno nastąpić na piśmie. W razie niewykonania powyższego obowiązku dłużnik jest odpowiedzialny za wynikłą stąd szkodę.
odebranie przedmiotu: Dopóki wierzyciel nie zażądał wydania przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego, dłużnik może przedmiot złożony odebrać. Jeżeli dłużnik odbierze przedmiot świadczenia z depozytu sądowego, złożenie do depozytu uważa się za niebyłe.
skutki złożenia depozytu: Ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia.