Podstawowe informacje

Konstytucja – zbiór zasad funkcjonowania państwa dotyczących zakresu działania i struktur organów władzy oraz podstawowych praw i obowiązków obywateli.
Sejm powołuje: rząd, Trybunał Kon., KRRiT, prezesa NIK, Rzecznika Praw obywatelskich
Senat udział w powoływanie: NIK i Rzecznika
Zgromadzenie narodowe:
 Ważność wyborów + przysięga prezydenta
 Uznanie trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania władzy z powodu złego stanu zdrowia
 Prezydent ma stanąć przed Trybunał stanu
 Uchwalenie nowej konstytucji
Klub parlamentarny – grupa deputowanych przyjmująca wspólną politykę i wspólne stanowisko w czasie głosowania
Rola prezydenta:
 Zewnętrzna:
 Współtworzenie polityki zagranicznej
 Reprezentowanie RP
 Ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych
 Stan wojny / pokoju
 Wewnętrzna:
 Bezpieczeństwo
 Praca parlamentu
 Praca rządu
 Praca sądownictwa
Kontrasygnata – podpis złożony przez prezesa Rady Ministrów lub odpowiedniego ministra, oznaczający przejęcie odpowiedzialności politycznej za akt prawny wydany przez prezydenta RP.
Zadania Rady Ministrów:
- wykonanie ustaw
- chroni interesy Skarbu Państwa
- bezpieczeństwa granic państwa
- bezpieczeństwo wew. Kraju
- polityka społeczna i kulturalna
Służba cywilna – najwyższa kategoria urzędników przygotowanych do zajmowania wysokich stanowisk państwowych. Kontroluje ją Rada służby cywilnej.
Prokuratura – grupa organów państwowych powołana do kontroli przestrzegania prawa przez organy państwa, organy samorządu, różne jednostki organizacyjne i obywateli.
Rola NIK:
- kontrola organów adm. Rządowej, NBP, przedsiębiorstw
- przedmiot państwowy który korzysta z państwowych funduszy
- kontrola sposobu realizacji budżetu państwa
Najważniejsze zasady wynikające z Konstytucji:
- zasada decentralizacji władzy publicznej
- zasada samorządności obywatelskiej
- udział samorządów terytorialnych we władzy
- zasada wolności partii i organizacji politycznych oraz społecznych( wyjątek z ideami np. komunistycznymi)
- zasada wolności mediów
- zasada współdziałania państwa i Kościołów
Konstytucja:
1. ogólnie
2. podstawowe wolności, prawa, obowiązki człowieka i obywatela
3. źródła prawa
4.
5. + 8. Zakres działania władzy ustaw., wyk. I sąd.
6.
7. zakres działania samorządu terytorialnego
8. -
9. NIK, rzecznik praw obywatelskich, KRRiT
10. Finanse publiczne
11. Sposoby postępowania w czasie zagrożeń
12. Warunki zmian konstytucji
13. Uzupełnienie, sposoby znoszenia i tworzenia nowych praw



Uprawnienia prezydenta RP
Bezpieczeństwo: Parlament: Rząd: Sądownictwo:
Nie ponosi odpowiedzialności politycznej!
- najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych
- mianuje i zwalnia Szefa Sztabu Wojska Polskiego; w czasie wojny mianuje Naczelnego Dowódcę Sił zbrojnych - zarządza wybory
- może rozwiązać sejm
- może dać projekt ustawy
- zatwierdza ustawy - powołuje lub prowadzi do dymisji rząd
- powołuje radę Gabinetową - powołuje sędziów
- powołuje pierwszego prezesa Sądy Najwyższego i wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego
Administracja publiczna – zespół organów i urzędów powołanych do praktycznego realizowania żądań państw i samorządów.
Państwowa rządowa Niepaństwowa = samorządowa
Centralne:
- prezes Rady ministrów
- Rada ministrów (rząd)
- Kierownicy centralnych urzędów państwowych(obejmujący cały kraj)
- Są z wygranej partii W województwie:
- wojewodowie
- adm. Podlegające wojewodom
- adm. Specjalne podlegające właściwym ministrom
- są bezpartyjni