Rewolucje francuską wybuchła w roku 1789.
Jej głównymi przyczynami były:
- Rządy absolutne Ludwika XIV, który mawiał „państwo, to ja”,
- Podział społeczeństwa na stany: I duchowieństwo, II szlachta, III chłopi, mieszczanie (burżuazja),
- Największe przywileje posiadał stan I i II (stan III pracował na ich potrzeby)-Wystawne życie Ludwika XVI i jego żony (14 lipca-zburzenie Bastylii),
- Bardzo wysokie podatki ściągane na rzecz króla i kleru),
- Król skutecznie utrudnia burżuazji rozwój handlu i przemysłu poprzez np. płacenie wysokiego cła za wjazd do miasta,
- Burżuazje chce obalić- rządy absolutne i przejąć- władzę w swoje ręce,
- 5 maja - zwołanie stanów Generalnych,
- 17 czerwca - zebranie się posłów w sali do nogi;
Chłopi - zniesiono wszystkie powinności względem klas wyższych, chłopi mogli nabywać ziemię ze skonfiskowanych majątków. Przed synami otwarły się wielkie możliwości kariery poprzez armię.;
Mieszczaństwo - klasy posiadające uzyskały wpływ na politykę rządu. Własność była prawem nienaruszalnym i świętym. Poważne kręgi burżuazji francuskiej bogaciły się na wojnie jako producenci i dostawcy dla armii.
Burżuazja -też skorzystała na wykupieniu majątków kościelnych. Również burżuazja korzystała na wyeliminowaniu z rynku francuskiego towarów angielskich Do burżuazji zaliczamy W 1789 roku zbuntowane Stany Generalne, złożyły przysięgę i puściły w ruch rewolucyjną machinę we Francji. Na mocy wcześniejszego porozumienia wszystkie delegacje wybrane przez prowincje i miasta przybyły na zgromadzenie Stanów Generalnych. Raz zwołane Stany Generalne okazały się niemożliwe do opanowania. Każde z trzech stanów - duchowieństwo, szlachta i stan trzeci miały się zebrać i obradować.17 czerwca stan trzeci, zaprosiwszy uprzednio pozostałe dwa stany do połączonych obrad, złamał obowiązujące reguły i obwołał się wspólnym Zgromadzeniem Narodowym, które po pewnym czasie przekształciło się w Konstytuantę i podjęło prace nad konstytucją. Obrady Konstytuanty toczyły się w atmosferze ostrego konfliktu z królem i częścią rządzącej arystokracji przeciwnej reformom. 14 lipca zdobyto Bastylię.
Trudna sytuacja wewnętrzna i zewnętrzna Francji, prześladowanie Kościoła, spisek racjonalistyczny (popierający monarchie) szlachty, lokalne rewolty sprzyjały narastaniu terroru państwowego. Wiosną 1793 władze przejęli jakobini rozpoczynając okres oficjalnego terroru i dyktatury. Nienawiść do władzy i strach aby nie stać się kolejnymi ofiarami doprowadziły również do obalenia jakobinów w 1794 roku. Napoleon próbował opanować brytyjskie drogi morskie, co mu się udało i tym samym doprowadził do zawiązania II koalicji;
Wynikiem tego była kapitulacja Austrii w 1801 roku oraz kompromisowy pokój z Wielką Brytanią w 1802. Gdy w 1798 roku na Francję uderzyły wojska II koalicji, armia francuska poniosła ogromne straty, w kraju zaś panował chaos, generał Bonaparte wykorzystał niepowodzenia dyrektoriatu i dokonał zamachu stanu początkowo jako pierwszy konsul, później koronował się na cesarza. Rewolucja francuska wtrąciła Europę w najgłębszy i najdłuższy kryzys, powstały za jej przyczyną zamęt, wojny oraz niepokoje wywołane innowacjami pochłonęły czas życia całego pokolenia.
Cele Kongresu
Po pokonaniu Napoleona zwycięskie państwa postanowiły przywrócić w Europie równowagę polityczną. W tym celu organizują, w Wiedniu, w 1815 r., zjazd nazwany „Kongresem Wiedeńskim”. Najważniejsze ustalenia tego zjazdu to legitymizm i restauracja. Wprowadzono zasadę, iż bezprawnie jest pozbawienie króla tronu przez poddanych i ogłoszono przywrócenie praw obalonych przez Napoleona wszystkich dynastii - legitymizm, nie uwzględniał on praw narodów do decydowania o własnym losie. Drugim celem była restauracja, czyli odnowienie, przywrócenie. Kongres uznał za bezprawne wszelkie zmiany dokonane w czasie rewolucji francuskiej i w okresie napoleońskim. Przywrócono we Francji tron Burbonom oraz części władców mniejszych królestw i księstw, usuniętych przez rewolucję i Napoleona. Chcieli dzięki restauracji przywrócić feudalizm. Jednym z celów na kongresie była równowaga europejska. Polegała ona na takim układzie sił, aby żadne z mocarstw kontynentalnych nie osiągnęło przewagi nad pozostałymi. Zaczęto przeprowadzać zmiany terytorialne w ten sposób, aby nie naruszały podstawowego układu sił między mocarstwami.
Polska
Car Aleksander Zamierza zachować królestwo warszawskie w unii z Rosją. Kongres na nowo podzielił ziemie polskie, z czego najwięcej skorzystała Rosja. Zachodnią część księstwa otrzymały Prusy, które ponadto dostały część Saksonii. Australia zadowolić się musiała rejonem Wieliczki wraz z kopalniami. Większość ziem dostała właśnie Rosja tworząc z nich królestwo polskie pod berłem Aleksandra I jako cara Rosji i króla polskiego. Jest to dla Polaków bardzo korzystna zmiana, ponieważ na mapy wraca nazwa Polska. Car Aleksander deklaruje, że będzie to państwo niepodległe. Drugą wydawałoby się korzystną zmianą było utworzenie w Krakowie wolnego miasta. W rezultacie dokonano nowego podziału ziem polskich, co nazwano IV rozbiorem Polski;
Święte Przymierze Kongres wiedeński stworzył tzw. „Święte Przymierze”, czyli organizację państw, która stoi na straży zaprowadzonego starego porządku. Na czele Świętego Przymierza stanęła Rosja zyskując niechlubny przydomek żandarma europy. Przymierze te interweniować we wszystkich przypadkach prób zbrojnego porządku. Decyzje kongresu wprowadziły w europie tzw. system reakcji, czyli system wsteczny, zacofany, przeciwko któremu ludy europejskie będą się nieustannie buntować.
3-go Maja 1791:
- dominacja stanu szlacheckiego;
- warunek posiadania praw politycznych (pochodzenie+majątek);
- trójpodział władzy;
- większość głosów;
- wzniesienie liberum veto;
- wzniesienie konfederacji;
- senat mógł zawiesić uchwałę sejmową;
- monarchia konstytucyjna;
- połączenie polskiej tradycji z ideologią oświeceniową;
- Francuska 1791:ograniczenie władzy królewskiej;
- trójpodział;
- monarchia konstytucyjna;
- zgromadzenie prawodawcze;
- król sprawował władze wykonawczą (z ministrami) ma prawo veta w stosunku do ustaw;
- nie wprowadzała zasady równości;
Amerykańska 1787:
- trójpodział (prezydent sprawował władzę z ministrami i nie ponosił odpowiedzialności parlamentarnej lecz konstytucyjną);
- władza ustawodawcza (dwu izbowy senat i izba poselska);
- najwyższa władzę miał sąd wyższy (miał prawo zawieszania ustaw, które były nie zgodne z konstytucją);
- prawo wyborcze (ograniczenia rasowe);
- obowiązywał cenzus majątkowy;
- republika prezydencka
Napoleon Bonaparte urodził się 1769 r. w mieście Ajaccio na Korsyce. Ojciec, korsykański adwokat, postanowił wychować go na modłę francuską i gdy ten podrósł, umieścił go w jednej z wojskowych szkół we Francji.;
Po powrocie z Egiptu do Paryża Napoleon przejął władzę nad wojskiem i zmusił Dyrektoriat do rozwiązania. Niedługo potem ogłosił nową konstytucję na mocy której:
-władzę w państwie przejął trzyosobowy Konsulat nominowany przez senat. Napoleon ogłosił się pierwszym konsulem oraz miał władzę wykonawczą i prawo inicjatywy ustawodawczej. Projekty ustaw przyjmowało lub odrzucało ciało prawodawcze, które nie miało jednak prawa dyskusji nad projektem;
Reformy Napoleona (1799-1804, miały wzmocnić państwo francuskie):
- nowy podział administracyjny państwa;
- wprowadzenie państwa policyjnego;
- zniesiono wolność prasy (zlikwidowano większość tytułów pozostawiając tylko kilka np. „Monitor”);
- w 1800r. otwarto Bank Centralny stabilizujący pozycję waluty państwowej;
- rozwinął się handel dzięki opiece nad kupcami i otwarciu nowych rynków zbytu;
- chłopom zagwarantowano własność ziemi zagarniętej podczas rewolucji;
- znormalizowano stosunki z Kościołem Katolickim (konkordat) nowi biskupi musieli składać przysięgę na wierność rządowi;
- wprowadzono 4 kodeksy regulujące prawo (cywilne, handlowe, karne, polityczne);
- w 1804r. wprowadzono Kodeks Napoleoński zakładano w nim wolność osobistą, wyznaniową i równość wszystkich obywateli. Wprowadzenie cesarstwa–w 1804r. Napoleon Bonaparte koronował się na cesarza Francji, aby wzmocnić swoją pozycję, ponieważ bał się utraty niedawno zdobytej władzy. Decyzję koronacji poprzedzono plebiscytem. Napoleon przywrócił tytuły szlacheckie obdarowując nimi ludzi zasłużonych i swoją rodzinę;
1815 dochodzi do bitwy pod Waterloo – Napoleon na czele 74 tys. żołnierzy podejmuje próbę rozbicia Angielsko-Holendersko-Brunszwickiej armii dowodzonej przez angielskiego marszałka Wellingtona. Los bitwy na nie korzyść Napoleona przesądziło nadciągnięcie oddziałów pruskich. Zesłano Napoleona na wyspę św. Heleny gdzie 1821r umiera.
