Satyra "Pijaństwo"

Satyra "Pijaństwo" jest krytyką zgubnego nałogu odbierającego człowiekowi jego godność. Autor żartuje, wyśmiewa słabość natury ludzkiej, brak hamulców wewnętrznych i bezsilność racjonalnych argumentów. Bawi czytelnika ukazując studium portretowe nałogowego pijaka, który poszukuje okazji do wypicia wódki. Satyra ma charakter dydaktyczny, gdyż podkreśla znaczenie trzeźwego myślenia, zaleca wstrzemięźliwość oraz konieczność ćwiczenia swojej woli. Poddaje krytyce wszelkie ujemne zjawiska społeczne, szkodliwe dla moralności narodu. " Pijaństwo " zawiera humor, ale jest gorzkim i bolesnym studium psychologicznym człowieka, który nie potrafi panować nad swoją wolą.

Refleksje filozoficzne dotyczą zadumy nad naturą, ludzką bezsilnością, człowiek nie przeciwstawia się złu i świadomie pogrąża się, popada w nałóg.

Krasicki walczy o trzeźwość społeczeństwa, pragnie poprawy obyczajów szlachty sarmackiej. Autor zastosował dialog, formę opowiadania i przemówienia. Styl jest urozmaicony. Występują różne rodzaje zdań, często proste, pytające i wykrzyknikowe, a także równoważniki zdań. Krasicki utapia w tok narracji wypowiedzi biesiadników w formie mowy niezależnej, a dla unaocznienia opowiadania wydarzenia minione opowiada w czasie teraźniejszym. Gospodarz biesiady opowiada żywo i plastycznie. Wskazuje na to dosadne słownictwo o zabarwieniu humorystycznym. Drugi rozmówca przemawia w sposób pouczający, stosuje zdania złożone i słownictwo abstrakcyjne. Wypowiedź odznacz się ogólnikowością. Żywość i dynamizm utworu osiągnął autor przez zastosowanie przerzutni i różnorodnych fraz intonacyjnych.