Rachunek przepływów pieniężnych

Rachunek przepływów pieniężnych wchodzi w skład sprawozdania finansowego. Jego nazwa znana jest również jako sprawozdanie z przepływów pieniężnych, lub cash flow – z języka angielskiego.
Jest on sporządzany przez osoby, które badają roczne sprawozdanie finansowe.
Badanie sprawozdania finansowego polega na jego kontroli przeprowadzonej przez osobę posiadającą uprawnienia biegłego rewidenta.
Rachunek ten powinien mieć na celu udostępnienie informacji na temat płynności finansowej. Ważnym elementem jest pokazanie aktywności jednostki w ściąganiu należności i zdolność do spłaty zobowiązań.
Sporządzony jest w formie zestawienia, które prezentuje obieg środków pieniężnych danym przedsiębiorstwie. Może być sporządzony na dwa sposoby: metodą bezpośrednią i pośrednią.
Metoda bezpośrednia polega na analizie wszystkich wpływów i wpływów środków pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej. Natomiast metoda pośrednia koryguje zysk netto w taki sposób, aby został on sprowadzony do zmian netto w środkach pieniężnych na skutek działalności operacyjnej, z uwzględnieniem wszystkich wpływów i wpływów z działalności inwestycyjnej i finansowej.
Przykład rachunku przepływów pieniężnych – metoda bezpośrednia:

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I. Wpływy
1. Sprzedaż
2. Inne wpływy z działalności operacyjnej
II. Wydatki
1. Dostawy i usługi
2. Wynagrodzenia netto
3. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia
4. Podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym
5. Inne wydatki operacyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I-II)
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Z aktywów finansowych, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
-zbycie aktywów finansowych,
-dywidendy i udziały w zyskach
-spłata udzielonych pożyczek długoterminowych
-odsetki
-inne wpływy z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
-nabycie aktywów finansowych
-udzielone pożyczki długoterminowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II)
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1.Nabycie udziałów (akcji) własnych
2.Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4.Spłaty kredytów i pożyczek
5.Wykup dłużnych papierów wartościowych.
6.Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)
D. Przepływy pieniężne netto, razem (A.III+/-B.III+/-C.III)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym:
-zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F+/-D), w tym:
-o ograniczonej możliwości dysponowania.
Przykład rachunku przepływów pieniężnych – metoda pośrednia:

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I. Zysk (strata) netto
II. Korekty razem
1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)
4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasów
7. Zmiana stanu należności
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów
9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10. Inne korekty
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I+/-II)
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Z aktywów finansowych, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
-zbycie aktywów finansowych,
-dywidendy i udziały w zyskach
-spłata udzielonych pożyczek długoterminowych
-odsetki
-inne wpływy z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
-nabycie aktywów finansowych
-udzielone pożyczki długoterminowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II)
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)
D. Przepływy pieniężne netto razem (A.III+/-B.III+/-C.III)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym
-zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F+/-D), w tym
-o ograniczonej możliwości dysponowania.

W rachunku przepływów pieniężnych wyodrębnia się przepływy poszczególnych rodzajów działalności jednostki gospodarczej, czyli z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.
Powinny się w nim znaleźć odpowiednio pogrupowane informacje dotyczące wpływów z działalności operacyjnej, innych wpływów z podziałem na ich źródła, wydatków z podziałem na ich źródła, wartości środków pieniężnych na początek okresu i na jego koniec.
Informacje o przepływach pozwalają poznać i ocenić wysokość płynnych środków wygospodarowanych przez jednostkę oraz kierunki ich wydatkowania w okresie sprawozdawczym w przekroju trzech wyodrębnionych typów działalności. Sprawozdanie daje odpowiedzi na pytania: jakimi środkami pieniężnymi jednostka dysponowała w danym okresie sprawozdawczym, jakie były źródła ich pochodzenia i w jaki sposób środki te zostały zagospodarowane.
Rachunek przepływów pieniężnych celowe jest sporządzać w pełnych tysiącach złotych. Dwa są tego powody:
- zyskuje on dzięki temu na czytelności,
- nie stwarza pozorów groszowej dokładności, która obowiązuje przy sporządzaniu pozostałych wzorów sprawozdań finansowych, bezpośrednio wynikających z ksiąg rachunkowych, ale nie dotyczy rachunku przepływów; rachunek przepływów ma przede wszystkim charakter ekonomiczny, a przy jego zestawianiu stosuje się zasadę istotności.
Oto przykład uproszczone rachunku przepływów pieniężnych:
2004
ubiegły rok obrotowy 2005
bieżący rok obrotowy
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej (+) 3.612.460,83 (-) 81.837,51
I. Zysk (strata) netto 0,00 0,00
II. Korekty razem (+) 3.612.460,83 (-) 81.837,51
1. Amortyzacja (+) 226.244,44 (+) 186.578,05
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych 0,00 0,00
3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy) 0,00 0,00
4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej 0,00
5. Zmiana stanu rezerw (-) 135.170,40 (-) 421.484,20
6. Zmiana stanu zapasów (-) 82.237,95 (+) 81.893,67
7. Zmiana stanu należności (+) 345.121,83 (+) 343.371,15
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych,
z wyjątkiem pożyczek i kredytów (+) 1.850.317,50 (-) 2.121.160,82
9. Zmiana stanu rozliczeń między okresowych (+) 1.514.642,12 (+) 1.849.226,55
10. Inne korekty (-) 106.456,71 (-) 261,91
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I+/-II) (+) 3.612.460,83 (-) 81.837,51
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej (-) 339.012,36 (-) 538.495,10
I. Wpływy 0,00 0,00
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych 0,00 0,00
II. Wydatki (-) 339.012,36 (-) 538.495,10
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych (-) 339.012,36 (-) 538.495,10
2. Inne wydatki inwestycyjne 0,00
0,00
III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II) (-) 339.012,36 (-) 538.495,10
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej (+) 14.650,22 (-) 143.457,41
I. Wpływy (+) 968.675,15 (+) 824.954,05
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału (+) 245.698,96 (+) 155.961,39
2. Kredyty i pożyczki (+) 722.976,19 (+) 668.992,66
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych 0,00 0,00
4. Inne wpływy finansowe 0,00 0,00
II. Wydatki (-) 983.325,37 (-) 968.411,16
1. Spłaty kredytów i pożyczek (-) 983.325,37 (-) 968.411,16
2. Odsetki 0,00 0,00
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II) (-) 14.650,22 (-) 143.457,41
D. Przepływy pieniężne netto, razem (A.III+/-B.III+/-C.III) (+) 3.258.798,25 (-) 763.790,02
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych (+) 3.258.798,25 (-) 763.790,02
F. Środki pieniężne na początek okresu
3.602.895,04 6.861.693,29
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F+/-D)
6.861.693,29 6.097.903,27