Unia europejska

Unia Europejska (UE) jest to gospodarczo-polityczny związek dwudziestu pięciu, w chwili obecnej, krajów europejskich, będący efektem wieloletniego zbliżania się krajów z Europy Zachodniej.
Unia Europejska opiera się na trzech filarach:
I. Zakres działania dwóch Wspólnot Europejskich (głównie sprawy gospodarcze, w tym Unia Gospodarczo-Walutowa); w 2002 roku wygasł zawarty na 50 lat traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, obecnie obowiązujące traktaty to: Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej
II. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa
III. Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych (do 1999 r. współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych).
Z punktu widzenia prawa międzynarodowego Unia Europejska jest organizacją międzynarodową nieposiadającą podmiotowości prawnej, bazującą na strukturach Wspólnot Europejskich i na zestawie kilkunastu tysięcy aktów prawnych, zarówno politycznych jak i gospodarczych, które wszystkie państwa członkowskie przyjmują dobrowolnie i równie dobrowolnie przestrzegają. Podmiotowość prawną Unia Europejska ma zyskać dopiero po ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego UE. Według podpisanego w 1992 roku Traktatu z Maastricht podstawowymi celami Unii są:
• promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,
• wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,
• dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,
• rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych.
Struktura instytucjonalna Unii
• Rada Europejska - nie mylić z Radą Europy, która jest osobną organizacją
Główne instytucje polityczne:
• Parlament Europejski
• Rada Unii Europejskiej - najważniejszy organ wspólnotowy
• Komisja Europejska - rodzaj rządu UE
Instytucje sądowe i kontrolne:
• Trybunał Sprawiedliwości (TS)
• Sąd Pierwszej Instancji - do rozpatrywania drobniejszych spraw
• Trybunał Obrachunkowy - znany też jako Trybunał Rewidentów Księgowych
• Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
Instytucje gospodarcze:
• Europejski System Banków Centralnych - obejmujący EBC i banki centralne państw członkowskich
o Europejski Bank Centralny (EBC)
• Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)
Instytucje doradcze:
• Komitet Ekonomiczno-Społeczny
• Komitet Regionów
Inne organy:
• Agencje Unii Europejskiej
• Europejski Urząd Statystyczny
Pomocnicze jednostki organizacyjne:
• Europejskie Służby Zatrudnienia
• Europejskie Biuro Selekcji Kadr
W 2002 roku rozpoczął prace Konwent Unii Europejskiej, mający za zadanie przygotować projekt reorganizacji Unii w celu przystosowania jej do sprawnej działalności po rozszerzeniu