"Na Anioł Pański" Kazimierz Przerwa-Tetmajer - analiza interpretacyjna.

Wiersz Kazimierza Tetmajera, pt. „Na Anioł Pański” jest przykładem poezji pejzażowej, która poprzez opis krajobrazu wywołuje u czytelnika charakterystyczny nastrój. Sposób przedstawienia natury budzi w odbiorcy określony nastrój, mianowicie smutek, melancholie, rozbicie a nawet żałość.
Wiersz jest niezwykle muzyczny, melodyjny, rytmiczny. Poeta osiąga to przez refren, który ma charakter litanii, przez liryczne powtarzanie fragmentów litanii a także ciekawy układ rymów. Nie bez znaczenia ma tu fakt, wykorzystania powtórzeń, anafor, które także wpływają na rytmiczność tekstu. Również wybór przez poetę wyrazów nie jest przypadkowy. Są one nacechowane, mają oddać i wzbudzić w czytelniku emocje np. zamiast wyrazu cichnie, autor używa słowa „kona”, zamiast słowa niebo, poeta zastępuje je, wyrazem „niebiosa”. Bardzo ważną funkcję, pełnią również zaimki: „kiedyś”, „ktoś”, „gdzieś”, które mówią o nieokreśloności czasu i przestrzeni. Szarość krajobrazu wzmagają epitety: „szare dymy”, „szara mgła” czy „mroczne gaje”. Nastrój smutku potęgują obrazy: „ ciemnego cmentarza”, „grobu młodej dziewczyny”. Bardzo dużo jest także, wyrazów nazywających uczucia i nastrój: „smutek”, „zasępienie”, „żal”, „tęsknica”, „zło”, „ból”, „skarga”, „rozpacz”.
Motywem przewodnim wiersza jest wędrówka przez smutny krajobraz. Wędrówki tej doświadcza w I strofie: „zaduma polna”, w II strofie: „rzeka”, w III strofie: „dymy” i w ostatniej - IV strofie: „samotna dusza”. Wybranie takich określonych wyrazów symbolizuje tęsknotę człowieka. Lecz ma to raczej charakter przenośni, niż symbolu, gdyż nie są one wieloznaczne. Uosabiają smutek, którym przesycony jest krajobraz i który wypływa z duszy ludzkiej. Motyw ten symbolizuje również przemijalność życia człowieka. Autor przedstawia życie jako wędrówkę a człowieka jako tułacza. Interpretacja taka, nadaje wierszu charakter symboliczny.
Wiersz jest nastawiony na to, by wywołać u odbiorcy określony nastrój. Według Tetmajera życie ludzkie jest smutne, pozbawione sensu, polega na ciągłym poszukiwaniu, a człowiek jest istotą słabą i samotną. Nastrój utworu buduje dziwny krajobraz, gdzie autor, aby go przedstawić wykorzystuje zjawisko synestezji, czyli połączenie elementów barwy, dźwięku i ruchu.