Zadania pielęgniarki wobec chorego z miażdżycą naczyń tętniczych

Choroby organiczne tętnic powodujące niewydolność krążenia (sercowopochodną lub obwodową, ostrą bądź przewlekłą): stwardnienie tętnic zakrzepowo-zarostowe, zapalenie obwodowych tętnic i żył, żylaki oraz zakrzepowe zapalenie żył. Postępujące stwardnienie ścian naczyń i pogrubienie nabłonka (czyli wewnętrznej warstwy) powodowane przede wszystkim odkładaniem się w nim ciał tłuszczowych, co doprowadza do zwężenia światła
naczynia, do ubytków w jego ciągłości i tym samym do nierówności wewnętrznej powierzchni naczynia w miejscu zaawansowanych zmian miażdżycowych, do tworzenia się skrzepów przyściennych i dodatkowego zwężenia światła naczynia. Zaburzenie przemiany materii przede wszystkim gospodarki tłuszczowej. Miażdżyca tętnic jest poniekąd wynikiem naturalnego starzenia się ich ściany, lecz przede wszystkim - nieprawidłowego odżywiania,
polegającego na, m.in., nadmiernym spożywaniu tłuszczów zwierzęcych, palenia papierosów, stresów i niektórych chorób: nadciśnienia, cukrzycy, czerwienicy prawdziwej.
Najbardziej na zmiany miażdżycowe narażone są naczynia: mózgu, serca, nerek,
kończyn dolnych Miażdżyca tętnic, prowadząca do narastającego zwężenia i stwardnienia naczyń spowodowanego przez gromadzenie się złogów na wewnętrznej stronie ich ścian. Następstwem jest upośledzenie ukrwienia narządów i w konsekwencji zaburzenie metabolizmu ustroju. W przypadku zajęcia procesem miażdżycowym tętnic mózgowych może wystąpić stan otępienny. U osób w podeszłym wieku cierpiących na miażdżycę tętnic mózgowych charakterystyczne jest występowanie następujących objawów:
• Zaburzenia pamięci, szczególnie pamięci krótkotrwałej,
• Zaburzenia orientacji w czasie i przestrzeni, w zaawansowanych przypadkach
również nierozpoznawanie bliskich osób i znanych sytuacji,
• Niepokoju, zwłaszcza w nocy, zaburzenia snu, stanów lękowych i stanów pobudzenia,
• Utraty elastyczności, zdolności koncentracji i dostosowywania się lub szybko
występującego wyczerpania,
• Podwyższenia ciśnienia krwi, zawrotów głowy, mroczków przed oczami, szumu w uszach, upośledzenia wzroku,
• W zaawansowanym stadium miażdżycy zaburzenia afektu w postaci obniżenia nastroju, wzmożonej pobudliwości nerwowej, zubożenia emocjonalnego i nietrzymania afektu z charakterystyczną ckliwością, płaczliwością, narzekaniami, niekontrolowanym śmiechem,
• W późnym okresie choroby może dojść również do utraty wyczucia sytuacji i zniknięcia zahamowań obyczajowych, typowe mogą być także nie staranna higiena osobista i zaniedbanie w ubiorze, ochłodzenie powiązań międzyludzkich i niebezpieczeństwo popełnienia samobójstwa.
Ze względu na różnorodność zaburzeń psychicznych mogących wystąpić u człowieka w podeszłym wieku dotkniętego miażdżycą, osoba go pielęgnująca powinna posiadać gruntowną wiedzę na temat choroby, a także wykazać się zdolnością wczuwania się i cierpliwością.
Osoby ze stwardnieniem tętnic lub wysokim poziomem cholesterolu powinny
wyeliminować ze swojej diety: czerwone mięso (wołowinę i wieprzowinę), bogate w tłuszcz mięsa, jajka (nie więcej niż trzy żółtka w tygodniu, ponieważ żółtko zawiera cholesterol w najwyższym stężeniu, białko jajka nie zawiera cholesterolu), krewetki i ostrygi, smażone potrawy, pieczone kiełbasy, cukier i mąkę, papierosy, kawę i alkohol, ograniczyć spożycie masła, śmietany, żółtego sera, tłuszczu zwierzęcego i roślinnego.należy również ograniczyć sól. Wszystkie te pokarmy wpływają źle na układ sercowo – naczyniowy.
Proponuje się wprowadzić do diety następujące potrawy: ryby: tuńczyk, łosoś, sardynki, makrele atlantyckie, migdały, orzechy, kiełki pszenicy, ziarno soi, garbazno, kurczaka bez skóry, indyk, oliwę z oliwek, dużo produktów zawierających błonnik, dużo owoców, czosnek, cebulę, jarzyny,
W celu opóźnienia procesów związanych z miażdżycą należy: prowadzić higieniczny tryb życia, dbać o komfort psychiczny (unikać stresów), przestrzegać diety niskokalorycznej i bez cholesterolowej, zażywać ruchu na świeżym powietrzu (spacery, sport, gimnastyka), unikać wszelkich używek.