Źródła finansowania innowacji w przedsiębiorstwie
FUNDUSZE STRUKTURALNE UNII EUROPEJSKIEJ
Fundusze Strukturalne są instrumentami finansowymi polityki regionalnej Unii Europejskiej i mają pomóc władzom centralnym i regionalnym słabiej rozwiniętych regionów Unii w rozwiązaniu ich najważniejszych problemów gospodarczych. Ich zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek narodowych w celu zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej krajów Unii.
Wśród programów operacyjnych wspierających działania innowacyjne przedsiębiorstw wyróżnić można:
1. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego
2. Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Gospodarki
Sektorowy Program Operacyjny - Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPO - WKP) skierowany jest do małych i średnich przedsiębiorstw oraz do instytucji naukowo-badawczych.
Priorytet I SPO - WKP
Głównym celem Priorytetu I SPO – WKP jest ułatwienie funkcjonowania przedsiębiorstw w warunkach Jednolitego Rynku Europejskiego poprzez wspieranie instytucji otoczenia biznesu dostarczających usługi dla przedsiębiorstw. W ramach tego priorytetu prowadzone jest działanie wspierające wprowadzanie nowych technologii przez przedsiębiorstwa.
Działanie 1.4: Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką Celem działania jest wzmocnienie konkurencyjności gospodarki poprzez podnoszenie poziomu innowacyjności przedsiębiorstw i instytucji tj. zwiększenie transferu nowoczesnych rozwiązań technologicznych, produktowych i organizacyjnych.
W ramach działania 1.4 realizowane są następujące poddziałania:
• 1.4.1 Projekty celowe obejmujące badania stosowane i prace rozwojowe: wyłącznie w zakresie badań przemysłowych i przedkonkurencyjnych prowadzonych przez przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw samodzielnie albo we współpracy z instytucjami sfery B+R,
• 1.4.2 Inwestycje związane z budową, modernizacją i wyposażeniem laboratoriów świadczących specjalistyczne usługi dla przedsiębiorstw, realizowane przez jednostki naukowe,
• 1.4.3 Inwestycje związane z budową, modernizacją i wyposażeniem specjalistycznych laboratoriów Centrów Zaawansowanych Technologii (CZT) i Centrów Doskonałości, działających w priorytetowych dziedzinach rozwoju polskiej gospodarki,
• 1.4.4 Projekty celowe prowadzone przez CZT,
• 1.4.5 Projekty badawcze w obszarze monitorowania i prognozowania rozwoju technologii. Projektodawcami w ramach działania 1.4 mogą być instytucje sfery badawczo-rozwojowej i organizacje (sieci, konsorcja) grupujące jednostki badawczo-rozwojowe i przedsiębiorstwa. Instytucją zarządzającą działanie 1.4. jest minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, zaś instytucją wdrażającą działanie jest minister właściwy do spraw nauki.
Priorytet II SPO - WKP
W ramach II priorytetu SPO - WKP przedsiębiorcy mogą otrzymać wsparcie między innymi na:
-doradztwo w projektowaniu, wdrażaniu i doskonaleniu systemów zarządzania jakością -zarządzania środowiskiem oraz bezpieczeństwem i higieną pracy
-doradztwo we wdrażaniu strategii rozwoju przedsiębiorstw w oparciu o nowe technologie,
-doradztwo w zakresie eksportu, tworzenia sieci kooperacyjnych oraz połączeń przedsiębiorstw
-nowe inwestycje prowadzące do zasadniczych zmian produkcji, produktu i procesu produkcyjnego
-inwestycje w nowe technologie i modernizacje
-zakup wyników prac badawczo-rozwojowych,
-inwestycje w dostosowanie przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska: w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi, ochrony powietrza
-udział w zagranicznych imprezach targowo-wystawienniczych oraz udział w wyjazdowych misjach gospodarczych związanych z wyżej wymienionymi imprezami.
W ramach działania 2.1 przedsiębiorstwa mogą uzyskać wsparcie na doradztwo w zakresie innowacji i nowych technologii, wdrażania strategii rozwoju przedsiębiorstwa w oparciu o nowe technologie i rozwiązania innowacyjne, tworzenia sieci kooperacyjnych i łączenia się przedsiębiorstw oraz pozyskiwania zewnętrznego finansowania na rozwój działalności
• Działanie 2.2. Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw
W ramach Działania 2.2 prowadzone są następujące poddziałania:
2.2.1. Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji - w ramach tego podziałania przedsiębiorcy podejmujący nowe inwestycje i tworzący nowe miejsca pracy będą mogli ubiegać się o wsparcie finansowe na inwestycje zarówno w środki trwałe, tj. budynki, budowle, maszyny i urządzenia, jak i w wartości niematerialne i prawne, polegające na uzyskaniu patentu, nabyciu licencji lub nieopatentowanego know-how.
2.2.2. Wsparcie w zakresie internacjonalizacji przedsiębiorstw poprzez pokrycie części kosztów udziału w targach i wystawach międzynarodowych oraz misjach gospodarczych
• Działanie 2.3. Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje
Celem działania 2.3. jest zwiększenie konkurencyjności MSP prowadzących działalność gospodarczą na terenie Polski poprzez unowocześnienie ich oferty produktowej i technologicznej. W ramach tego działania wspierane są inwestycje w środki trwałe związane z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego przedsiębiorstwa lub podejmowaniem działań zmieniających zasadniczo produkt lub proces produkcyjny w istniejącym przedsiębiorstwie. Wspierane są także inwestycje w wartości niematerialne i prawne, związane z transferem technologii drogą nabycia praw patentowych, licencji, know-how, w tym nie opatentowanej wiedzy technicznej.
• Działanie. 2.4. Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska
Celem działania 2.4. jest zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw w warunkach Jednolitego Rynku Europejskiego poprzez wspieranie przedsiębiorstw zobligowanych do dostosowania swojej infrastruktury do wymogów ochrony środowiska.
Działanie 2. 4 składa się z czterech poddziałań:
• 2.4.1. Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie inwestycji koniecznych do zmiany technologii służących eliminowaniu szkodliwych oddziaływań na środowisko lub zmniejszeniu zapotrzebowania na energię, wodę oraz surowce
• 2.4.2. Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie gospodarki wodno-ściekowej
• 2.4.3. Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie ochrony powietrza
• 2.4.4. Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie gospodarki odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)
W ramach tego programu działanie 3.4 wspiera dążenia innowacyjne przedsiębiorstw. Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa
Celem tego działania jest zwiększenie konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw poprzez ułatwienie dostępu do specjalistycznego doradztwa oraz zwiększenie zdolności inwestycyjnej w początkowym okresie funkcjonowania przedsiębiorstw.
Dofinansowaniu podlegają usługi specjalistycznego doradztwa w następującym zakresie:
-poszerzenie oferty o nowy produkt,
-opracowanie strategii umieszczania produktu na nowym rynku zbytu,
- wprowadzanie na rynek nowego produktu,
- zdobycie nowej grup klientów,
- racjonalizacji przepływów finansowych
- komputeryzacji racjonalizacji logistyki,
-zarządzania wewnątrz firmy.
W celu zwiększenie zdolności inwestycyjnej przedsiębiorstw, w ramach niniejszego działania finansowane mogą być między innymi:
- inwestycje w aktywa materialne służące wprowadzeniu zasadniczej zmiany w wytwarzanym produkcie
-usługach lub procesie produkcyjnym
-świadczeniu usług poprzez racjonalizację lub modernizację
- unowocześnieniu wyposażenia niezbędnego do prowadzenia działalności gospodarczej
- inwestycje w wartości niematerialne i prawne - inwestycje w transfer technologii przez nabycie praw patentowych, licencji, know - how lub nieopatentowanej wiedzy technicznej oraz wdrożenie systemu zarządzania jakością.
. FUNDUSZ PORĘCZEŃ UNIJNYCH
Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U.Nr 121 poz.1262 z dnia 31 maja 2004r.) powołano Fundusz Poręczeń Unijnych
Podstawowym celem działania Funduszu jest wspieranie polskich podmiotów i samorządów w procesie absorpcji środków Unii Europejskiej. Fundusz umożliwia uzyskanie kredytu bankowego oraz pozyskiwanie środków z emisji obligacji na realizację projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej.
Klienci - o poręczenie lub gwarancję mogą ubiegać się kredytobiorcy, pożyczkobiorcy lub emitenci obligacji realizujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, w szczególności inwestycyjny, szkoleniowy i badawczy.
Środkami funduszu zarządza Bank Gospodarstwa Krajowego.
FINANSOWANIE NAUKI ZE ŚRODKÓW BUDŻETOWYCH
Środkami finansowymi na naukę - zgodnie z Ustawą o zasadach finansowania nauki z dnia 8 października 2004 (Dz. U. 2004 Nr 238 poz. 2390) - dysponuje minister właściwy do spraw nauki (obecnie Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego) Finansowaniu podlegają działania na rzecz realizacji polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa, a w szczególności badań naukowych, prac rozwojowych i realizacji innych zadań szczególnie ważnych dla postępu cywilizacyjnego.
Ze środków przeznaczonych na naukę, finansowaniu podlegają: inwestycje na badania naukowe i prace rozwojowe, projekty badawcze i celowe, współpraca naukowa z zagranicą oraz działalność wspomagająca badania. Finansowanie projektów badawczych obejmuje m.in. projekty zamawiane, własne oraz rozwojowe mające na celu wykonanie zadania badawczego stanowiącego podstawę do zastosowań praktycznych. Zaś finansowanie działalności wspomagającej badania obejmuje m.in.:
-sporządzanie ekspertyz, opinii i ocen naukowych,
- tworzenie, przetwarzanie, udostępnianie i upowszechnianie informacji naukowych i naukowo-technicznych,
-upowszechnianie, promowanie i popularyzowanie osiągnięć naukowych lub naukowo- technicznych,
- promowanie przedsięwzięć innowacyjnych wykorzystujących wyniki badań naukowych lub prac rozwojowych.
KREDYT TECHNOLOGICZNY
Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej z dnia 29 lipca 2005 roku (Dz. U. 2005 Nr 179, poz. 1484) powołała Fundusz Kredytu Technologicznego udzielany przez Bank Gospodarstwa Krajowego.
Środki Funduszu przeznacza się na działalność innowacyjną oraz inwestycje technologiczne, które - zgodnie z Ustawą – polegają na:
- zakupie nowej technologii, jej wdrożeniu i uruchomieniu w oparciu o nią
-produkcji nowych lub zmodernizowanych wyrobów lub świadczenie nowych lub
zmodernizowanych usług;
-wdrożeniu własnej nowej technologii i uruchomieniu w oparciu o nią produkcji
nowych lub zmodernizowanych wyrobów lub świadczenie nowych lub zmodernizowanych usług.
Kredytu nie udziela się na finansowanie dużych inwestycji tj. przekraczających 50 mln EUR oraz inwestycji w sektorze hutnictwa żelaza i stali, włókien syntetycznych, górnictwa węgla i rybołówstwa. Zgodnie z Ustawą kredyt technologiczny udzielany jest przedsiębiorcy, którym w rozumieniu Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. może być:
- osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalności gospodarczą,
- wspólnik spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez niego działalności gospodarczej
Maksymalna wysokość udzielonego kredytu nie może przekroczyć równowartości 2 mln EUR (wg średniego kursu NBP z dnia podjęcia decyzji o udzieleniu kredytu). Udział własny przedsiębiorcy nie może być niższy niż 25% wartości netto inwestycji finansowanej kredytem technologicznym. Kredytu udziela się na okres do 72 miesięcy.Kredyt technologiczny jest oprocentowany na warunkach rynkowych (zgodnie z ofertą kredytową BGK). Prowizja z tytułu udzielenie kredytu pobierana jest jednorazowo w dniu uruchomienia kredytu.
Główną zaletą kredytu technologicznego jest możliwość jego umorzenia do wysokości 50%. Wysokość umorzenia nie może przekroczyć 1 mln EUR lub 50% kwoty wykorzystanego kapitału kredytu technologicznego.
ROZWIĄZANIA PODATKOWE DLA FIRM WDRAŻAJĄCYCH INNOWACJE
Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej z dnia 29 lipca 2005 wprowadziła szereg rozwiązań podatkowych, które mają na celu ułatwienie wdrażania nowych rozwiązań innowacyjnych.
Przedsiębiorstwa wdrażające innowacje mogą skorzystać z następujących instrumentów podatkowych:
-skrócenia okresu amortyzacji zakończonych prac badawczo-rozwojowych z 36 miesięcy do 12 miesięcy,
- zaliczenia wydatków na prace badawczo-rozwojowe w koszty uzyskania przychodów niezależnie od wyniku, jakim się zakończyły - jedynym warunkiem zaliczenia kosztów prac badawczo-rozwojowych do kosztów uzyskania przychodów jest zakończenie tych prac
-odliczania od podstawy opodatkowania wydatków na zakup nowej technologii od jednostek naukowych w wysokości:
• 50% ceny zakupu nowej technologii w przypadku mikro, małych i średnich przedsiębiorstw,
• 30% w przypadku pozostałych podmiotów
Prawa do odliczeń (ulgi) nie nabywają podatnicy, którzy prowadzą działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej.
Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej zmienia również przepisy związane z podatkiem od towarów i usług, wprowadzając od 1 stycznia 2006. r. opodatkowanie 22% stawką podatku VAT usług naukowo-badawczych. Rozwiązanie to jest korzystne dla jednostek naukowych świadczących usługi naukowo-badawcze, które będą mogły odliczyć VAT od nabywanych towarów i usług. Przyczyni się to do obniżenia kosztów prowadzonych działań badań naukowych.
Pożyczki na realizację inwestycji o charakterze innowacyjnym
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zaprasza do składania wniosków o udzielenie pożyczki na realizację inwestycji o charakterze innowacyjnym.
O pożyczkę mogą ubiegać się:
Mali i średni przedsiębiorcy, posiadający siedzibę w Polsce
Jakie działania mogą być dofinansowane:
Wydatkami kwalifikującymi się do objęcia pożyczką są wydatki na:
- wdrożenie wyników prac badawczo - rozwojowych;
- zakup licencji krajowych lub zagranicznych, polegający na nabyciu uprawnień do (wykorzystywania rozwiązań naukowych i technicznych oraz doświadczeń produkcyjnych
-zakup i montaż maszyn i urządzeń
- budowę, rozbudowę lub modernizację budynków lub instalacji niezbędnych do wprowadzenia innowacji
Wielkość pożyczki nie może przekroczyć 75% wydatków kwalifikujących się do objęcia pożyczką, poniesionych po dniu zawarcia umowy o udzielenie pożyczki oraz równowartości złotowej kwoty 500.000 euro. Oprocentowanie według stopy referencyjnej, określonej przez Komisję Europejską, opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, obowiązującej w dniu zawarcia umowy o udzielenie pożyczki.
Wnioskodawca ma prawo do zawieszenia spłaty kapitału i odsetek w okresie inwestycji, nie dłużej jednak niż w okresie 2 lat
Pożyczka udzielana jest na okres nie dłuższy niż 6 lat
Wnioski przyjmowane są na bieżąco.
Wnioski muszą być złożone w siedzibie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości
OFFSET - TECHNOLOGIE DLA POLSKICH FIRM
W ramach zobowiązania offsetowego koncernu Lockheed Martin trwa kolejna edycja programu kojarzenia firm z Polski i USA, „Mining and Matching”.
Organizatorami projektu ze strony polskiej są:
• Akcelerator Technologii Centrum Innowacji FIRE www.innowacje.org.pl w Warszawie
• Akcelerator Technologii przy Uniwersytecie Łódzkim www.at.uni.lodz.pl
Natomiast po stronie amerykańskiej:
• Instytut IC2 (Innovation, Creativity and Capital) Uniwersytetu Teksańskiego w Austin w USA /www.utexas.edu
Adresatami programu są polskie przedsiębiorstwa działające w branży zaawansowanych technologii, poszukujące nowoczesnych rozwiązań technologicznych i kontaktów biznesowych za granicą, w szczególności w USA.Zasadniczym celem projektu jest pozyskanie nowoczesnych technologii dla polskich firm, uruchomienie efektywnego systemu komercjalizacji wyników badań naukowych w Polsce oraz transferu technologii i innowacji między USA a Polską i wreszcie wejście z polskimi produktami i technologiami na rynek USA oraz innych krajów.
W szczególności program ma na celu pomóc polskim przedsiębiorstwom w:
• Nawiązaniu i rozwinięciu kontaktów biznesowych z firmami zagranicznymi, w szczególności z USA
• Znalezieniu zagranicznych, zwłaszcza amerykańskich technologii, produktów i rozwiązań poszukiwanych przez polskie przedsiębiorstwa
• Sprzedaży i promocji polskich rozwiązań high-tech na rynku amerykańskim i innych rynkach zagranicznych
• Transferze technologii
KORZYŚCI Z PROGRAMU
Dla przedsiębiorstw, które prześlą wypełniony formularz zgłoszeniowy (dostępny na stronach Akceleratora Technologii Centrum Innowacji FIRE, będą poszukiwani odpowiedni partnerzy biznesowi z USA, w tym w bazie danych firm amerykańskich, które już zgłosiły akces do programu offsetowego i poszukują partnerów w Polsce.
Wyselekcjonowane przedsiębiorstwa będą miały możliwość korzystania z bezpłatnego wsparcia doradczego i logistycznego obejmującego między innymi organizację telekonferencji, wywiady, wizyty w firmach i bieżące konsultacje przeprowadzane przez polskich i amerykańskich ekspertów.
ANIOŁY BIZNESU
„Anioł Biznesu (ang. Business Angel) to inwestor prywatny, który własne nadwyżki finansowe lokuje w nowe, dobrze rokujące firmy, które dzięki zastrzykowi kapitałowemu mogą szybko (w ciągu 2-4 lat) rozwinąć skrzydła, dając inwestorowi wzrost wartości jego udziałów”
Anioły Biznesu [Business Angel] (zwane także inwestorami nieformalnymi) to najczęściej doświadczeni przedsiębiorcy posiadający ponadprzeciętną znajomość określonej branży oraz zasad przedsiębiorczości, którzy wycofali się z biznesu sprzedając swoje firmy lub wycofując swoje udziały. Osiągnąwszy swój sukces biznesowy, zamiast chodzić na ryby wolą spożytkować swoją wiedzę, umiejętności, sieci kontaktów oraz posiadane zasoby finansowe na wsparcie nowopowstałych firm (start-ups) lub nowych przedsięwzięć. Zachowując kontakty biznesowe, korzystając z posiadanej bogatej wiedzy i doświadczenia (know-how branżowy i biznesowy), mają ogromną satysfakcję wynikającą z kierowania i pomagania (zazwyczaj) młodym ludziom, a przy okazji zarabiają pieniądze.
W Polsce można skorzystać z oferty następujących organizacji zrzeszających Anioły Biznesu:
Lewiatan Business Angels
Śląska Sieć Aniołów Biznesu SiLBAN
Polska Sieć Aniołów Biznesu