Problemy i zagrożenia współczesnej rodziny

Rodzina to najstarsza i najpowszechniejsza forma życia społecznego. Grupa ta złożona jest z osób połączonych stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim. Rodzina stanowi podstawę istnienia społeczeństwa, na co wskazuje wiele jej zadań i podstawowych funkcji.

Przyczynami problemów współczesnych rodzin jest między innymi pogorszenie położenia ekonomicznego, czyli bezrobocie, niskie płace, wzrost kosztów utrzymania i kształcenia. Czynniki te wpływają negatywnie na rodzinę i jej rozwój, ponieważ zdobywanie środków utrzymania rodziny jest bardzo czasochłonne i czasami rodzice zaniedbują obowiązki np. wychowawcze wobec dzieci.

Kolejną i częstą przyczyną rozpadu rodziny jest nasilenie zjawiska patologicznych. Między innymi alkoholizm jednego ze współmałżonków, czyli uzależnienie od alkoholu. Alkohol staje się wtedy rodzajem depresantu, który spowolnia aktywność ośrodka nerwowego. Alkoholizm niszczy wszystkie obszary życia człowieka, czyli rodzinę, pracę itp. Alkoholizm może dotknąć każdego bez względu na wiek, wykształcenie, płeć, poziom intelektualny czy uprawiany zawód. Każdemu choremu potrzebna jest pomoc i leczenie głównie przy pomocy psychoterapii. Członkowie rodziny alkoholika wymagają leczenia tak jak i sam alkoholik, jednak dzięki leczeniu powinna ona rozwiązywać swoje problemy i zacząć żyć swoim własnym życiem. Często z alkoholizmem wiąże się przemoc w domu. Przemoc wpływa negatywnie na postrzeganie świata szczególnie przez dzieci. Członek rodziny odpowiedzialny za przemoc traktowany jest jak przestępca i może zostać skazany na karę więzienia. Jednak najważniejsza jest pomoc ofiarom przemocy w rodzinie. Muszą one od nowa odbudować swój świat z pomocą psychologa, pełen pozytywnych wartości oraz bezpieczeństwa.

Poważny problem stanowią także, konflikty pokoleniowe między dziećmi, a rodzicami. Mają one swoje źródło w różnych systemach wartości i różnych wzorach kulturowych oraz w naturalnej dla młodych ludzi skłonności do buntu wobec wszelkich autorytetów. Działania rodziców, jeśli nie są racjonalne i pedagogicznie uzasadnione, prowadzą do nasilenia konfliktów, czego rezultatem mogą być ucieczki dzieci do sekt, uczestnictwo w subkulturach grup młodzieżowych czy uzależnienie.

Uzależnienie od narkotyków, powszechnie znana jako narkomania jest także przyczynami problemów w rodzinie. Narkomania spowodowana jest używaniem pewnych grup środków odurzających (morfiny, heroiny, amfetaminy, marihuany, kokainy, opium, haszyszu, halucynogenów), które negatywnie działają na układ nerwowy człowieka. Przyczynami sięgnięcia po narkotyki są problemy w domu, wpływ środowiska lub chęć popisania się przed znajomymi. W działaniu przeciwko uzależnieniami tego typu stosuje się działania wychowawcze, profilaktyczne, prewencyjne, resocjalizacyjne oraz lecznicze w stosunku do osób uzależnionych lub zagrożonych uzależnieniem. Leczenie uzależnionych osób jest podobne jak w przypadku alkoholizmu. Ważne jest podjęcie leczenia przez uzależnionego oraz pomoc jego rodzinie.

Sekta jest to grupa psychomanipulacyjna lub totalitarna, która narusza podstawowe prawa człowieka i zasady życia społecznego. Działa ona destrukcyjnie na jednostkę lub rodzinę poprzez stosowanie technik psychologicznych lub socjologicznych, wykorzystywanie fizyczne, psychiczne lub materiałowe, co powoduje uzależnienie od grupy lub jej przywódcy. Sektę charakteryzuje mała liczebność grupy, która posiada wrogi i obojętny stosunek do społeczeństwa, człowiek, który sprawuje władze tzw. "Guru". Między członkami sekty występuje bezpośrednia i silna więź, często stosują się do systemu zakazów i nakazów, odrzucają dobra kulturowe, materialne, a wszystkie dobra należą do wszystkich.

Zagrożeniem dla rodziny może być także, molestowanie seksualne dziecka. W wielu przypadkach dochodzi do tego, że dziecko molestowane jest przez jednego z rodziców. Problem ten pozostawia po sobie ślad na dalsze życie młodego człowieka. Osoby te w wielu przypadkach nie chcą opowiadać o tym, co je spotkało, aby na przykład ochronić młodsze rodzeństwo lub nie dopuścić do rozpadu rodziny. Pomoc psychologiczna w tym przypadku jest bardzo ważna dla ofiary. Ofiarami zazwyczaj są dzieci i młodzież, którzy nie są w stanie poradzić sobie samemu z tym problemem. Rozmowa z psychologiem ma pomoc osobie molestowanej uwierzyć, że to nie ona zawiniła, pokierować emocjami, aby doświadczenia z dzieciństwa nie były problemem w życiu dorosłym oraz odzyskać wiarę w to, że są dobrzy ludzie, kochający swoje dzieci.

Jako problem współczesnej rodziny można uznać liczne w dzisiejszych czasach rozwody. W Polsce sądy orzekają ok. 40 tyś. rozwodów rocznie. Największe problemy, czasami poczucie winy i utrata wiary w jakiekolwiek wartości z powodu rozwodu rodziców mają ich dzieci. To ona najbardziej cierpią z tego powodu. Przyczyn rozwodów jest wiele poprzez brak sił i cierpliwości na dalsze życie razem, zanik uczucia czy pojawienie się innej osoby. Często rodzice zastanawiają się jak rozwód wpłynie na dziecko i wybierają separacje. Jednak separacja, czyli życie oddzielnie nie prowadzi do odbudowania lepszych więzi rodzinnych tylko do ich pogorszenia, gdyż każdy z rodziców żyje własnym życiem. Dziecko staje się często pośrednikiem między skłóconymi rodzicami i może poczuć się niepotrzebne.