Realizacja programu sanacji w świetle realcji parlamentu z rządem.

Na terenach II Rzeczypospolitej po wygaśnięciu kadencji sejmu pod koniec listopada 1927r. nowe wybory do sejmu zostały rozpisane na 4 III 1928r. ,a do senatu na 11 III 1928r.
W swojej pracy zajmę się sporem między zwolennikami Marszałka Piłsudskiego zwanych „sanacją” a opozycją parlamentarną. Marszałek i jego najbliżsi współpracownicy zdecydowali się na zmianę dotychczasowej polityki i zaczęli wycofywać swoich zwolenników z różnych funkcji w parlamencie i utworzyli własne stronnictwo rządowe: Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR), na którego czele stanął Walery Sławak.Wybory z marca 1928r. przyniosły dotkliwą porażkę partii tworzących w poprzednim sejmie większość. Stronnictwa, które poparły początkowo zamach majowy, uzyskały łącznie 55%, jednak w momencie wyborów były w większości w opozycji do rządu Józefa Piłsudskiego. Mimo to w obozie rządowym panował optymizm co do perspektyw porozumienia z sejmem.
3 III 1928r. na zebraniu posłów BBWR Piłsudski wyraził nadzieję na współpracę, o ile sejm zmieni styl swojej pracy. 27 III 1928r. nastąpiło otwarcie nowego sejmu. Podczas wystąpienia szefa rządu z izby padły okrzyki: „Precz z faszystowskim rządem Piłsudskiego”. Minister spraw wewnętrznych wezwał policje, która aresztowała 7 posłów i siła ich wyprowadziła z sali obrad. Jednak posłowie lewicy zdołali wybrac marszałka sejmu za poparciem mniejszości narodowych i Daszyńskiego. Rząd i posłowie BBWR demonstracyjnie opuścili salę. Rząd mający mniejszość sejmie i w rządach demokratyczno-parlamentarnych winien poddać się do dymisji. Stało się inaczej. Daszyński z Piłsudzkim zarzegnali chwilowo konflikt między rządem a parlamentem. Zdołano w terminie uchwalić budżet. Po uchwaleniu budżetu nastąpiła rekonstrukcja rządu. Stanowisko premiera objął Kazimierz Bartel, a Piłsudski pozostał ministrem spraw wojskowych i zagranicznych. W styczniu 1929r. obóz rządowy wniósł projekt zmiany konstytucji. W myśl jego zasad prezydent miał być wybierany w powszechnym głosowaniu spośród dwóch kandydatów, z których jednego miał wyznaczać ustępujący prezydent, a drugiego Zgromadzenie Narodowe. Głowa państwa miała uyskać prawo unieważniania mandatów poselskich, weta wobec ustaw oraz wydawania ustaw w ciągu 8 miesięcy w roku, a w pozostałych czterech sejm. W ten sposób sejm byłby praktycznie odsunięty od władzy. W 1929r. marszałek sejmu Ignacy doszyński ponownie spotkał się z Piłsudskim i przedstawił mu zarysowujące się przesilenie gospodarcze, spadek cen, artykułów rolnych oraz zastój budowlany, a także stwierdził, że walka rządu z sejmem pogarsza tylko sytuację. Piłsudski zignorował uwagi Daszyńskiego. W odpowiedzi kierownictwo sanacyjne zagroziło, że jego projekt zmian konstytucji musi być przyjęty dobrowolnie przez sejm, gdyż w przeciwnym razie zostanie użyta siła. W odpowiedzi opozycja parlamentarna podjęła uchwałę o ogłoszeniu wniosku nieufności wobec rządu. W tym okresie wielokrotnie odrzucano obrady sejmu, co uniemożliwiało uchwalenie budżetu. Pod koniec roku nastąpiło przesilenie rządowe i ponownie na czele rządu stanął Bartel. Opozycja uznała to za swój sukces i zapowiedź do bardziej demokratycznych metod rządzenia. Piłsudski złagodził nacisk na sejm, by uzyskać uchwalenie budżetu i po osiągnięciu swego celu nie zamierzał kontynuować tej polityki. Zamierzał za to zaostrzyć kurs wobec opozycji i postawił cztery warunki współpracy rządu z sejmem: posłowie mieli się nie wtrącać do składu gabinetu i jego bieżących prac ani realizacji uchwalonego budżetu, sejm miał zrezygnować ze swego prawa zatwierdzania nowych kredytów dla rządu oraz nie zbierać się w ciągu najbliższego półrocza. W 1930r. ustąpił rząd Bartla a nowym premierem został Walery Sławak. Sytuacja polityczna powróciła do stanu z jesieni roku poprzedniego. Centrolew ostro potępił rządy sanacji i wzywał do obalenia „rządów dyktatury”. Po tych wszystkich wypadkach pod koniec sierpnia 1930r. prezydent Mościcki rozwiązał sejm i senat, co oznaczało nowy etap rozgrywki politycznej. Obóz sanacyjny wiedział, że traci poparcie, a opozycja się wzmacnia więc przeszedł do ofensywy. Na czele rządu znów stanął Piłsudski. Zapowiedział rozprawę z opozycją. Głównym atutem jednak opozycji była rosnąca solidarność. Różnice partyjne odsunięto na dalszy plan. Zanim doszło do kampanii i wyborów, nastąpiły aresztowania przywódców opozycji. Wybory w 1930r. i okoliczności w jakich je przeprowadzono oznaczały przejście obozu rządowego do prawdziwej dyktatury. Dysponując większością sejmową obóz sanacyjny przeprowadził istotne zmiany ustawodawcze. Zmiany te miały na celu utrwalenie panującego systemu rządów i ograniczenie niektórych praw demokratycznych. Ograniczono samodzielność samorządu terytorialnego, zawieszono częściowo niezależność sędziów, przedłużono tydzień pracy z 46 na 48 godzin i obniżono dodatek do godzin nadliczbowych. Ale rząd sanacyjny również zaczął budowę portu w Gdyni aby Polska była niezależna. Rozpoczęto budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego „COP”. Głównymi założeniami było wzmocnienie obronności państwa, uprzemysłowienie okręgów dotąd biednych gospodarczo, zacieranie różnic między regionami oraz obniżenie kosztów wytwórczości, czyli zasadniczą przebudowę struktury ekonomicznej Polski.
Moim zdaniem konflikt między rządem sanacyjnym, a parlamentem osłabił zdolności polski w zakresie obronności, co potem było skutkiem klęski wrześniowej. Choć partyjne rozgrywki po odzyskaniu niepodległości zmusiły Piłsudskiego do zamachu majowego i wprowadzeniu w przyszłości dyktatury. Rządy sanacji miały tez swoje sukcesy w latach 1937-1939 osiągnięto bowiem wysoką dynamikę wzrostu produkcji przemysłowej. Przed sama II wojną światową doszło do złagodzenia sporów między opozycją a rządem, co teraz się przełożyło na gospodarkę. Wynika z tego, że wewnętrzne spory nie sprzyjają budowie silnego państwa, a tylko go osłabiają, co wykorzystują wrogowie.