Zbrodnia i kara - opracowanie

Bohaterowie

Rodoin Romanowicz Raskolnikow – były student prawa, niezbyt lubiany przez swych kolegów. Porzucił studia, czego powodem w głównej mierze była bieda. Na jego decyzję wpłynęła także lektura pewnej książki. Niczym szczególnym nie wyróżniał się spośród innych mieszkańców Pl. Siennego – tak jak oni był ubogi i przeciętny.

Sonia – córka Marmieładowa. Ma silny charakter i ukształtowaną moralność. Pokorna, zdolna do poświęceń, altruistyczna i empatyczna.
Alona Iwanowna – lichwiarka, którą decyduj...



Struktura powieści

Powieść ta jest jednotomowa, składa się jednak z sześciu części oraz Epilogu.
I cześć to wizja Petersburga. W niej też poznajemy głównego bohatera, a narrator zapoznaje nas z jego morderczymi planami. Widzimy Marmieładowa i jego rodzinę, Sonię. Dostojewski pokazuje czytelnikowi motywy zbrodni, nie pomijając wspomnień Rodiona z dzieciństwa. Część zakończona jest opisem morderstwa.
Części od II od V to czas po dokonaniu zbrodni. Raskolnikow zostaje wezwany na pierwsze przesłuchanie, spotyka też Sonię i zderza swoje p...
Miejsce i czas akcji – wizja Petersburga w powieści
Akcja powieści toczy się w Petersburgu, w lipcu 1865 roku, w przeciągu niecałych dziesięciu dni. Obejmuje ona głównie Plac Sienny, czyli dzielnicę biedoty, zaś poza Petersburgiem również Syberię.

Petersburg, jaki obserwujemy na kartach powieści, jawi się jako miasto brzydoty, ubóstwa, proletariatu, miasto brudne, zacofane, ciemne, śmierdzące. Dostojewski korzysta tu z opisu realistycznego, a miejscami wręcz naturalistycznego. Wiadomo, iż autor informacje o mieście i panujących w nim warunkach czerpał z miejs..

Budowa powieści – innowacje strukturalne (Zbrodnia i kara jako powieść polifoniczna)
Zbrodnia i kara określana jest mianem powieści polifonicznej. Wyrażenia tego po raz pierwszy użył w 1963 roku Michaił Bachtin w książce Problemy poetyki Dostojewskiego, w której ta właśnie powieść zyskała miano jednej z najważniejszych książek XX wieku oraz za osiągnięcie humanistyki. Użyte przez niego określenie polifonia oznaczało wielogłosowość powieści.Polifonia ta widoczna jest w takich elementach jak: różne interpretacje wydarzeń przez różnych bohaterów powieści, różnica ich ocen od ocen autora i narratora, przez c...

Zbrodnia i kara jako powieść...
Zbrodnia i kara jako nowoczesna powieść psychologiczna
Dostojewski w swej powieści przedstawia czytelnikowi fascynujące studium zbrodni i studium psychiki bohatera, który tę zbrodnię popełnia. Bohatera fascynuje sam mechanizm zbrodni, stąd decyduje się na dokonanie morderstwa. Gardzi sumieniem, uważa też, iż jest on zwolniony z konieczności używania go. Można powiedzieć, iż jest to powieść o ludzkiej duszy i o sumieniu. Autor analizuje bowiem drobiazgowo to, co się w duszy bohatera dzieje, w jaki sposób zbrodnia wyciska..Narodziny zbrodniczej idei
Przy dochodzeniu do momentu, gdzie w umyśle Raskolnikowa narodziła się idea popełnienia zbrodni, należy rozważyć dwa etapy w jego życiu. Pierwszy nazwać można umownie etapem teoretycznym, drugi zaś – etapem praktycznym.

W etapie pierwszym widzimy Raskolnikowa, który snuje rozważania nad człowiekiem, jego kondycją, moralnością, zastanawia się również nad kategorią nadludzi i zwykłych ludzi. Jest to także etap, w którym rozważa ewentualność popełnienia zbrodni, kalkuluje jej plusy i minusy. Dochodzi do wniosku, iż mają... Fascynacje światopoglądowe Raskolnikowa
Młody Raskolnikow zdawał się dzielić ludzi na dwie kategorie – zwykłych i niezwykłych. Ludzie zwykli, przeciętni, winni się podporządkować we wszystkim ludziom niezwykłym, ważniejszym od siebie, wobec siebie nadrzędnym.
„klasa pierwsza, czyli materiał, to ogólnie biorąc ludzie z przyrodzenia zachowawczy, przykładni ulegli i swą uległość miłujący”.
Jednostki wybitne mogą bez żadnych konsekwencji łamać prawo, bo to oni je tworzą dla własnej wygody i użyteczności. Mogą również bez żadnych konsekwencji zabijać innych,.
Wątki społeczne, religijne oraz filozoficzne w powieści
Obok wątku kryminalnego (czyli zabójstwa lichwiarki) oraz psychologicznego (czyli opisu psychiki mordercy), Zbrodnia i kara zawiera także watki społeczne, filozoficzne i religijne, nie mniej ważne od tamtych. Poglądy Radion
a, jego dylematy moralne oraz obserwacja otaczającej go rzeczywistości prowadzą czytelników do odkrycia ciekawych walorów powieści.
W warstwie dotyczącej filozofii znajdujemy pytania o człowieka. Raskolnikow sam siebie pyta, czy każdy człowiek ma tą samą godność, wartość, cenę. I sam sobie odpowia
Uniwersalność przesłania powieści
Zbrodnia i kara zaliczana jest do klasyki powieści literatury powszechnej. Na czym polega jej uniwersalność i ponadczasowość?

Powieść opiera się na wydarzeniu morderstwa, jakiego dokonał Raskolnikow na Lizawietcie i jej siostrze. Dostojewski nie szczędzi czytelnikowi szczegółów tej drastycznej zbrodni, podając wszystkie jej detale. Śledzi przy tym zachowanie i zmiany w psychice bohatera, budując w sposób misterny studium zbrodni. Widzimy więc strach i lęk, podniecenie, euforię, wahanie, grozę, obawę przed karą. Są to wszystkie element...
Zbrodnia i kara zaliczana jest do klasyki powieści literatury powszechnej. Na czym polega jej uniwersalność i ponadczasowość?

Powieść opiera się na wydarzeniu morderstwa, jakiego dokonał Raskolnikow na Lizawietcie i jej siostrze. Dostojewski nie szczędzi czytelnikowi szczegółów tej drastycznej zbrodni, podając wszystkie jej detale. Śledzi przy tym zachowanie i zmiany w psychice bohatera, budując w sposób misterny studium zbrodni. Widzimy więc strach i lęk, podniecenie, euforię, wahanie, grozę, obawę przed karą. Są to wszystkie elementy, jakie występują w akcie morderstwa i tuż po nim.

Powieść pokazuje jednak nie tylko zbrodnię, jej etapy i przebieg. Jest również portretem Raskolnikowa – mądrego, młodego studenta, który z szeregu przyczyn decyduje się na zabicie starej lichwiarki. Dostojewski analizuje więc poziom jego moralności, etyczny rozwój, teoretyczny model zbrodni. Bada również to, w jaki sposób kłamstwo wpływa na życie bohatera, jak je zmienia i determinuje inne wybory.

Dostojewski analizuje ponadto złożone motywy zbrodni. W powieści nie chodzi bowiem tylko o mord na tle rabunkowym, choć niewątpliwie jest to ważny jego motyw, ale przede wszystkim o pozycję jednostki, która uważa się za stojącą ponad innymi, za kogoś, kogo nie dotyczą kary i nie dotykają wyrzuty sumienia.

Autor nie zapomina również o ukazaniu zmian, jakie dokonały się w życiu Raskolnikowa po dokonaniu zbrodni. Zbrodnia i kara jest wiec powieścią, w której widzimy reakcje mordercy, jego stany lękowe, uczucie osaczenia, niepewności, obawy przed karą i następstwami morderstwa. Jest to drobiazgowa analiza kary, motywów, stanu psychicznego po dokonaniu morderstwa.

Można więc powiedzieć, iż powieść Dostojewskiego nie jest tylko zwyczajnym opisem morderstwa, dokonanym na wzór dobrego kryminału, lecz analizą zła w człowieku, jego psychiki, obrazu morderstwa i mordercy.

Powieść zadaje uniwersalne pytania i daje takież odpowiedzi. Pyta o człowieka i jego moralną kondycję, o to, co mu wolno – w imię nauki, eksperymentu, co wolno uczynić drugiemu człowiekowi i jak daleko można się w tym działaniu posunąć. Pyta, czy można zabić, nawet gdy motywacja zdaje się być doskonała, a plan dokładnie przemyślany. Pyta o moralność, która by to uzasadniła. Pyta wreszcie o istotę zła i dobra oraz o granicę między nimi. Odpowiedzi można znaleźć w powieści, część czytelnik musi odczytać sam, część jest wyartykułowanych wyraźnie. Stąd problemy, o których pisze Dostojewski, są problemami nie tylko jego epoki, ale całej ludzkości, be względu na czas i miejsce, w którym żyją.