Zjawisko polskiego, romantycznego mesjanizmu na podstawie fragmentu Widzenia ks. Piotra oraz III cz. "Dziadów".

Klęska powstania listopadowego była generatorem pojawienia się mesjanizmu w literaturze z epoki romantyzmu. Reakcja na kolejny rozbiór Polski opisana została w III części „Dziadów” Adama Mickiewicza, utwór oparty na autentycznych wydarzeniach miał na celu uzmysłowienie czytelnikowi sytuacji w jakiej znalazła się Polską oraz jej obywatele.
Mesjanizm jest poczuciem osoby lub grupy odnajdującej siebie w roli mesjasza, który ofiaruję swe życie dla dobra ogółu i cierpi by odkupić jego winy. Mickiewicz przypisuję owe pojęcie uciśnionemu narodowi polskiemu, który w „Widzeniu księdza Piotra” utożsamiany jest z postacią biblijnego Chrystusa, w tym przypadku ukrzyżowanego w celu odkupienia win oraz wyzwolenia Polski a także innych narodów w Europie. Autor zakładał bierne czekanie na zbawienie, bez unikania poświęceń i cierpienia, jednakże przypominał iż dzięki temu cierpieniu Polska zostanie zbawiona.
Ksiądz Piotr jest osobą pokorną i oddaną Bogu, świadomy swej małości wobec stwórcy, w przeciwieństwie do innych postaci w „Dziadach” nie bluźni i nie wyzywa Boga, czemu zawdzięcza możliwość bliskiego z Nim kontaktu. Przeżywa on senne widzenia o mistycznym charakterze, w którym to, za pomocą szerokiej symboliki widzi dzieje i przyszłość Polski. „…Polska młoda wydana w ręce Heroda…”. Herod -biblijna postać, morderca dzieci, symbol Cara nękającego Polskę oraz jej dzieci, Polaków zesłanych na Sybir. Rolę Piłata pełni Gal, czyli Francja, która „…umywa ręce…” i wydaje niesprawiedliwe wyroki. Chrystus niosący krzyż jest symbolem Polski, której cyt. „…Krzyż ma długie na całą Europę ramiona…” czyli jej martyrologia ma na celu nie tylko odzyskanie własnej niepodległości ale też i innych krajów Europy. „…A matka Wolność u nóg zapłakana stoi…” jej płacz jest wzorem płaczu narodu a ona sama ofiarą nie mogącą nic zrobić. „Trzy stolice” to trzej zaborcy którzy podlegają jednemu władcy po jego zmartwychwstaniu. Ekspresyjna forma, liczne wykrzyknienia, metafory i porównania oraz oniryczna wizja księdza nadają temu fragmentowi ważne zadanie, realizują koncepcje „Polski jako Chrystusa narodów”.
Mickiewicz w „Dziadach” starał się podkreślić znaczenie polskiego mesjanizmu, dając swym rodakom nadzieję na wolność, która musi być okupiona męczennictwem całego narodu.