Sposoby przedstawienia Boga w "Hymnie" Kochanowskiego i "Święty Boże" Kasprowicza.

Stwórca i jego dzieło. Analizując „Hymn” Jana Kochanowskiego i fragment hymnu „Święty Boże” Jana Kasprowicza, porównaj sposoby przedstawienia Boga, świata i człowieka.

Poniższe utwory, Jana Kochanowskiego i Jana Kasprowicza przedstawiają Boga jako stwórcę świata. Ukazują także jego stosunek do ludzi. Hymny pochodzą z różnych epok, dlatego widoczne jest wiele różnić w przedstawieniu tego tematu.

„Hymn” Jana Kochanowskiego pochodzi z epoki renesansu i jest to utwór opiewający doskonałość i harmonię świata stworzonego przez Boga. Osoba mówiąca w wierszu to wszyscy ludzie wierzący, którzy chcą podziękować Bogu za to, co dla nich zrobił: „Czego chcesz od nas Panie za Twe hojne dary”. Ludzie są wdzięczni za cała dobroć, jaką dostali od Stwórcy: „Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary”. Wizerunek Boga jest wyidealizowany, pozbawiony wszelkich wad i krytyki. Jest on przedstawiony jako wszechmogący stwórca i władca całego świata: „Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie”, „Tyś pan wszystkiego Świata”. Bóg ukazany jako władca doskonały. Pełno w nim dobroci, hojności, łaski, posiada wszystkie cechy, jakie powinien mieć Stwórca i Pan świata. Jego wspaniałość jest nieograniczona i nieskończona: „A Ty każdego żywisz z Twej szczodrobliwości”, „Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie”. Świat stworzony przez Boga także jest idealny. Życie toczy się harmonijnie i sielankowo, stwarza wrażenie niemal arkadii. Dzięki wspaniałości Władcy wszystko może być dobre. Wszystko ma swój czas i swoje miejsce. „Biały dzień, a noc ciemna swoje czasy znają”. Wszystko idealnie współgra ze sobą natura, człowiek i Bóg, nawzajem uzupełniają się i tworzą świat idealny. Nic nie jest w stanie zniszczyć porządek panujący na Ziemi. Utwór ma budowę cztero - wersową, charakterystyczną dla hymnu. Obecna jest także znaczna ilość epitetów, dzięki czemu podkreślona jest wspaniałość świata i Boga: złotymi gwiazdami”, jabłka rozmaite”, rozliczne kwiatki”.

Utwór zdecydowanie idealizuje Boga i świat. Ma na celu ukazanie świetność wszystkiego, co nas otacza. Pokazuje także jak bardzo powinniśmy być wdzięczni Bogu za wszystko, co od niego dostaliśmy.

Hymn pt: „Święty Boże” Jana Kasprowicza pochodzi z okresu Młodej Polski. Wymowa utworu znacznie różni się od hymnu Jana Kochanowskiego. Podmiot liryczny zwraca się do Boga z prośbą o okazani łaski dla niego. Prosi Boga, aby zwrócił uwagę na to, jakie jest jego, życie i żeby cos z tym zrobił, błaga o pomoc. Chce, aby Bóg poczuł jak straszne, pełne bólu i cierpnie jest życie ludzkie: „Stań się tak lichy, jak ja, i skulony i doczesności okryty łachmanem, wlecz się nieszczęsnym łanem za kluczem w dal przymgloną ciągnącymi żurawi ku cichej, na rozstaju kopanej mogile zapomnianego człowieka”. W tym utworze życie ludzkie przedstawione jest jako ciągła wędrówka ku śmierci. To jedyny cel ludzkiego życia: „A ci się wloką (…) jak cienie do wielkiej się wloką mogiły…”. Podmiot liryczny buntuje się przeciwko Bogu, którego nie interesuje świat i życie ludzi. Ma mu za złe, że nie jest wrażliwy na cierpienie i niedole człowieka. Stwórca jest daleko od swojego dzieła – Ziemi, zajmuje się słońcem, gwiazdami i upaja się wielkością swojego dzieła, ale nie obchodzi go to, co dzieje się na ziemi: „A Ty, o Boże! (…) na niedostępnym tronie siedzisz pomiędzy gwiazdami (…) i ani spojrzysz na padolny smug.!”. Wiersz pełen jest epitetów o wydźwięku negatywnym, które podkreślają smutek i żal podmiotu lirycznego: „”senne podbiały”, „cierniste głogi”, „samotne pola”. Obecne są także wykrzyknienia, które uwydatniają bunt przeciwko postawie Boga: Zrzuć z Siebie, Ojcze, nietykalne blaski”.

Podsumowując możemy stwierdzić, iż wiersze przedstawiają zupełnie różne przedstawienie Boga człowieka i świata. U Kochanowskiego wszystko jest idealne. Bóg wspaniały, człowiek wdzięczny, a świat sielankowy. Natomiast u Kasprowicza jest zupełnie inaczej. Bóg jest obojętny wobec świata i człowieka. Ludzie są zbuntowani i źli na Stwórcę, a świat jest pełen cierpienia smutku i żalu.