profil

Szlachta w Nowożytnej Polsce.

poleca 84% 2808 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

W szesnastowiecznej Polsce nastąpiły stopniowe zmiany w życiu szlachty. Zacznę od przybliżenia wam pojęcia szlachta polska. W Polsce końcem XV w. rycerstwo zaczęło przeradzać się w nową grupę społeczną: szlachtę. Rycerstwo w poprzednich wiekach trudniło się głownie rzemiosłem wojennym co w XV wieku przestało być opłacalne ponieważ zaczęły się zmieniać sposoby wojowania zaczęto używać broni palnej i rycerz na koniu zakuty w ciężką zbroje nie był już takim dobrym żołnierzem. Po za tym istniał jeszcze przyczyna czysto gospodarcza, gdy na zachodzie nastąpił przyrost mieszkańców wzrosło zapotrzebowanie na zboże z czym wzrosły jego ceny, wiec jego produkcja w Polsce i eksport na zachód stała się bardzo opłacalna. Rycerze, wiec zaczęli nabywać ziemie tworząc folwarki i tak właśnie narodziła się szlachta. Od samego początku istniał podział szlachty na cztery warstwy. Magnateria, to najbogatsza cześć. Posiadali oni ogromne majątki ziemskie nazywane latyfundiami. Szlachta średnia, w ich dobrach leżało kilka wsi i kilkadziesiąt hektarów ziemi. Byli na drugim miejscu w hierarchii szlacheckiej. Szlachta zaściankowa, posiadali jedna lub kilka wiosek, nie należeli do najbogatszych, ale posiadali prawa i przywileje równe magnatom. Gołota, czyli szlachta posiadająca tylko swoje prawa i nic poza tym. Nie mają żadnych dóbr ziemskich, ale politycznie są równi pozostałym szlachcicom. Pracowali oni głównie u magnatów jako służba nadworna. Na bywali oni wszyscy(za wyjątkiem gołoty) ziemie używając często przemocy wzglądem chłopów. Karczowali oni lasy, wymuszali od sołtysów oddanie im ziem. Szlachta od samych początków miała silna pozycje w państwie polskim dzięki licznym przywilejom nadawanym im przez króla. I tak kolejne przywileje dawały coraz większą swobodę szlachcie.
Celem tego artykułu jest przedstawienie zmian w życiu szlachty, wiec proszę przyjrzeć poczynaniom szlachty w czasie rozkwitu folwarków pańszczyźnianych. Polska był nazywana „spichlerzem Europy”. Co było spowodowane ogromną ilością eksportowanego zboża z Polski na zachód Europy. Szczególnie magnateria najbardziej skorzystała na tym rozwoju handlu zagranicznego. Za sprawą majątków ziemskich na których uprawiano zboże szybko i skutecznie bogacili się. Fortuny jakie zebrali ich potomkowie posiadali przez ponad trzy wieki! Ogromne majątki jakie zebrali mogli bez obaw wydawać co było zasadniczą zmianą w życiu szlachciców, szczególnie tych zamożniejszych. Prościej mówiąc, zbierali pieniądze i je wydawali. (W tym samym czasie w zachodniej Europie rozkwit przeżywał renesans.)
Skupmy się na razie na magnaterii. Wysyłali oni swoje dzieci na nauki na zachodnie uczelnie, w szczególności do Włoch. Stamtąd przywożą zauważone tam wzory architektury i sztuki. Magnateria chcąc za eksponować swoje bogactwo sprowadzali włoskich architektów i malarzy i artystów. Wielu z nich budowało swe rezydencje w stylu renesansowym, które specjalnie projektowali sprowadzeni architekci. Polscy magnaci stawali się mecenasami sztuki, zbierali oni wokół siebie artystów i myślicieli, co spowodowało rozwój kultury polskiej. Kupowali drogocenne gobeliny i arrasy którymi zdobiono wnętrza rezydencji. (zdjęcie)Rezydencje wyposażano w drewniane mozaiki którymi zdobiono podłogi oraz kupowano szafy, skrzynie i sekretarki. Zaczęto używać szyb które do tego czasu były zupełnie niepopularne. Razem z wzorami architektury do polski przywożono również coraz więcej egzotycznych jak na tamtejsze czasy dla polski owoców i warzyw, np.: kalafior, kapusta włoska, seler. Pojawiły się również słodycze, pasztety i galaretki. Dzięki posiadanym pieniądzom zaczęto kupować materiały, takie jak tkaniny wełniane i lniane oraz gotowe ubrania. Zaczęto ubierać(zdjęcie) się na styl włoski, francuski, niemiecki hiszpański i węgierski. Gdy szlachcic miała piękny pałac, wielu poddanych, zapewnione życie na wysokim poziomie, a pieniądze w dalszym ciągu spoczywały w jego skarbcu zaczynał myśleć o rozrywkach. Obok, w dalszym ciągu popularnych rozrywek takich jak, polowania, występy kuglarzy i uczty, zaczęły się upowszechniać bardziej ambitne zajęcia np.: szlachcice zaczęli czytać książki co wcześniej nie było tak popularne. Bogaci i ambitni magnaci tworzyli własne biblioteki. Mimo, że życie szlachta w dalszym ciągu nazywała się dumnie rycerstwem, ale właśnie z wyżej wymienionych powodów nie zależało im już na sławach jakie mogli uzyskać na wojnach, wręcz przeciwnie dbali niemalże o własne dobra i chcieli żyć w spokoju w swoich pałacach i ciągle się bogacić.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty

Ciekawostki ze świata