WZW TYPU C – ŻÓŁTACZKA C
Co jest przyczyną choroby?
Wirusowe zapalenie wątroby typu C - zwane jest także WZW C lub potocznie żółtaczką C wywołane jest zakażeniem przez wirus zapalenia wątroby typu C (HCV: Hepatitis C Virus). HCV jest małym organizmem, który ulega szybkim mutacjom. Istnieje w sześciu najważniejszych odmianach zwanych genotypami, oznaczanych numerami od 1 do 6. Identyfikacja genotypu u chorego jest bardzo ważna, ponieważ niektóre odmiany poddają się leczeniu łatwiej niż inne. Oznacza to, że czas leczenia będzie się różnić w zależności od stwierdzonego u danego pacjenta genotypu. Za źródło zakażenia uznawana jest zakażona wirusem krew.
Czym zagraża WZW typu C?
Ta postać zapalenie wątroby wyróżnia się tym, ze około 30 – 50 proc. zakażeń przebiega przewlekle, tli się przez dłuższy czas i po kilkudziesięciu latach może doprowadzić do marskości wątroby.
Jak się zarażamy?
Zakażenie WZW typu C ma miejsce głównie:
1. W czasie leczenia szpitalnego, gdy przetaczana jest krew, dokonywana iniekcja, itp.
2. Endoskopia i dializa uznane są obecnie za główne drogi zakażeń w służbie zdrowia.
3. U kobiet, w sytuacji okołoporodowej, z matki na dziecko ( ryzyko takie kształtuje się w granicach 3-6%)
4. W trakcie zabiegu stomatologicznego, gdy nie zachowane są niezbędne warunki higieny
5. Możliwe jest też zakażenie u fryzjera i kosmetyczki ; zakażenia te są mało prawdopodobne, ale nie wykluczone.
6. Możliwe jest zakażenie na drodze seksualnej – chociaż ryzyko zakażenia tą drogą uważa się za znikome. (Rośnie - jeśli stosunek seksualny odbywa się w warunkach uszkodzeń ciągłości powłok skórnych i śluzówek u partnerów, to do zakażenia dochodzi prawdopodniej na drodze "krew zakażona-krwioobieg drugiej osoby)
Osoby z grup wysokiego ryzyka
- osoby po transfuzjach krwi przed 92 rokiem,
- narkomani
- osoby często hospitalizowane, dializowane, hemofilitycy,
- osoby po zabiegach i badaniach endoskopowych,
- dzieci po leczeniu nowotworów.
Nie można zarazić się poprzez:
Pocałunki z osobą nosicielem wirusa typu C; powietrzną „drogą kropelkową” poprzez kichanie i kaszel, używanie tych samych sztućców i talerzy, korzystanie z tej samej łazienki lub toalety czy podczas innych, zwykłych codziennych czynności. Osoba zakażona przestrzegająca podstawowych zasad higieny nie jest źródłem infekcji wirusem typu C w domu i w pracy.
Rozpoznanie objawów zakażenia WZW typu C
WZW typu C przebiega skrycie, maskuje się początkowo w sposób praktycznie bezobjawowy. Wiele osób
zakażonych tym wirusem nie ma objawów i nie czuje się źle. Jedynie co 3 osoba zakażona odczuwa jakiekolwiek dolegliwości, które na dodatek nie wskazują na związek z wątrobą. Są to najczęściej: bóle mięśniowo-stawowe, osłabienie, nudności, trudności z koncentracją, zmiana zabarwienia moczu, świąd
skóry, niepokój. Jeśli mamy podejrzenie zachorowania to potwierdzą to specyficzne przeciwciała w surowicy krwi (anty-HCV). Obecność materiału genetycznego wirusa (HCV RNA) w surowicy krwi dowodzi aktywnego zakażenia oraz możliwości przenoszenia zakażenia i rozwinięcia się przewlekłej choroby wątroby.
Przebieg choroby
Zakażenie przebiega z różną dynamiką. Jedne z zakażeń przebiegają bardzo agresywnie, inne w sposób bardzo wolny, nie czyniąc większych szkód. Niestety, to zapalenie wątroby wyróżnia się również tym, ze ok. 4 na 10 zakażeń ma charakter przewlekły.
Powikłania WZW typu C
Jeśli WZW typu C tli się przez dłuższy czas -to po kilkudziesięciu latach może doprowadzić do marskości wątroby. Decyduje o tym stan zdrowia, odporność pacjenta i genotyp wirusa (podtyp), który zakaził organizm. Nie da się obecnie przewidzieć u którego pacjenta rozwinie się marskość wątroby.
Leczenie WZW typu C
Celem leczenia WZW C jest eliminacja wirusa z organizmu, powrót do prawidłowych czynności wątroby ( prawidłowe wyniki odpowiednich testów wątroby) oraz do przeciwdziałania marskości i ryzyku raka wątroby.
Istnieją jednak skuteczne metody leczenia. Obecnie dostępne są w Polsce dwa leki wskazane do leczenia przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C – interferon i rybawiryna.
Interferon - jest to naturalne białko wytwarzane w organizmie w celu zwalczania infekcji wirusowych. Niestety u części chorych organizm nie wytwarza interferonu w dostatecznej ilości do zwalczenia infekcji wirusowej wątroby. Stąd stosuje się podawanie interferonu w postaci zastrzyków, co wzmocnia naturalną obronę immunologiczną organizmu. Od pewnego czasu dostępne są pegylowane formy interferonu, które wykazują lepszą skuteczność i są podawane tylko raz w tygodniu.
Rybawiryna przeciw WZW C – terapia skojarzona.
Rybawiryna powinna być stosowana w leczeniu WZW C w skojarzeniu z interferonem, w tzw. terapii skojarzonej. Do 1997 roku leczono przewlekłe wirusowe zapalenie typu C samym interferonem alfa. Jednak w monoterapii lek ten jest skuteczny tylko u ok. 17% chorych, a na dodatek stosowanie samej rybawiryny nie eliminuje wirusa z organizmu. Obecnie zaleca się skojarzone leczenie interferonem i rybawiryną. Pozwala uzyskać całkowite wyleczenie u znacznie większego odsetka chorych, zarówno dotychczas nieleczonych, jak i być może wśród osób z tzw. przejściową poprawą lub bez odpowiedzi na leczenie samym interferonem alfa. Rybawiryna wzmacnia działanie interferonu, zwiększając skuteczność leczenia i zmniejszając ryzyko nawrotu choroby.