Opis przeżycia wewnętrznego Skawińskiego po otrzymaniu "Pana Tadeusza" i podczas jego lektury

Pewnego razu, gdy łódź przywiozła Skawińskiemu pożywienie otrzymał on też paczkę. Zdziwiony otworzył ją (do tej pory nikt mu niczego nie przysłał). Ujrzał on wtedy, dobrze znane mu, nazwisko wielkiego polskiego wieszcza Adama Mickiewicza i tytuł „Pan Tadeusz”. Jakiś czas zastanawiał się któż to mógł mu to przysłać, wtedy przypomniał sobie, że raz przesłał połowę swojej pensji Polskiemu Towarzystwu w Nowym Jorku, stąd też ten podarunek. Wziął książkę do ręki. Ręce poczęły mu drżeć, zdawało mu się że śni, że to jakiś cud. Serce waliło mu jak młotem. Pełen wzruszenia począł czytać drżącym głosem: „Litwo, ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie (...)” głos mu się łamał, litery skakały mu do oczu, w piersi coś urywało się i szło na kształt fali od serca coraz wyżej, tłumiąc głos i ściskając gardło. Skawiński upadł na ziemię i zasnął. Tęsknił on za ojczyzną nawet we śnie, nie widział jej w końcu od 40 lat.