Rewolucja przemysłowa

Rewolucja przemysłowa jest to proces zmian społecznych, ekonomicznych i politycznych, który został zapoczątkowany na przełomie XVIII i XIX wieku w Anglii i był związany z przejściem od produkcji manufakturowej bądź rzemieślniczej do produkcji fabrycznej na dużą skalę.

W XIX wieku Europa zmieniała się w zaskakująco szybkim tempie. Zakładano nowe miasta powstawały coraz to bardziej zaawansowane techniczne fabryki, huty, linie kolejowe. Wszystko zaczęło się w drugiej połowie XVIII wieku w Wielkiej Brytanii. Był to kraj posiadający liczne kolonie, które dostarczały mu dużo surowców takich jak: bawełna, drewno. Dzięki tymże koloniom Anglia miała też duży rynek zbytu, dlatego mogła pozbywać się wyprodukowanych u siebie towarów.

Duże zmiany zapanowały też w rolnictwie Wielkiej Brytanii. W XVIII stuleciu biedniejsi rolnicy, których nie stać było na zagospodarowanie własnej ziemi, po prostu sprzedawali ją, a następnie zatrudniali się jako robotnicy na farmach bogatszych sąsiadów, zaś tym, którym pieniędzy nie brakowało przychodziły różne pomysły do głowy, które mogłyby podnieść wydajność pracy na roli np. trójpolówkę zastąpiono tzw. płodozmianem, zaczęto także używać nawozów, na pole zostały wprowadzone maszyny rolnicze np. mechaniczny siewnik. Zmiany te nazywamy „Rewolucją Agrarną”.

Maszyna Parowa – silnik napędzany energią pary wodnej. Maszyna ta została wynaleziona w Anglii u schyłku XVII wieku. W roku 1711 udoskonalono ją, znalazła wówczas zastosowanie np. w kopalniach węgla, niestety była ona wciąż niedoskonała, ponieważ jej tłoki poruszały się tylko w górę i w dół, przez to nie mogła mieć zastosowania np. w napędzaniu kół.
W roku 1782 James Watt skonstruował maszynę parową, w której zamiast posuwistego ruchu tłoka znalazł się ruch obrotowy, dzięki temu maszyna parowa była wykorzystywana w przemyśle górniczym, transporcie, także do produkcji maszyn i narzędzi. To urządzenie znalazło się też w przemyśle włókienniczym i w rolnictwie gdzie zastąpiło zwierzęta i pracę ludzkich mięśni.
Bez wynalezienia maszyny parowej nie doszłoby do zmian, które nazywamy rewolucją przemysłową, była ona największym wynalazkiem tamtych czasów.

W czasie trwania powyższej rewolucji, aby przemysł mógł się dalej rozwijać potrzebny był nieustanny transport surowców do fabryk, a następnie szybkie rozprowadzenie wyrobów tam, gdzie było na nie zapotrzebowanie. Stare metody rozwożenia towaru były zbyt wolne i do tego bardzo kosztowne. W drugiej połowie XVIII Anglia wybudowała sieć kanałów łączącą fabryki, kopalnie i inne duże ośrodki przemysłowe z miastami portowymi. Niestety rozwiązało to tylko część problemów z transportem, ponieważ wszystko to cały czas odbywało się zbyt powolnie. Jednym z najlepszych rozwiązań stanowił przewóz towarów za pomocą kolei. W roku 1825 George Stephenson otworzył pierwszą na świecie linię kolejową. Parę lat później także George Stephenson został zwycięzcą konkursu dotyczącego zbudowania lokomotywy, która miała obsługiwać pasażersko-towarową linię kolejową łączącą Manchester-miasto przemysłowe i nadmorski Liverpool, w którym wyroby miały być rozwożone po innych krajach za pomocą statków. Parowóz wynalazcy o nazwie „Rakieta” zaczął funkcjonować już w 1830 roku, i osiągał on jak na tamte czasy zawrotną prędkość- 46 km/h. W połowie XIX wieku istniało już 11 tysięcy kilometrów linii kolejowych, ciągły rozwój kolei coraz bardziej zwiększał zapotrzebowanie na żelazo, z którego robiono lokomotywy i tory, a także węgiel, którym palono w maszynach.

Maszyna parowa przydała się również do stworzenia silnika napędzającego statki, a co za tym idzie bardzo ułatwiła transport morski. Załoga statku nie musiała już liczyć na sprzyjające wiatry.

Rewolucja przemysłowa jak i agrarna zaczęła powoli opanowywać Europę. Pierwszym z krajów naszego kontynentu, do którego dotarła była Belgia, później Niemcy, Francja, Czechy, Polska-Górny Śląsk, a także Stany Zjednoczone. Dzięki temu Europa stała się potęgą gospodarczą i polityczną na świecie.

Dzięki rewolucji przemysłowej w Europie powstawało coraz to więcej fabryk, kopalni, hut, a co za tym idzie tworzyły się nowe miejsca pracy, dlatego chłopi masowo opuszczali wsie w nadziei, że ich los odmieni się w miastach.
W takich miastach jak Londyn czy Manchester, co roku przybywało tysiące nowych obywateli. Nowi mieszkańcy miast-robotnicy byli strasznie wykorzystywani i wyzyskiwani przez właścicieli zakładów, w których pracowali.

W wyniku rewolucji doszło do wielu zmian w podziale społeczeństw, zamiast stanów takich jak szlachta tworzyły się klasy społeczne. Robotnicy tworzyli klasę roboczą, właściciele fabryk, urzędnicy itp. byli zaliczani do klasy średniej, natomiast arystokracja wchodziła w skład klasy wyższej.

Robotnicy zaczęli mieć już dość wyzyskiwania. Rozpoczęły się organizowane przez nich strajki, manifestacje, zakładali także związki zawodowe, miały one na celu bronić interesu robotników przed samowolą pracodawców. Działania robotników i organizacje przez nich zakładane były oczywiście dla poszczególnych władz europejskich nielegalne (nie licząc Wielkiej Brytanii-od roku 1824 istniała wolność zrzeszania się). Zakaz działania organizacji tworzonych przez klasę roboczą zniesiono dopiero w roku 1824 we Francji, a następnie kolejno w innych krajach objętych rewolucją. Po zniesieniu zakazu ruch robotniczy stał się tak potężny, że władza bała się wybuchu rewolucji robotniczej.

Przedstawiciele klas średnich żądali od arystokracji udziału we władzy. Wyznawali oni zasady liberalizmu –teorii głoszącej przyznania jednostce pełnej wolności. Zwolennicy tegoż poglądu domagali się: wprowadzenia konstytucji, tolerancji religijnej, równości każdego obywatela wobec panującego prawa, jak również przestrzegania praw człowieka. Żądali też wprowadzenia na rynek prasy.

„Ani ruch robotniczy, ani liberalizm nie dały się pogodzić ze
„starym ładem”. Po 1848 roku zaczął się jego schyłek”

Skutki Rewolucji Przemysłowej:
- postęp wiedzy medycznej i higieny
- zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie-zwiększenie w usługach
- prawo pracy-ochrona przed wyzyskiem
- narodziny ruchu robotniczego
- zwiększenie wydobycia węgla i żelaza
- powstanie i rozwój kolei