Kordian – nowy typ bohatera romantycznego

Bo Słowacki wielkim poetą był.
Witold Gombrowicz


„Kordian” jest polemiką Juliusza Słowackiego z Adamem Mickiewiczem. Słowacki przedstawia swój pogląd na sprawy państwowe poprzez osobę Kordiana. Jest on bohaterem romantycznym, pragnącym dla Polski wolności. Wydaje się, że jest on identyczny z postaciami mickiewiczowskimi. Jednak, mimo wielu cech z nimi wspólnych, Kordian to wyjątkowa osobowość.

Poznajemy Kordiana jako piętnastoletniego chłopca. Rozważa on nad sensem życia. Przyczyną tych myśli jest samobójcza śmierć jego przyjaciela. Kordian ukazuje swoje romantyczne uczucia: niepokój duszy, poszukiwanie sensu życia i niemożność określenia siebie samego. Pod wpływem opowieści Grzegorza ujawnia się w nim również patriotyzm – interesuje się losami ludzi, którzy walczyli o wolność. Sam jednak nie umie walczyć. Boi się porażki. Gdy Laura, jego ukochana, okazuje mu niezrozumienie, postanawia popełnić samobójstwo. Odnajdujemy tutaj wpływ Wertera. Jednak w przeciwieństwie do niego, samobójcza próba Kordiana nie udaje się.

Podczas podróży po Europie Kordian szuka romantycznych wzorów. Jednak w starciu z rzeczywistością jego poglądy okazują się abstrakcją. Świat opiera się wyłącznie na pieniądzach. Miłość to wyłącznie chęć posiadania, wzbogacenia się. Nawet w religii liczą się wpływy i obawa przed sprzeciwieniem się carowi.

Przemiana Kordiana dokonuje się na szczycie Mont Blanc. Młodzieniec czuje w sobie siłę do poprowadzenia narodu ku wolności. Tak jak mickiewiczowski Konrad, porównuje się do Boga – kreatora. Słowacki w widoczny sposób chce zaznaczyć odmiennie od Mickiewicza zdanie na temat wyzwolenia. Kordian nie chce przyjąć na siebie cierpienia narodu, ale woli walczyć z okupantem. Odrzuca pogląd mesjanizmu. Buntuje się i pragnie walki. W kolejnej części utworu przedstawiono Kordiana, jak aktywnie działa w podziemiach na rzecz odzyskania wolności.

Kordian to nowy typ bohatera romantycznego. Pomimo początkowych wątpliwości i rozterek potrafi wziąć los w swoje ręce i nie poddawać się. Moim zdaniem Słowacki wygrywa tę rundę z Mickiewiczem. Wykreowana przez niego postać jest bardziej zawzięta i walczy o to, by zrealizować swoje postanowienia.