Pismo Święte (Stary i Nowy testament) - opis

Pismo Święte jest to zbiór ksiąg napisanych pod natchnieniem Ducha Świętego, które zawierają fakty, wydarzenia i słowa Boga skierowanie do ludzi dla ich pouczenia i zbawienia, które kościół przechowuje i jako Objawienie Boże podaje. Pismo Święte ma podwójnego autora: Boga, od którego pochodzi słowo oraz ludzi, którzy to słowo spisali. Jest ono niezmienne i wieczne jak Bóg. Składa się z 72 ksiąg: Stary Testament- 45 ksiąg, Nowy Testament- 27 ksiąg.

„ Wszelkie Pismo jest przez Boga natchnione i pożyteczne do nauczania, do przekonywania, do poprawiania, do wychowania w sprawiedliwości- aby człowiek Boży był doskonały, przysposobiony do każdego dobrego czynu.”
2Tm 3,16-17

Bóg natchnął Autorów Pisma Świętego, tzn. pobudził ich do spisania prawd, jakie chciał ludziom przekazać, oświecił ich rozum i czuwał nad nimi, aby nie popełnili żadnego błędu. Istotna treść Pisma Świętego, czyli prawdy religijno- moralne pochodzą od Boga, natomiast słowa, zwroty i styl od pisarza. Autorzy mieli świadomość tego, że piszą pod natchnieniem Duch Świętego i często zaznaczają to w swoich księgach: „Rzekł Pan do mnie”. Urzędowy spis ksiąg Pisma Świętego, które należy uważać za natchnione przez Boga i obowiązujące w Kościele nazywany jest kanonem Pisma Świętego.

Pierwsze przekłady Biblii

Najwcześniejszym przekładem Biblii jest Pięcioksiąg Samarytański. Zgodnie ze swą nazwą zawierał on pierwsze pięć ksiąg biblijnych, stanowiących pierwotnie jedną księgę. Nie był on w gruncie rzeczy przekładem, lecz zaledwie transliteracją tekstu hebrajskiego na alfabet samarytański. Jak sądzi się, ową transliterację sporządzono około IV wieku p.n.e. choć są też opinie, że i w II wieku p.n.e. Wierność tego tekstu jest nie 100-procentowa, zawiera, bowiem około 6000 odstępstw od tekstu hebrajskiego. Z zachowanych manuskryptów tego tekstu tylko nieliczne pochodzą sprzed XIII wieku n.e.

Targumy aramejskie. Począwszy od czasów Nehemiasza aramejszczyzna była językiem używanym, na co dzień przez wielu Żydów żyjących na terenie Persji, dlatego istniała potrzeba przetłumaczenia tekstu hebrajskiego na aramejski. Targumy przybrały swą obecną postać prawdopodobnie nie wcześniej niż około V wieku n.e. Chociaż nie są dokładnym tłumaczeniem, lecz dość swobodnym, są źródłem obfitego materiału porównawczego.

Dla wielu chrześcijan w pierwszym wieku po Chrystusie "Biblią" było greckie tłumaczenie Starego Testamentu (Septuaginta), które rozpoczęto w trzecim wieku przed Chrystusem Wkrótce po skompletowaniu Nowego Testamentu rozpoczęła się praca nad jego przekładem. Jednak, ponieważ łacina była językiem urzędowym Imperium Rzymskiego, to właśnie na łacinę dokonano prawdopodobnie pierwszego przekładu.

Grecka Septuaginta jest najważniejszym z wczesnych przekładów Pism Hebrajskich i pierwszym tłumaczeniem z hebrajszczyzny zachowanym na piśmie. Przekład ten powstał na przestrzeni 250 - 150 roku p.n.e. Do dziś występują liczne fragmenty Septuaginty spisane na papirusie pochodzące z czasów wczesnochrześcijańskich, i wcześniejszych, np. odkryty w Egipcie papirus Fuad 266 datowany jest na I wiek p.n.e.

Kwestia mizernej jakości przekładu Septuaginty oraz wiele różniących się jej odpisów, pobudzało do podjęcia trudu skorygowania i ujednolicenia tekstu Septuaginty. Najbardziej znane jest dzieło, Heksapla Orygenesa, ukończone około 240 roku n.e.

Zła opinia o jakości tego przekładu znalazła potwierdzenie w opinii wyrażonej przez żydowskich uczonych. Synagoga żydowska odcięła się od tej hellenistycznej wersji hebrajskiej Biblii, zwłaszcza po pojawieniu się innych greckojęzycznych przekładów: Akwili z Pontu (ok. 140 r. n.e.), Teodocjana (ok. 180 r. n.e.) oraz Symmacha (ok. 200 r. n.e.) pozostających wiernymi oryginałowi starohebrajskiemu.

***
Peszitta- syryjskie tłumaczenie ksiąg Starego i Nowego Testamentu- II w po Chrystusie.
Itala- najstarsze łacińskie tłumaczenie – II w. po Chrystusie.
Wulgata to łacińskie tłumaczenie całego Pisma Święto dokonane przez św. Hieronima na rozkaz papieża Damazego w IV wieku po Chrystusie. Wulgatę łacińską przetłumaczył w 1599 roku na język polski ks. Jakub Wujek.

Najstarsze rękopisy

Z oryginałów ksiąg Pisma Świętego robiono odpisy, czyli rękopisy, pisane na papirusie lub pergaminie. Są to tzw. Kodeksy (codices- zwoje). Najstarsze i najpoważniejsze z nich to:
• Kodeks Watykański- IV w.
• Kodeks Synajski- IV w.
• Kodeks Aleksandryjski- IV lub V w.
• Kodeks św. Efrema – IV w.

Wartość historyczna ksiąg Pisma Świętego

Wartość ksiąg Pisma Świętego stwierdza się przez wykazanie ich autentyczności (czy rzeczywiście pochodzą od podanych autorów), nieskażoności (czy w ciągu wieków od chwili ich napisania nie zostały istotnie zmienione) i wiarygodności (czy autorzy ksiąg świętych zasługują na wiarę, tzn. czy znali prawdę, czy chcieli ja podać i czy zachodziły takie okoliczności, że musieli ja podać).

Księgi Starego Testamentu
Księgi Starego testamentu są autentyczne. Żydzi nie mieli żadnej wątpliwości, co do tego, że ich księgi święte pochodzą od tych autorów, których się podaje. Są również nieskażone, ponieważ były otoczone czcią religijną i pilnie strzeżone. Księgi Starego Testamentu są wiarygodne, a ich autorzy znali prawdę. Opisywali oni fakty, których byli świadkami albo korzystali z archiwalnych dokumentów. Istniały okoliczności, które zmuszały ich do podawania prawdy: musieli liczyć się z krytyką innych współczesnych świadków.

Księgi Nowego Testamentu
Księgi Nowego Testamentu są również autentyczne. Autorów tych ksiąg wymieniają zgodnie najstarsi pisarze katoliccy, heretyccy i pogańscy. Wierny obraz stosunków w Palestynie i w ówczesnym świecie, przedstawiony w księgach, świadczy o tym, że ich autorzy byli ludźmi współczesnymi tym stosunkom. Księgi Nowego Testamentu są nieskażone, ponieważ w pierwszych wiekach Kościoły strzegły ich bardzo troskliwie. O wiarygodności tych Ksiąg świadczy fakt, że ich autorzy znali życie i działalność Jezusa, gdyż byli apostołami (naocznymi świadkami) lub uczniami apostolskimi (marek I Łukasz). Historycy pogańscy (Tacyt, Pliniusz Młodszy i Swetoniusz) oraz żydowscy ( Józef Flawiusz) potwierdzają wartość świadectwa Ksiąg Nowego Testamentu o osobie Jezusa Chrystusa, wspominając o Nim w swych dziełach jako o osobie historycznej.

STARY TESTAMENT

Księgi Starego testamentu zostały napisane przed narodzeniem Chrystusa i zawierają one Objawienie Boże od stworzenia świata do przyjścia Pana Jezusa. Są pisane w języku hebrajskim, a tylko niektóre w języku aramejskim lub greckim. Ze względu na treść dzieli się księgi Starego Testamentu na:

Księgi historyczne (21), które opisują dzieje świata i ludzkości oraz dzieje narodu żydowskiego. Żadna z ksiąg historycznych nie opowiada o wszystkim. Ich autorom przyświecał szczególny cel: pokazać, jak zamierzenia Boga spełniały się w życiu narodu. Zatem wiernie opisują oni nieszczęścia, do których doszło, gdy lud Boży przestał być posłuszny Bogu. Także królów zalicza się tu do "dobrych" i "złych", zależnie od tego, czy byli posłuszni Bogu, czy też decydowali się postępować zgodnie z własnym uznaniem. Są to:

Pięcioksiąg Mojżesza to nazwa, którą Żydzi nadali pierwszym pięciu księgom Biblii - od Księgi Rodzaju do Księgi Powtórzonego Prawa (hebrajskie "Tora"). Po grecku nazywały się one Pentateuch albo pięć zwojów (pot. Pięcioksiąg). Obejmuje księgi:
- Księga Rodzaju (Genesis) Jest to księga o początku naszego świata, nowym początku po potopie oraz o początku narodu żydowskiego.
- Księga Wyjścia (Exodus) W tej księdze Bóg ratuje swój naród z niewoli w Egipcie, dając mu Mojżesza jako przywódcę.
- Księga Kapłańska (Leviticus) Księga przepisów, które Bóg dał swemu ludowi przez Mojżesza na Borze Synaj. Nazwa pochodzi od pokolenia Lewiego, które wraz z kapłanami sprawowało kult.
- Księga Liczb (Numerei) Historia Izraelitów obejmująca prawie czterdzieści lat spędzonych na półwyspie Synaj, gdzie żyli jak nomadowie po ucieczce z Egiptu. Tytuł wziął się od dużej ilości liczb występujących w tekście.
- Księga Powtórzonego Prawa (Deuteronomium) Historia Izraelitów obejmująca prawie czterdzieści lat spędzonych na półwyspie Synaj, gdzie żyli jak nomadowie po ucieczce z Egiptu. Tytuł wziął się od dużej ilości liczb występujących w tekście.

- Księga Jozuego Historia najazdu Izraelitów na Kanaan - ziemię, którą obiecał im Bóg ¬ pod dowództwem Jozuego, następcy Mojżesza.
- Księga Sędziów Opowiadania o narodowych bohaterach w czasach bezprawia pomiędzy inwazją na Kanaan a pierwszymi królami.
- Księga Rut
- 2 Księgi Samuela Historia Izraela od ostatnich sędziów po końcowe lata panowania króla Dawida.
- 2 Księgi Królewskie Historia Izraela od śmierci króla Dawida przez podział, który nastąpił po śmierci Salomona, do upadku Jerozolimy i zniszczenia Świątyni przez Babilończyków.
- 2 Księgi Kronik Obejmują ten sam okres, co zdarzenia w 2 Księdze Samuela i Księgach Królewskich. Ale ponieważ przeznaczone były dla ludzi, którzy wrócili do Jerozolimy z wygnania w Babilonie, dlatego historia ich skupia się na południowym królestwie Judy i jego królach.
- Księga Ezdrasza Historia powrotu dwóch grup Żydów do swej ojczyzny z wygnania w Babilonie. Połączone odbudowują Świątynię i pod przywództwem Ezdrasza pilnują przestrzegania Prawa.
- Księga Nememiasza Historia powrotu z wygnania do Jerozolimy trzeciej grupy Żydów pod wodzą wielkiego przywódcy, Nehemiasza, który został wybrany pierwszym gubernatorem Jerozolimy i zainicjował odbudowę murów miasta. Jego reformy religijne pokrywały się z dziełem Ezdrasza.
- Księga Tobiasza
- Księga Judyty
- Księga Estery Estera zostaje królową perską, żoną króla Achaszwerosza, zapobiega eksterminacji wszystkich Żydów w królestwie perskim. Haman, wielki wezyr królestwa, który planował zagładę Żydów, zostaje stracony, a godność wezyra otrzymuje Mardocheusz.
- 2 Księgi Machabejskie

 Księgi Nauczycielskie (7),znacznie różnią się od siebie treścią, mimo wszystko, mają wiele cech wspólnych. Każda z nich dotyczy zachowania i codziennego życia. Bóg jest we wszystkich tych księgach najważniejszy i widzimy Go bardziej w domu i w działaniu, niż w świątyni. Księgi mądrościowe mają także wspólne przesłanie, mówiące, że zgodnie z wolą Bożą ludzie znajdują mądrość, gdy szanują Boga i postępują zgodnie z Jego prawami. Należą o nich księgi:
 Księga Hioba Opowiada o dobrym człowieku, Hiobie, który, mimo iż stracił cały dorobek życia, to jednak zachował wiarę w Boga.
- Księga Psalmów Zbiór 150 hymnów, modlitw i wierszy. Elementem jednoczącym Psalmy jest głęboka wiara i miłość do Boga. Po wygnaniu Psalmy stały się dla Żydów księgą hymnów i modlitewnikiem. Później przejęli to chrześcijanie.
- Księga Przysłów Zbiór sentencji pochodzących od izraelskich nauczycieli mądrości. Istotą ich jest znalezienie i podążanie za mądrością, która każe skupiać się na Bogu oraz zastosowanie jej w swoim codziennym życiu.
- Księga Koheleta, czyli Eklezjastesa, podobnie jak Księga Hioba, podejmuje ponadczasowe pytanie: dlaczego życie wydaje się tak bezcelowe? Jest ona jedną z ksiąg dydaktycznych.
- Pieśń nad Pieśniami Zbiór sześciu pieśni, w formie dialogu pomiędzy młodym mężczyzną a oblubienicą na temat ich wzajemnej miłości.
- Księga Mądrości
- Eklezjastes, Mądrość Syracha

 Księgi Prorocze (17), które zawierają proroctwa odnoszące się do przyszłych losów narodu żydowskiego, a przede wszystkim proroctwa mesjańskie. Szesnaście z siedemnastu ksiąg nazwanych jest od imion proroków, których słowa zawierają (wyjątkiem są Lamentacje). Izajasz, Jeremiasz, Ezechiel i Daniel znani są jako prorocy "wielcy"; pozostałych dwanaście ksiąg nazwanych jest od imion proroków tzw. "mniejszych".

- Księga Izajasza Zbiór proroctw odnoszących się do wydarzeń z ponad 200 lat. Pozwalają one ujrzeć niektóre kluczowe wydarzenia w historii Izraela z perspektywy Boga, który osądza, ratuje i umacnia swój naród.
- Księga Jeremiasza proroctwa Jeremiasza pochodzą z okresu wydarzeń prowadzących do zdobycia Jerozolimy przez króla Nabuchodonozora z Babilonu. Jeremiasz, będąc człowiekiem wrażliwym, z ogromną niechęcią przyjął nakaz prorokowania o sądzie Bożym. Lecz wszystko, o czym mówił, sprawdziło się.
- Księga lamentacji składa się z pięciu pieśni nieznanych autorów. Pierwsze cztery mają budowę akrostychiczną, to znaczy każda strofa zaczyna się od nowej litery alfabetu hebrajskiego. Wyrażają ból wobec zniszczenia Jerozolimy przez Babilończyków. Ich autor najwyraźniej był świadkiem upadku miasta w 586 r. przed Chrystusem.
- Księga Barucha
- Księga Ezechiela Wizje i proroctwa proroka Ezechiela na wygnaniu w Babilonie, kilka lat po roku 597 przed Chrystusem.
- Księga Daniela zaczyna się od historii Daniela. Jako młody chłopak został on uprowadzony do Babilonu, gdzie zatriumfował dzięki swej niezwykłej odwadze i wierności Bogu. Druga część księgi zawiera wizje przyszłości i słynną modlitwę.
- Księga Ozeasza Doświadczenia miłości i cierpienia, gdy żona opuściła Ozeasza dla innego mężczyzny, stały się dla niego inspiracją do wyrażenia w tej księdze miłości Boga do Izraela i Jego smutku z powodu odrzucenia tej miłości przez ludzi.
- Księga Joela Rujnująca plaga szarańczy rozumiana jest jako znak nadejścia "dnia Pańskiego", kiedy to odbędzie się jeszcze straszniejszy sąd Boży. Joel wzywa lud do okazania skruchy i wygląda czasów pełnych błogosławieństwa.
- Księga Amosa Głównym zagadnieniem jest sprawiedliwość społeczna. Upomina prowadzących luksusowy tryb życia.
- Księga Abdiasza Najkrótsza księga Starego Testamentu, proroctwo przeciwko Edomitom. Naród ten, zamieszkujący tereny na południowy wschód od Judy skorzystał z niepowodzeń Jerozolimy i splądrował ją w czasie, gdy uległa Babilonowi (586 r. przed Chrystusem).
- Księga Jonasza Historia Jonasza, który musiał się nauczyć, że miłosierdzie Boże nie ogranicza się wyłącznie do Izraela.
- Księga Micheasza Micheasz jest czwartym z wielkich proroków, obok Amosa, Ozeasza i Izajasza. Jako rolnik z gór znał niesprawiedliwości społeczne z własnego doświadczenia.
- Księga Nahuma to poemat wyrażający radość ze zmierzchu i upadku Niniwy, stolicy okrutnej i potężnej Asyrii. Jest to jedna z kilku ksiąg prorockich, w której nie ma wezwania do skruchy. Podkreśla, iż Bóg jest Panem narodów i historii świata.
- Księga Habakuka Prorok ten podejmuje problematykę, która nigdy ludziom nie dawała spokoju. Jak Bóg może pozwolić, żeby powodziło się ludom niegodziwym?
- Księga Sofoniasza przewiduje zgubę Jerozolimy z powodu nieposłuszeństwa jej mieszkańców. Podobnie jednak jak jego poprzednik wierzy, że część narodu oczyszczona cierpieniem przetrwa, aby doczekać wspaniałej przyszłości.
- Księga Aggeusza Ostatni trzej prorocy Starego Testamentu pracowali w czasach, gdy pierwsi Żydzi wrócili już z wygnania w Babilonie. Aggeusz, podobnie jak Zachariasz, zachęca naród do odbudowy Świątyni.
- Księga Zachariasza Wizjoner Zachariasz działał obok Aggeusza. Jego przestanie przybiera postać bardzo żywych, przykuwających uwagę obrazów.
- Księga Malachiasza Malachiasz krytykuje ludzi za ich stosunek do Boga i za ich brak posłuszeństwa.

NOWY TESTAMENT

Księgi Nowego testamentu zostały napisane po narodzeniu Pana Jezusa i zawierają Jego Boską naukę. Są napisane po grecku. Ewangelię św. Mateusza napisaną po aramejsku posiadamy w tłumaczeniu greckim, które zostało dokonane jeszcze za czasów apostolskich. Do Nowego Testamentu należą następujące księgi:
o Cztery Ewangelie: Mateusza, Marka, Łukasza i Jana.
o Dzieje Apostolskie- napisane przez św. Łukasza są dalszym ciągiem trzeciej Ewangelii i opisują nam życie i działalność apostołów, przede wszystkim św. Piotra i Pawła.
o 14 listów św. Pawła- pisane do gmin chrześcijańskich (do Rzymian, I i II do Koryntian, Galatów, Efezjan, Filipian, Kolossan, I i II do Tessaloniczan, Hebrajczyków) lub tez do współpracowników (do I i II do Tymoteusza i Tytusa) i osób prywatnych ( do Filemona).
o 7 listów katolickich, czyli powszechnych- napisane przez innych apostołów i skierowane do całego Kościoła (2 listy św. Piotra, 3 listy św. Jana, 1 list św. Judy Tadeusza)
o Apokalipsa, czyli Objawienie św. Jana- księga prorocza Nowego Testamentu. Zawiera opis widzeń dotyczących przyszłych losów Kościoła, jakie św. Jan miał w czasie swego wygnania a wyspie Patos.

Ewangelie
Ewangelie to więcej niż tylko biografia Jezusa. Zawierają one na przykład niewiele informacji o Jego młodości, a bardzo dużo o ostatnim tygodniu Jego życia oraz o tym, co zdarzyło się w dniach po Jego śmierci. Słowo "ewangelia" oznacza "dobrą nowinę" i Ewangelie koncentrują się na przekazaniu Dobrej Nowiny, którą Jezus przyniósł światu - uzdrawiając i ucząc, przede wszystkim o uwolnieniu od grzechu przez Jego śmierć i zmartwychwstanie.

Ewangelia św. Mateusza
Ewangelia ta została nazwana "żydowską", ponieważ szczególną wagę zwraca na sprawy leżące w kręgu zainteresowań chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Bardziej niż w innych Ewangeliach nacisk położony jest tutaj na proroctwa ze Starego Testamentu, które wypełnił Jezus, będący Mesjaszem od dawna wyczekiwanym przez Żydów. Prawdopodobnie została spisana pomiędzy rokiem 60 a 80 po Chrystusie.

Ewangelia ta słusznie umieszczana jest jako pierwsza, ponieważ stanowi pomost łączący Stary Testament z Nowym. Przedstawia Jezusa jako Mesjasza, zapowiedzianego przez proroków. Być może jest to jedna z przyczyn, dla których Ewangelia ta jest tak popularna.

Ewangelia św. Marka
Niemal z pewnością spisana najwcześniej ze wszystkich Ewangelii. Jest to Ewangelia krótka, w której akcja posuwa się szybko. Mogła ona zostać napisana, by pomóc chrześcijanom w przekonywaniu innych do prawdy o Jezusie. Tradycja, a także treść zawartej w Ewangelii historii sugeruje, że głównym źródłem informacji Marka był Piotr i że Ewangelia ta została spisana w Rzymie. Z tej Ewangelii, spisanej prawdopodobnie pomiędzy rokiem 60 a 70 po Chrystusie, korzystali Mateusz i Łukasz. Ewangelia ta składa się głównie z krótkich epizodów, z których większość opowiada, co Jezus zrobił.

Ewangelia św. Łukasza
Ewangelia według św. Łukasza i Dzieje Apostolskie są dwiema częściami jednego dzieła. Łukasz stawia sobie zadanie powiedzenia całej prawdy o życiu Jezusa i późniejszych wydarzeniach, czerpiąc informacje z pierwszej ręki, od "naocznych świadków i sług słowa". Jego Ewangelia napisana jest przede wszystkim dla czytelnika spoza kultury żydowskiej. Ewangelia ta mogła zostać napisana pomiędzy rokiem 60 a 85 po Chrystusie. Ewangelia według św. Łukasza rozpoczyna się i kończy w Jerozolimie, jednym z jej najlepiej znanych i najbardziej charakterystycznych fragmentów opowiada o ostatniej podróży Jezusa z Galilei do Jerozolimy. Łukasz przekazuje nam wiele unikalnych opowieści, między innymi o synu marnotrawnym, dobrym Samarytaninie, faryzeuszu i celniku i Zacheuszu.

Ewangelia św. Jana
Ewangelia według św. Jana różni się znacznie od pozostałych trzech Ewangelii, ukazując Jezusa z innej perspektywy. Deklarowaną intencją autora jest zwrócenie uwagi czytelnika na wiarę, "abyście wierzyli, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym" (20,31). Ewangelia według św. Jana podaje informacje niezależne od pozostałych trzech Ewangelii, uważa się, że każda data od około 60 r. po Chrystusie jest możliwą data jej napisania. Do różnic pomiędzy tą Ewangelią a pozostałymi zaliczyć można miejsce akcji - pierwsze trzy Ewangelie rozgrywają się głównie w Galilei, podczas gdy akcja tej Ewangelii dzieje się przeważnie w Jerozolimie - oraz częściowo styl narracji. U Jana nie ma przypowieści, a Jezus podejmuje dłuższe dialogi i rozmowy, niż jest to u Mateusza, Marka i Łukasza.

Dzieje Apostolskie
Dzieje Apostolskie stanowią w Nowym Testamencie przejście od Ewangelii do Listów. Uzupełniają one historię Nowego Testamentu od momentu Wniebowstąpienia i Zesłania Ducha Świętego prezentują one najwcześniejsze dzieje Kościoła; opowiadają, jak ruch chrześcijański rozrósł się z grupy liczącej niecałe dwieście osób do wielkiej wspólnoty żyjącej na całym obszarze Cesarstwa Rzymskiego.

Księga ta opisuje „dzieje” dwóch apostołów- Piotra i Pawła. Autor (św. Łukasz) czerpie materiał do opisywanych wydarzeń od naocznych świadków, których znał osobiście.
Powstanie Dziejów Apostolskich datuje się na rok 63, prawdopodobnie w Rzymie.

Listy
Wszyscy autorzy Listów byli Żydami, którzy stali się chrześcijanami. Stary Testament był dla tych autorów Pismem Świętym, stąd wiele obrazów i idei zawartych w Listach pochodzi właśnie ze Starego Testamentu. Jest, więc zupełnie naturalnym fakt odwoływania się przez autorów Listów do pism Starego Testamentu, szczególnie w sytuacji, gdy pisano do ludzi, wychowanych w tradycji judaistycznej, lub, gdy pisano o tematach poruszonych w Starym Testamencie. Listy Apostolskie grupuje się według ich autorów - na trzynaście Listów św. Pawła oraz osiem Listów powszechnych (anonimowy List do Hebrajczyków, List Jakuba, dwa Listy Piotra, trzy Listy Jana i List Judy).

Wśród zbioru trzynastu Listów św. Pawła (łac. Corpus Paulinum) można wyróżnić cztery Listy ewangeliczne:
- List do Rzymian
- Pierwszy list do Koryntian
- Drugi list do Koryntian
- List do Galatów
cztery Listy więzienne:
- List do Efezjan
- List do Filipian
- List do Kolosa
- List do Filomena
trzy Listy pasterskie
- Pierwszy list do Tymoteusza
- Drugi list do Tymoteusza
- List do Tytusa
oraz dwa Listy napisane najprawdopodobniej jako najwcześniejsze Listy Pawła, w których zajmuje się on szczególnie kwestią powrotu Jezusa
- Pierwszy list do Tesaloniczan
- Drugi list do Tesaloniczan
Za listy "więzienne" św. Pawła uważa się te listy, które prawdopodobnie zostały napisane podczas pobytu Apostoła w więzieniu.
Część Listów – obejmująca:
- List do Hebrajczyków
- List św. Jakuba apostoła
- Pierwszy list św. Piotra apostoła
- Drugi list św. Piotra apostoła
- Pierwszy list św. Jana apostoła
- Drugi i trzeci list św. Jana apostoła
- List św. Judy apostoła
określana jest jako Listy powszechne, ponieważ są one adresowane prawdopodobnie do bardziej ogólnego, mniej sprecyzowanego odbiorcy niż Listy św. Pawła.

 Apokalipsa
Księga ta jest jedyną w swoim rodzaju w Nowym Testamencie. Jej przesłanie o ostatecznym zwycięstwie Jezusa Chrystusa nad wszelkimi siłami, które sprzeciwiają się Bogu, przedstawione jest w serii wizji. Apokalipsa św. Jana została wyraźnie stworzona w czasie, kiedy chrześcijanie byli prześladowani, najprawdopodobniej za panowania rzymskiego cesarza Domicjana pod koniec I w. po Chrystusie. Jan został zesłany na wyspę Patmos na Morzu Egejskim, i tam miał wizje. Autor Apokalipsy, jak stwierdza niemal jednogłośnie tradycja, to Jan Ewangelista. Przesłanie o nieograniczonej władzy Boga było wsparciem dla prześladowanych chrześcijan w całej historii. Bez względu na potęgę prześladowców, dni ich są policzone. Końcowy obraz ukazuje zwycięskiego Chrystusa, Jego lud pomszczony i wszelkie zło zniszczone. Księga zaczyna się siedmioma listami do Kościołów, ukazując stałe i bliskie związki Chrystusa z Jego ludem, gdy pociesza On swój lud, stawia mu zadania, czy gani. Księgę kończy poetycki opis nieba, w którym Bóg i Jego lud są całkowicie zjednoczeni, a zło pokonane na zawsze.

„Nieznajomość Pisma Świętego jest nieznajomością Chrystusa” św. Hieronim

Bądź pozdrowiona
I pochwalona
I błogosławiona
Biblio Stworzona przed Stworzeniem
Gdy nic jeszcze nie było stworzone
Przed czasem
Gdy czasu nie było
A Duch Boży unosił się
Nad szaleństwem i zamętem pustki.
Pan wywiódł cię ze swej pamięci
Na użytek ludzkiego umysłu
O Biblio,
Stolico Pana,
Wschodząca nad szaleństwem bezładu
I przepaściami zamętu,
Módl się za tych, którzy w ciebie wierzą.
I za tych, którzy w ciebie wątpią,
Módl się za tych, którzy nie umieją czytać,
Módl się za tych, którzy cię wielbią,
I za tych, którzy na ciebie plwają.
I módl się z tych, którzy cię znaleźli
I za tych, którzy nie umieją znaleźć.
Módl się za tych, którzy żyć bez ciebie nie mogą,
I za tych, dla których jesteś zbiorem
Orientalnych baśni.
Módl się za nami, Biblio,
Która będziesz trwać do końca czasów,
Aż w Dniu Ostatecznym,
Wyznaczonym i utwierdzonym, wrócisz z góry Moabu.
Pozdrowiona,
I pochwalona,
Błogosławiona,
Księgo,
Ocieniona przez Boga
Matko ukrzyżowanego Mesjasza.
(Hymn do Biblii)