Rachunkowość

Rachunkowość jest systemem obserwacji pomiaru grupowania rejestracji prezentacji majątku i zmian w nim zachodzących oraz sytuacji finansowej podmiotu gospodarczego.
Podmioty rachunkowości podmioty prowadzące rachunkowość warunkiem uznania danego podmiotu za podmiot rachunkowości jest majątkowe wyodrębnienie tego podmiotu gosp. W sposobów formalno prawny lub tylko umowny.
Przedmiot rachunkowości
-Zasoby majątku rzeczowego i finansowego
-Koszty i przychody
-Wynik działalności podmiotu gospodarczego
Przyjęte zasady rachunkowości
1.prowadzenie na pods. dowodów księgowych ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy 2.zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym.
3.Okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów
4.Wycenę aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego
5.Sporządzenie sprawozdań finansowych
6.Gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałe j dokumentacji przewidzianej ustawą
7.Poddanie badaniu i ogłoszeniu sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.
Regulacje prawne rachunkowości
Komitet standardów rachunkowości (IASC)
Unia europejska zespół księgowości
ONZ zespół roboczy ekspertów ds. między narodowych standardów rachunkowości i sprawozdawczości
Międzynarodowa federacja księgowych (IFAC)
Organizacja ds. współpracy gospodarczej i rozwoju –grupa robocza ekspertów rachunkowości (OECD)
Pojęcie bilansu
Usystematyzowane dwustronnie zestawienie składników (aktywów)źródeł pochodzenia majątku (pasywów) podmiotu gospodarczego na określony dzień z podaniem wartości każdego z tych składników i ich równoważących się sum ogólnych oraz z uwzględnieniem wyniku finansowego tj zysku lub starty netto.
Prawidłowo sporządzony bilans powinien zawierać:
Nazwę i siedzibę jednostki, dla której jest sporządzony podstawowy przedmiot działalności oraz wskazanie właściwego sądu lub ogranu prowadzącego rejestr
Słowo bilans
Dzień bilansowy
Wyszczególnienie nazw i wartości poszczególnych grup aktywów i pasywów
Ogólną sumę aktywów i pasywów
Podpisy osób odpowiedzialnych za gospodarkę finansową jednostki
Date i miejsce sporządzenia bilansu
Zasady sporządzania bilansu
1.zasada równowagi bilansowej wg. której aktywa= pasywa
2.zasada wzrastającej płynności aktywów wg której składniki majątkowe są wskazywane w kolejności zmniejszającego się stopnia ich płynności rozumianej jako łatwość zmiany składników majątkowych na gotówkę bez utraty ich substancji majątkowych
3.zasada rosnącego stopnia wymagalności pasywów
ocena podmiotu gosp.na podstawie bilansu(czytanie bilansu)
1.pionowe polega na a)analizie struktury aktywów pozwalającej na ocenę sytuacji majątkowej podmiotu gosp. b)analizie struktury pasywów dającej możliwości oceny sytuacji finansowej podmiotu gosp.
2. poziomym czytaniu bilansu obejmującym analizę relacji między składnikami majątku a źródłami jego finansowania określaną mianem analizy płynności finansowej.
Zdarzenia gospodarcze przekształcają się w operacje gosp. Dopiero w chwili ich realizacji
-wypłacenia pracownikom wynagrodzenia
-przekazania środków pieniężnych potwierdzonych wyciągiem bankowym
-dostarczenie towarów w ramach zawartej umowy.
Cechy operacji gosp.
-dotyczą konkretnego podmiotu gospodarczego
-wyrażone są w mierniku pieniężnym
-wywierają wpływ na co najmniej 2 składniki o jednakowej wartości ale o przeciwnych stronach
-stanowią obserwację zmian w aktywach i/lub w pasywach podmiotu gosp
rodzaje operacji gosp.
operacje gospodarcze aktywne-dotyczą tylko składników aktywnych bilansu powodują zwiększenie jednego ze składników z równoczesnym zmniejszeniem 2.suma bilansowa nie ulega zmianie.
Operacje gosp. pasywne zmiana tylko w pasywach jeden rośnie 2 maleje. suma bilansu bez zmian.
Operacje pasywno-aktywne zwiększające równoczesne zwiększenie składnika aktywów i pasywów o tę samą sume suma bilansu nie ulega zwiększeniu
Operacje aktywno-pasywne zmniejszające zmniejszenie składnika aktywów i pasywów o tą samą sumę ogólna suma bilansu ulega zmniejszeniu.
Każda operacja gosp. Powoduje 2 zmiany w składnikach bilansu
Obie zmiany SA zawsze jednakowe pod względem wartości
Po każdej operacji gosp równowaga bilansowa jest zachowana.
Rachunek zysków i strat (forma drabinkowa)
1.wynik ze sprzedaży
2.wynik działalności operacyjnej
3.wynik działalności gosp.
4.wynik brutto
5.wynik netto
wariant kalkulacyjny
1a wynik netto na sprzedaży
1b wynik brutto na sprzedaży(zwiększenie przychodów i zysków spowodowane zwiększeniem aktywów np. otrzymanie odsetek na rachunku bankowym)
2.wynik działalności operacyjnej(Zwiększenie przychodów i zysków spowodowane zmniejszeniem pasywów np. odpisaniem przedawnionych zobowiązań)
3.wynik działalności gosp. Zwiększenie kosztów i strat spowodowane zmniejszeniem aktywów zapłacenie odsetek od kredytów
4.wynik brutto zwiększenie kosztów i strat spowodowane zwiększeniem pasywów zobowiązania wobec pracowników
5.wynik netto
identyfikacja konta księgowego
konto księgowe jest urządzeniem księgowym(dwu stronnym)służącym do grupowania jednorodnych operacji gospodarczych (wyrażonych w mierniku pieniężnym w ceu odzwierciedlenia stanu zmian określonego składnika aktywów i pasywów lub wyników(kosztów przychodów strat i zysków)
charakterystyka konta teowego
strona Wn część konta przeznaczana do zapisów debetowych
księgowanie na tej stronie określa się jako
-debetowanie konta
-obciążanie konta
-zapisywanie w ciężar konta
-zapisywanie konta
operacje gosp. zaksięgowane po tej stronie mają nazwę obrotów debetowych
strona Ma
część konta przeznaczona do zapisów kredytowych
księgowanie na tej stronie określa się mianem
-kredytowaniem konta
-uznaniem konta
-zapisywaniem na dobro konta
operacje gosp. zaksięgowane po tej stronie noszą nazwę obrotów kredytowych
elementy konta księgowego
a)symbol i nazwa konta
b)dwie przeciwstawne części (strony)konta
c)salda początkowego (debetowe lub/i kredytowe)
d)zapisów operacji gosp(obroty debetowe i/lub kredytowe)
e)salda końcowego (debetowe i/lub kredytowe)
etapy funkcjonowania konta księgowego
1.założenie konta
2.otwarcie konta
3.księgowanie operacji gosp
4.zamknięcie konta
salda końcowe
debetowe jeśli większa suma na stronie Dt (Wn)obroty debetowe > obroty kredytowe =Sk debetowe
kredytowe gdy większa jest suma po stronie Ct (Ma) obroty debetowe < obroty kredytowe Sk kredytowe
zerowe gdy sumy obrotów po obu stronach są równe(salda końcowe nie występuje)
obroty debetowe = obroty kredytowe=0 (Sk zerowe)
klasyfikacja kont księgowych
1.wg kryterium stanu ruchu majątku podmiotu gosp.a)konta bilansowe(stan majątku) b)konta wynikowe(zmiany majątkowe)które nazywa się też kontami procesów lub kontami niebilansowymi c)konta pozabilansowe (niezwiązane ze składnikami bilansu)
2.kryterium bilansowe a)konta bilansowe aktywów b)konta bilansowe pasywów
3. kryterium współzależności kont dotyczące dot. tylko kont bilansowych a)konta podstawowe(główne) b)konta korygujące(pomocnicze)
4.kryterium szczegółowości kont a)konta syntetyczne b)konta analityczne
konta bilansowe służą do ewidencji bilansowych operacji gosp.. Należą te konta których salda końcowe na koniec okresu sprawozdawczego przenosi się do bilansu .
Podstawowym zadaniem kont bilansowych jest określenie stanu i zmian środków gospodarczych oraz źródeł ich pochodzenia
konta wynikowe
służą do ewidencji wynikowych operacji gosp. A wiec takich które odzwierciedlają procesy dosp. związane z osiąganiem zysku lub ponoszeniem strat. salda kont wynikowych na koniec okresu sprawozdawczego(roku obrotowego)przenosi się do rachunku zysków i strat
konta poza bilansowe nie występują w bilansie ich salda są wykazywane poniżej sumy bilansowej. konta te służą do ewidencji zjawisk i procesów gosp. Które nie są przedmiotem ewidencji na kontach bilansowych(np. specjalnie wyodrębnionych obcych składników majątku, własnych środków trwałych przeznaczonych do likwidacji potencjalnych zobowiązań)
konta korygujące mają charakter pomocniczy towarzyszą kontom podstawowym którymi mogą być konta bilansowe .konto korygujące (pomocnicze) jest wydzielane z konta macierzystego (podstawowego)w wyniku podzielności kont. konto korygujące nie może wystąpić jeśli nie dokonuje się jednocześnie ewidencji na określonym koncie podstawowym .Na koniec okresu saldo konta korygującego korygują wielkości salda podstawowego In plus(zwiększając)lun In minus(zmniejszając)
konta rozliczeniowe nie wykazują sald na koniec okresu sprawozdawczego(koniec roku obrotowego)gdyż w ciągu tego okresy następuje rozliczenie Zmian na nich ujmowanych. na koniec okresu sprawozdawczego obroty debetowe kont rozliczeniowych są równe obrotom kredytowym. konta te mogą przyjmować charakter kont bilansowych lub niebilansowych.
Zasady dokonywania zapisów księgowych
1.Zasada podwójnego zapisu na kontach syntetycznych (wynikająca z zasady równowagi bilansowej)wg, której każda operacja musi być ujęta) na co najmniej 2 kontach współdziałających b)po przeciwnych stronach kont c)w identycznej wartości na obu kontach
2.Zasada „zapisu jednostronnie powtórzonego” na kontach analitycznych polega na powtórzonej rejestracji tej samej, co do wartości sumy na tej samej stronie konta analitycznego, na której wystąpił zapis na koncie syntetycznym.
Podzielność kont
Polega na powiększaniu liczby kont w celu uzyskania informacji bardziej szczegółowych dot. poszczególnych środków gosp. Źródeł ich pochodzenia oraz procesów gosp. I wyników działalności podm. Gosp.
Rozróżniamy podzielność:
a)pionową polega na wyodrębnieniu z konta dzielonego jego określonych operacji gosp. I ewidencjonowaniu tych operacji na samodzielnym i odrębnym koncie. Konto podlegające podzielności określane jest mianem konta głównego natomiast otrzymane z podziału mianem kont pomocniczych(korygujących) b)pozioma polega na podzieleniu konta syntetycznego na większą liczbę kont można to uzyskać 2 sposobami. 1)konta powstające z podziału zawierają ten sam charakter co konto dzielone i stanowią nowe konta syntetyczne podczas gdy konto główne ulega likwidacji. 2)konta powstające z podziału uszczegóławiają ewidencje konta syntetycznego - głównego i stanowią jego ewidencje analityczną.
Łączenie kont np. gdy likwiduje się jakiś podmiot zmniejszenie potrzeb informacyjnych proces odwrotny do podzielności
Zestawienie obrotów i sald-jest instrumentem kontroli poprawności księgowań,oraz dostarcza danych do sporządzania bilansu końcowego. rozróżniamy 1)zest. obrotów i sald kont księgi głównej (ewidencji syntetycznej) nazywane bilansem brutto bilansem próbnym lub surowym. 2) zest. obrotów i sald kont księg pomocniczych (ewidencji analitycznej)określane mianem obrotówki
zest. obrotów i sald pozwala ujawnić błędy powstałe na skutek naruszenia metody podwójnego zapisu 1.zaksięgowanie operacji gosp. Tylko na 1 koncie 2)ewidencji operacji gosp dwukrotnie na tej samej stronie konta 3)zaksięgowanie na przeciwstawnych stronach różnych kont 4)błedne rozliczenie obrotów i sald na kontach lub niewłaściwe ich przeniesienie do zestawienia obrotów i sald
zestawienie obrotów i sald nie ujawnia błędów polegających na :1)błędnej korespondencji kont polegającej na ujęciu operacji gosp na niewłaściwych stronach kont 2)zaksięgowaniu innych kwot niż wynikają z operacji gosp. 3)pominięcia operacji gosp. 4)dwukrotnym zaksięgowaniu tej samej operacji gosp.
Zasady poprawiania błędów księgowych.
a)w momencie ujawnienia błędu przez korektę polegająca na przekreśleniu zapisu poziomą linią(czerwona),umieszczeniu zapisu prawidłowego daty podpisu osoby upoważnionej
b)w terminie późniejszym poprzez zapis korygujący storno księgowe.
Rodzaje storn
Storno księgowe czarne w którym wykorzystywane są liczby dodatnie dzieli się ona na –
1.a)storno księgowe czarne zupełne(całkowite)które polega na zamieszczeniu zapisu eliminującego błąd po przeciwnej stronie w stosunku do apisu mylnego oraz zaksięgowaniu poprawnej operacjo gosp. b)storno czarne częsciowe stosowane jest tylko na kontach gdzie nastąpił błędny zapis .postępuje się identycznie jak w /w 2.storno czerwone księgowe w którym wykorzystywany jest zapis ujemny(czerwony lub w ramce)dzieli się na a)storno czerwone zupełne polga ona na powtórzeniu zapisu błednego na tych kontach na których nastąpiła operacja gosp.po tych samych stronach kontale na czerwono b)storno czerwone częściowe polga na powtórzeniu błędnego zapisu jedynie na koncie na którym nastąpił bładpo tej samej stronie konta ale kolorem czerwonym
rachunek zysków i strat
wskazuje się w nim przychody koszty oraz podatek dochodowy i pozostałe obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za dany i poprzedni rok obrotowy.
Na tej podstawie ustala się ostateczny wynik działalności który może być zyskiem lub stratą netto.wynik ten jest przenoszony do bilansu jako wielkość dodatnia(gdy jest zyskiem)lub jako ujemna(gdy jest stratą)
Sporządzany jest w 1 z 2 wariantów 1)wariant porównawczy w którym grupuje Si koszty wg rodzajów z uwzględnieniem stanów produktów(2-4) 2)wariant kalkulacyjny w którym koszty wytworzenia ustala się dla sprzedanych produktów wyodrębniając jednocześnie koszty sprzedaży i koszty ogólnego ?
Poziomy wyniku finansowego
a)porównawczego
1.wynik ze sprzedaży
2.wynik na działalności operacyjnej
3.wynik na działalności gosp.
4.wynik brutto
5.wynik netto
b)kalkulacyjny
1.wynik brutto ze sprzedaży
2.wynik ze sprzedaży
3.wynik na działalności operacyjnej
4.wynik na działalności gosp.
5.wynik brutto
6.wynik netto
Analiza przedsiębiorstwa na podstawie rachunku zysków i strat
a)pionowa polega na badaniu struktury zysków i strat kosztów uzyskania przychodów oraz obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego, wyniku finansowego.
b)analiza pozioma polega na badaniu poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat za co najmniej 2 okresy rozrachunkowe a także konfrontowanie wielkości postulowanych z osiągniętymi.