Strukturalizm - Antropologia Kulturowa

Strukturalizm
Prekursorzy:

Ferdynand De Saussure i semiotyka
przedmiotem jego zainteresowania są reguły i konwencje organizujące język (language) a nie przypadku jego użycia z życiu codziennym (parole)
diachroniczne i synchroniczne badanie języka
relacje syntagmatyczne i asocjacyjne (paradygmatyczne) – to pierwsze relacje w obrębie zdania, to drugie to skojarzenia np. czerwony kolor
oznaczające (słowo lub symbol) i oznaczane (rzecz, którą słowo lub symbol zastępuje) – tworzą się znaki – z cechą jaką jest arbitralność

Strukturalizm w antropologii
Claude Levi-Strauss

Strukturalizm zakłada, że rzeczywistość jest uporządkowana i zorganizowana, inaczej „ustrukturyzowana” i tylko przez badanie struktur można odkryć sens i funkcje elementów rzeczywistości
struktury są zróżnicowane, ale również samowystarczalne, posiadają one ogólne i konieczne cechy –
struktura ma potrójny charakter: całości, przekształceń i samosterowania (trwałość i niezmienność),
człowiek istnieje w ugrupowaniach społecznych, które są całościami; całości te ulegają przekształceniom, czyli transformacjom, a istnienie norm i sankcji społecznych to zapewnienie samoregulacji systemu społecznego;

kształt stosunków społecznych i kultury tj. obserwowalna rzeczywistość społeczna i kulturowa jest zewnętrznym wyrazem, znakiem nie uświadamianych przez ludzi struktur. Struktury te są odnajdywane dzięki transformacyjnej analizie strukturalnej.
struktury:
1) reguły zawierania małżeństw – krążenie kobiet i wymiana ekonomiczna,
2) mit – mit jest słowem, czyli całością znaczącą – nie jest tym co zawiera przekaz, ale sposobem znaczenia, formą, - jest wtórnym elementem semiologicznym, tworzącą znak całość
„Mit nie jest wyrazem podstawowych uczuć człowieka, nie jest przejawem archetypów, nie jest tłumaczeniem zjawisk niezrozumiałych i nie jest protohistorią – mit jak język ujmuje świat, tylko że na innym poziomie – istnieje logiczna spójność myślenia mitycznego i myślenia naukowego, a różnice dotyczą charakteru rzeczy, do których odnoszą się operacje umysłowe”
elementem konstytutywnych mitu jest mitem jak fonem, morfem czy semem
istnieje logika myślenia nieracjonalnego i wyraża się ona w mitach – „wszystkie mity mówią to samo”; obecność mitu jest stałym atrybutem myślenia ludzkiego;


Dygresja i kontynuacja antropologii strukturalnej: Roland Barthes i mitologia
denotacja odnosi się do opisowego i dosłownego poziomu znaczenia, wspólnego dla praktycznie wszystkich członków danej kultury
konotacja dotyczy znaczeń, które powstają dzięki odniesieniu elementów znaczących do szerszych kontekstów kulturowych; znaczenie znaku obejmuje tu skojarzenia z innymi kulturowymi kodami znaczenia
kiedy konotacja się naturalizuje tzn. zostaje przyjęta jako „normalne” i „naturalne”, zaczynają funkcjonować jako pojęciowe mapy znaczenia, dzięki którym świat uzyskuje sens. Są to mity. Mity są konstruktami kulturowymi, mogą jednak sprawiać wrażenie zastanych prawd uniwersalnych, osadzonych w zdrowym rozsądku.
mit to system semiologiczny II rzędu


POSTSTRUKTURALIZM
Michael Foucault
dyskurs – wytwarzanie wiedzy poprzez język, dyskurs nadaje znaczenie obiektom materialnym i praktykom społecznym (które istnieją poza językiem, ale język nadaje im znaczenie i „wciąga w pole widzenia”)
dyskursy dostarczają sposobów mówienia o konkretnym temacie dzięki powtarzalnym motywom czy zbiorom idei, praktyk i rodzajów wiedzy – jest to formacja dyskursywna
dyskurs i dyscyplina – następuje regulacja tego co się mówi, kto mówi, kiedy i w jakich okolicznościach
pojawia się władza i techniki dyscyplinarne – „ciało podatne które można podporządkować, używać, przekształcać i doskonalić
procesy regulacji kulturowej, podczas których wytwarza się podmioty pasujące do tego porządku, konstytuujące go i reprodukujące.
„reżim prawdy”

Pierre Bourdieu
odrzuca założenia de Saussure’a na rzecz nowego porządku opartego na habitusie (środowisko lub stan przyzwyczajenia, zwłaszcza ciała)
struktura ma charakter dynamiczny,
habitus jest pomiędzy czymś obiektywnym i subiektywnym, między tym co jednostkowe i zbiorowe,
jest on zdefiniowany kulturowo i jest osadzony w umyśle jednostki – to struktura działania społecznego urzeczywistnianego przez kulturowo kompetentnego wykonawcę.
„Habitus to system trwałych i nadających się przetransponować dyspozycji, ustrukturyzowanych struktur funkcjonujących jako struktury tzn. jako zasady generujące i organizujące praktyki oraz reprezentacje, które mogą być obiektywnie dopasowane do celów, jednak bez świadomego ich zakładania oraz wyraźnego władania operacjami koniecznymi do ich osiągnięcia, obiektywnie „regulowanymi” i „regularnymi”, nie będącymi w żadnej mierze rezultatem poddania się regułom”.
Władza to ludzie, którzy mogą narzucać innym „praktyczną taksonomię świata”