„Postępowanie w przypadku krwotoku, zasłabnięcia lub utraty przytomności”
KRWOTOKI
Do tamowania krwotoku przystępujemy szybko, lecz spokojnie i bez paniki. Upływ krwi zatrzymujemy doraźnie przez:
1. ucisk palcami krwawiącego naczynia,
2. założenie opatrunku uciskowego. Przy krwotokach tętniczych można zatrzymać krwawienie na krótko przyciskając do kości tętnice powyżej miejsca zranienia. Uciskać należy silnie kciukiem, czterema palcami lub całą pięścią. Jednocześnie, jeżeli krwotok jest z rany na kończynie, koniecznie trzeba unieść ją ku górze. Opatrunek uciskowy jest najlepszą formą tamowania krwotoków. Na ranę przykładamy kilkakrotnie złożoną, jałową gazę. Następnie pokrywamy ją kilkoma warstwami ligniny lub waty i mocno bandażujemy. Przed opatrunkiem trzeba doraźnie zatrzymać krwawienie, uciskając palcami krwawiące naczynie oraz unosząc kończynę ku górze. Jeżeli opatrunek przesiąknie krwią, nie należy go usuwać, lecz dołożyć ligniny lub waty i ponownie mocno zabandażować. Taki opatrunek na ogół wystarcza do zatrzymania większości krwotoków. Zatrzymanie krwotoku można czasem uzyskać przez zmianę położenia kończyny i jednoczesny ucisk. W oczekiwaniu na transport ranny powinien leżeć pod przykryciem. Trzeba mu podać ciepłe płyny do picia. Przewozić do szpitala lub innej placówki służby zdrowia należy tylko w pozycji leżącej, jedynie przy niewielkich krwotokach w pozycji siedzącej lub półsiedzącej.
Dużo niepokoju w otoczeniu wywołują zawsze krwotoki z nosa. Udzielając pomocy należy:
1. położyć chorego z głową uniesioną wyżej niż tułów,
2. do nosa włożyć tampon z gazy lub waty zwilżonej 3% wodą utlenioną
i przycisnąć skrzydełka nosa do przegrody nosowej,
3. na nos i okolicę karku położyć zimny okład.
Jeżeli po tych zabiegach krwotok nie ustępuje trzeba choremu zapewnić pomoc lekarską.
Krwotok z naczyń szyi należy dobrze zabezpieczyć ze względu na wielkość naczyń. Dochodzi wówczas do szybkiego ubytku dużych ilości krwi. Tamowanie krwawienia polega na uciskaniu czterema palcami tętnicy szyjnej poniżej miejsca zranienia. Naczynie zawsze uciskamy do tyłu i do dołu. Nie wolno uciskać
w kierunku bocznym. Podczas wykonywania zabiegu, głowę chorego przechylamy w stronę zranienia. Jeżeli krwotok został zatrzymany, możemy założyć opatrunek uciskowy. Bandaż musi opierać się po stronie zdrowej o szynę lub deseczkę. Tamowanie krwotoku z żył szyjnych polega na założeniu opatrunku uciskowego. W obu przypadkach konieczne jest natychmiastowe wezwanie lekarza.
Równie groźny jest krwotok z tętnicy podobojczykowej. Zatrzymanie krwotoku może nastąpić po uciśnięciu czterema palcami tętnicy w dole nadobojczykowym, a następnie założenie opatrunku uciskowego. Nieodzowna jest natychmiastowa pomoc lekarska.
W przypadku krwotoków wewnętrznych pomoc ogranicza się jedynie do przekazania chorego lekarzowi.
Podczas krwotoku z płuc i dróg oddechowych chorego należy ułożyć
w pozycji półsiedzącej, a na klatkę piersiową położyć worek z lodem.
Przy krwotokach z przewodu pokarmowego chorego trzeba ułożyć z lekko ugiętymi nogami, pod głowę, kark i kolana położyć zwinięte koce lub odzież, na brzuch przykładać zimne okłady.
Nie wolno:
1. przy krwotokach z kończyn zakładać prowizorycznych opasek uciskowych (rzemieni, sznurków. Pasków itp.)
2. przy ranach brzucha i krwotokach samoistnych z przewodu pokarmowego podawać żadnych pokarmów, płynów i doustnych leków.
ZASŁABNIĘCIE
Podczas omdlenia należy wykonywać następujące czynności:
1. układamy chorego na wznak, z głową poniżej tułowia i nogami uniesionymi ku górze.
2. zapewniamy dopływ świeżego powietrza, otwieramy okno, usuwamy ludzi zgromadzonych dookoła zemdlonego,
3. rozluźniamy uciskające części odzieży (kołnierzyki, krawaty, paski).
W większości przypadków zabiegi te wystarczają, aby w krótkim czasie chory odzyskał przytomność. Po odzyskaniu przytomności chory powinien poleżeć kilka minut w najwygodniejszej dla niego pozycji.
4. posadzić chorego można dopiero wtedy, kiedy ma zaróżowioną twarz
i wyraźnie lepsze samopoczucie.
UTRATA PRZYTOMNOŚCI
W przypadku utraty przytomności należy koniecznie ułożyć chorego tak, aby w czasie oddychania wymiociny lub krew ze śluzem nie dostały się do dróg oddechowych:
1. głowę ułożyć tak, aby szyja była odchylona do tyłu , a twarz skierowana do dołu. Dzięki takiej pozycji drogi oddechowe chorego nie będą zablokowane, a wymiociny, krew i śluz nie dostaną się do tchawicy, lecz spłyną na zewnątrz,
2. obrócić chorego na bok,
3. zgiąć nogę w kolanie, na której leży chory,
4. przesunąć do tyłu rękę, na której leży chory,
5. w przypadku nie odzyskiwania przytomności należy niezwłocznie wezwać pogotowie.