W okresie romantyzmu tworzyło w Polsce trzech wybitnych poetów Juliusz Słowacki, Adam Mickiewicz
i Zygmunt Krasiński. Każdy z wieszczów stworzył swój ideał bohatera romantycznego. Dlatego też mamy różnice wynikające z nieco odmiennego spojrzenia na świat przez każdego z twórców. W swojej wypowiedzi postaram się ukazać podobieństwa i różnice pomiędzy Kordianem Słowackiego, a Gustawem/Konradem Mickiewicza i hrabią Henrykiem Krasińskiego.
Kordiana poznajemy jako 15-letniego młodzieńca, który przeżywa rozczarowanie pierwszą miłością do starszej od siebie kobiety nie traktującej jego uczucia poważnie. Próbuje on znaleźć swoje miejsce na ziemi, sens do życia. Jednak mimo szczerych chęci nie udaje mu się tego osiągnąć, co powoduje próbę popełnienia samobójstwa. W tym miejscu możemy zauważyć już pewną dozę tajemniczości bohatera, gdyż nie wiemy co się z nim dzieje przez pewien czas, odnajdujemy go już podczas podróży po Europie w poszukiwaniu sensu życia. Cały pierwszy okres życia Kordiana pokazuje dominujący w wśród bohaterów tej epoki - ból istnienia. Czas podróży można określić jako swoisty rodzaj przemian zachodzących w procesie dojrzewania bohatera romantycznego. Kolejne sceny ukazują go jako gorącego patriotę, wojownika o wolność narodu, nie baczącego na skutki jakie mogą z tego wyniknąć. Ryzykuje on wolność gdy ukazuje swą twarz podczas spotkania w podziemiach; życie, gdy postanawia zamordować cara podczas pełnienia warty w jego pałacu. Podczas spotkania w podziemiach zauważamy kolejną typowa cechę dla bohatera romantycznego – indywidualizm, kieruje się on wyłącznie swoim zdaniem nie bacząc na to co doradzają, postanawiają inni. Z indywidualizmem związane jest osamotnienie bohatera, gdyż czuje się niezrozumiany przez otaczający go świat. Kolejną cechą Kordiana jako bohatera romantycznego jest jego nadwrażliwość nadmierna uczuciowość, przykładem tego jest zachowanie w scenie w której zmierza do komnaty carskiej z zamiarem morderstwa, jednak przed samymi drzwiami jego umysł zostaje zawładnięty przez makabryczne koszmary i nie potrafi sprostać nakreślonemu sobie zadaniu. Bardzo istotnym znamieniem jest to, że jak każdy bohater romantyczny Kordian przechodzi przemianę w swoim życiu z nieszczęśliwie zakochanego w kobiecie mężczyzny zmienia się w poprzez idealistyczengo rewolucjonistę w dojrzałego człowieka. Ostatnia właściwością Kordiana jest tajemniczość jego postaci, nie wiemy kim dokładniej jest, nie znamy dokładnej kolei życia oraz nie wyjaśnione jest zakończenie jego losów.
Mickiewiczowski Gustaw/Konrad podobnie jak Kordian jest typowym samotnikiem, co sam podkreśla „Samotność – cóż po ludziach, czym śpiewak dla ludzi?”. W „Prologu” podobnie jak bohater Słowackiego przechodzi symboliczną przemianę z nieszczęśliwego kochanka w patriotę walczącego o wolność. Jak każdy poeta romantyczny ma skłonność do nadmiernej uczuciowości. Dla swojej ojczyzny jest zdolny do wszystkiego: cierpienia , bluźnierstwa, całkowitego poświęcenia. Jego indywidualizm romantyczny przejawia się jako bunt przeciwko otaczającemu go światu, powszechnemu niezrozumieniu jego idei. Przeradza się to w pogardę dla innych. W postaci Konrada mamy mnóstwo niedomówień co wprowadza jej tajemniczość.
Hrabia Henryk z dramatu Zygmunta Krasińskiego „ Nie-Boska Komedia” jest kolejnym bohaterem romantycznym w polskiej literaturze. Tak jak jego poprzednicy Kordian i Gustaw-Kornrad poszukuje swej idei poetyckiej, jednak musi to przeciwstawić swojemu życiu rodzinnemu, które jest zwykłe, proste, całkiem prozaiczne. Tworząc swoją poezje czuje się jak ktoś lepszy, wyższy ponad innych. Jego indywidualizm uwydatnia się jako niepohamowany egoizm, uwielbienie dla własnej osoby, co powoduje że czuje się samotny i wyizolowany przez otoczenia. Tak jak u Kordiana i Konrada w jego duszy toczy się walka pomiędzy siłami dobra i zła, które rozdzierają boleśnie jego duszę. Hrabia jest również przywódcą jednak nie walce o wolność ojczyzny jak jego poprzednicy zaś o wolność swego stanu. Kolejnym wyróżnikiem dzielącym go od Kordiana i Konrada jest to, iż posiada on żonę i syna. Mimo tego jest on nieszczęśliwie zakochany w zjawie z jego snów, co potwierdzałoby ideę bohatera romantycznego jako cierpiącego kochanka. Innym aspektem różniącym Hrabiego od nich jest to iż popełnia on samobójstwo, które odbiera mu życie, tak więc jego losy zostają wyjaśnione, są pozbawione nuty tajemniczości.
Podsumowując każdy z polskich wieszczów miał nieco inną koncepcję przedstawienia bohatera romantycznego. Wiele cech miało odzwierciedlenie zarówno w Kordianie, Gustawie-Konradzie jak i Hrabim Henryku, jednak w celach jak i poglądach na świat czasem widać znaczące różnice i rozbieżności. Różnią się idee jakie przyświecają bohaterom. Co najważniejsze podkreślenia każdym z nich kieruje ważne przesłanie jakiemu chcą się poświęcić, dla Kordiana i Konrada jest to ojczyzna, hrabia zaś pragnie chronić honor swego stanu, który chyli się ku upadkowi. Jeden aspekt jest wspólny dla wszystkich trzech bohaterów, ponoszą oni klęskę w życiu osobistym i społecznym, pomimo całego zaangażowania i serca włożonego w realizację swoich celów.