Giełda papierów wartosciowych

Czym jest Giełda papierów wartościowych (GPW)?
Giełda pieniężna to forma rynku kapitałowego.

Przedmiotem operacji na tej giełdzie mogą być papiery wartościowe, a także środki płatnicze (np. waluty) oraz kruszce (złoto, srebro).

Uczestnikami sesji giełdowych są przede wszystkim:
 pośrednicy (maklerzy),
 samodzielni uczestnicy giełdy (np. przedstawiciele banków, instytucji lokacyjnych),
 urzędnicy (osoby okresowo dopuszczone do obrotu giełdowego, zawierające transakcje w imieniu i na rachunek przedsiębiorstw, których są pracownikami),
 “goście” (personel giełdy, pomocniczy personel biur maklerskich, obserwatorzy, dziennikarze).

Organizacje i zasady działania giełdy określa regulamin. W skład organów giełdowych wchodzą zazwyczaj:
 zarząd giełdy,
 komisja do spraw dopuszczeń,
 izba maklerów,
 sąd rozjemczy i honorowy,
 biuro rozliczeniowe.

Giełda pełni również trzy ważne funkcje gospodarcze:
 mobilizująca kapitał,
 transformująca kapitał,
 oceny kapitału.

Papiery wartościowe
Papier wartościowy to dokument przysługujący jego posiadaczowi prawa majątkowe.

Do najpopularniejszych papierów wartościowych zalicza się
 akcje,
 obligacje,
 weksle.

Z punktu widzenia rodzaju praw majątkowych można je podzielić na papiery wartościowe reprezentujące współwłasność (akcje) albo wierzytelność (pozostałe). Charakter dochodu uzyskiwanego dzięki posiadaniu papierów wartościowych pozwala wyodrębnić papiery wartościowe przynoszące:
 stały dochód (akcje uprzywilejowane, obligacje o kuponie zerowym lub stałej stopie oprocentowania, weksle),
 papiery wartościowe przynoszące zmienny dochód (m.in. akcje zwykle, obligacje o zmiennej stopie oprocentowania, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych).

W zależności od sposobu przenoszenia praw własności rozróżnia się:
 papiery wartościowe imienne - nazwisko właściciela umieszczona jest na papierze, a przeniesienie praw własności może odbyć się na drodze umowy notarialnej, często tylko za zgoda emitenta.
 papiery wartościowe na okaziciela - przeniesienie praw własności odbywa się przez wręczenie ich innej osobie.

Prawne kryteria funkcjonowania giełd
Na GPW obrót papierami wartościowymi traktuje się jako transakcje zawierane na rynku wtórnym. Mianowicie na takim na którym nie występuje eminent czyli instytucja która dokonuje emisji papieru wartościowego. Precyzuje to ustawa Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Giełda jest traktowana jako instytucja publiczno-prawna, czyli taka gdzie każdy podmiot posiadający zezwolenie na działalność maklerską może stać się udziałowcem giełdy i ma prawo przeprowadzać na niej transakcje.

Akcje giełdy wg polskich przepisów mogą nabywać wyłącznie :
- Skarb Państwa,
- przedsiębiorstwa maklerskie,
- banki,
- firmy ubezpieczeniowe,
- fundusze inwestycyjne,
- emitenci.

W Polsce istnieje tylko jedna giełda, jednak ustawa nie zamyka drogi do powstawania następnych.

Podmioty przeprowadzające transakcje
Transakcje na polskich giełdach mogą wykonywać jedynie dopuszczone do tego instytucje.

Tymi instytucjami są niezależne
 Domy maklerskie, które w przypadku gdy należą do banku muszą zostać z niego podmiotowo wydzielone.
 Przedsiębiorstwo maklerskie aby móc przeprowadzać transakcje na giełdzie musi stać się najpierw bezpośrednim uczestnikiem Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, a następnie złożyć wniosek do Rady Giełdy . Rada wydając zezwolenie włącza podmiot na listę akcjonariuszy i przedsiębiorstwo maklerskie staje się członkiem WGPW.

Jak zacząć grać?
Trzeba założyć rachunek w inwestycyjnym Biurze Maklerskim. Wpłacamy gotówkę i zlecamy zakup maklerowi. Biuro maklerskie pobiera prowizje.

Wprowadzenie do obrotu
W zasadzie możemy powiedzieć, że papiery wartościowe mogą być wprowadzone do obrotu giełdowego na dwa sposoby :
 zwykłym: papiery wartościowe emitenta zostają po raz pierwszy notowane w terminie nie krótszym niż 14 dni od daty podjęcia stosownej uchwały o dopuszczeniu do obrotu giełdowego,
 publicznej sprzedaży: wprowadzenia dokonuje członek Giełdy przedkładający ofertę sprzedaży - sposób często wykorzystywany przez Skarb Państwa podczas sprzedaży posiadanych przez siebie akcji inwestorom w czasie dużych prywatyzacji .

Rynki notowań
Na GPW papiery wartościowe mogą być notowane na rynku :
 podstawowym,
 równoległym,
 wolnym,
 praw pochodnych.

Historia
Pierwsza giełda papierów wartościowych w Polsce otwarta została w Warszawie 12 maja 1817 roku. W XIX w. przedmiotem handlu na giełdzie warszawskiej były przede wszystkim weksle i obligacje. Handel akcjami rozwinął się na szerszą skalę w drugiej połowie XIX w. W latach między I a II wojną światową giełdy w Polsce działały na podstawie rozporządzenia Prezydenta o organizacji giełd. Z chwilą wybuchu II wojny światowej giełda w Warszawie została zamknięta.
Wprawdzie po roku 1945 podjęto próby reaktywowania działalności giełd w Polsce, jednak ich istnienie było nie do pogodzenia z narzuconym systemem gospodarki centralnie planowanej. We wrześniu 1989 r. nowy, nie komunistyczny rząd rozpoczął program zmiany ustroju i odbudowy gospodarki rynkowej.
W dniu 22 marca 1991 r. Sejm uchwalił ustawę Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych. Powstały w ten sposób podstawy prawne głównych instytucji rynku kapitałowego: domów maklerskich, giełdy, funduszy powierniczych, jak również Komisji Papierów Wartościowych jako organu administracji rządowej kontrolującego i promującego rynek papierów wartościowych.
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie została założona przez Skarb Państwa jako spółka akcyjna. Kapitał akcyjny spółki wynosi 41.979.000 złotych i jest podzielony na 59.970 akcji imiennych.



Pojęcia
 Eminent - instytucja która dokonuje emisji papieru wartościowego.
 Animator – utrzymuje płynność na giełdzie.
 Dywidenda - części zysków spółki przypadających na dana ilość posiadanych akcji owej spółki.
 Obligacje - gwarantują stały zysk
 Weksle - wystawca (dłużnik wystawia weksel) zobowiązuje się do bezwarunkowego spłaty długu. ………(kropki zlikwiduj Jak były jeszcze jakieś definicje to mi napisz ok.? np. jak byś miał maklera– Do Pawła)