Ropne choroby skóry są wywołane głównie przez gronkowce, paciorkowce oraz zakażenia mieszane. Zakażenia gronkowcowe obejmują zapalenia mieszków włosowych, figówkę, czyraki, ropnie mnogie pach, ropnie mnogie niemowląt, liszajec pęcherzowy noworodków - zapalenie pęcherzowe i złuszczające skóry noworodków. Głównym zakażeniem paciorkowcowym jest róża. Mieszane zakażenia to liszajec zakaźny, niesztowica, piodermia przewlekła, zapalenie mieszków włosowych (tzw. gram-ujemne). Inne choroby bakteryjne skóry to różyca, łupież rumieniowy, promienica i boreliozy takie jak: rumień przewlekły pełzający, lymphocytoma, zanikowe zapalenie skóry kończyn. Promienica i boreliozy zostały włączone do grupy chorób bakteryjnych stosunkowo niedawno. Prątki wywołują gruźlicę skóry, a choroba ta ze względu na charakterystyczny obraz histologiczny należy do zapaleń swoistych. Badania dodatkowe potwierdzające rozpoznanie w chorobach wywołanych przez bakterie to: posiewy bakteriologiczne, antybiogram, badania serologiczne i w przypadku gruźlicy - badanie histologiczne i próba tuberkulinowa (stwierdzająca zakażenie gruźlicą).
Nazwa choroby | Czynnik etiologiczny | Patogeneza i objawy | Leczenie |
|---|---|---|---|
Czerwonka bakteryjna Dysenteria bacterica | Shigella dysentariae Shigella flexneri Shigella sonnei Shigella boydi | Zakażenie następuje drogą pokarmową. Bakterie przebywają w jelicie grubym i wytwarzają endotoksyny uszkadzające śluzówkę jelita grubego. Powstaje stan zapalny, martwica nabłonka. Okres wylęgania 2-5 dni. Objawy: bolesne skurcze jelita grubego, częsta defekacja (nawet 20 razy/24h), biegunka krwawo-śluzowa, gorączka, ciągłe uczucie parcia na zwieracz odbytu, bóle głowy, pragnienie. Powstają zaburzenia wodno-elektrolitowe, odwodnienie, bóle łydek, zapadnięcie brzucha, powiększenie węzłów i grudek chłonnych. | Sulfonamidy |
Leptospiroza Leptospirosis | Leptospira interrogans | Zakażenie następuje przez uszkodzone powłoki ciała. Bakterie przebywają w układzie siateczkowo- śródbłonkowym wątroby. Krętki przedostają się następnie do krwi a następnie do różnych tkanek: nerwowej i mięśniowej, np. serca. Wykazują powinowactwo do opon mózgowo-rdzeniowych. Okres wylęgania 1-2 tygodnie. Objawy: dreszcze, gorączka (około 7-9 dniowa), wymioty, bóle głowy, mięśniobóle, wysypka na skórze i błonach, obniżenie ciśnienia krwi, wzrost stężenia mocznika we krwi. Po tygodniowym przebiegu gorączka spada na 2-4 dni po czym powraca; zwiastuje to uszkodzenie narządów. Wyróżnia się leptospirozę żółtaczkową o ciężkim przebiegu i leptospirozę bezżółtaczkową o lżejszym przebiegu. Rezerwuarem zarazka są gryzonie i zwierzęta domowe. Zwierzęta zakażają wodę i żywność. Chore zwierzęta wydalają zarazki wraz z moczem, kałem, mlekiem. | Penicyliny, tetracykliny |
Borelioza z Lyme Krętkowica kleszczowa | Borrelia burgdorferi | Rezerwuarem zarazka są kleszcze Ixodes. W miejscu ugryzienia przez kleszcze powstaje erythema chronicum migrans – plamka rumieniowa, potem grudka. Rumień zanika od wewnątrz obrysów. Do zmiany skórnej napływają limfocyty i histiocyty. Objawy dodatkowe: I okres - bóle głowy, gorączka, pokrzywka, bóle mięśni i stawów. II okres – limfocytowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, porażenia nerwowe. III okres – po kilku miesiącach – nadżerki i przewlekłe stany zapalne stawów, obrzęk stawów, ból stawów; niedowłady nerwów czaszkowych, zaburzenia psychiczne, zaburzenia oddawania moczu. Postać skórna okresu III objawia się nawet po kilku latach w postaci fioletowych zmian na kończynach, niedowładami nerwowymi i ścieńczeniem skóry. | Vibramycin, penicyliny (V-cylina) |
Dur powrotny Febris recurrens | Borrelia recurrentis | Zarazki przenoszone są przez wszy odzieżowe i kleszcze. Dur przenoszony przez kleszcze do dur endemiczny, a dur przenoszony przez wszy – to dur epidemiczny. Okres wylęgania 2-12 dni. Objawy: wysoka gorączka, dreszcze, ból mięśni, ból głowy, nudności, powiększenie wątroby i śledziony, oddech i tętno przyspieszone, krwawienia z nosa, kaszel, wybroczyny podskórne i podśluzowe. Gorączka jest nawrotowa. | Tetracykliny, erytromycyna, detreomycyna |
Trąd Lepra | Mycobacterium leprae | Bakterie wnikają przez skórę i błony śluzowe. Wyróżnia się trąd guzowaty i trąd łagodny. Zarażenie następuje podczas kontaktów bezpośrednich. Trąd guzowaty: rumieniowe plamy na skórze i nacieki zapalne warstwy podskórnej. Skóra nieregularnie grubieje, zwłaszcza na twarzy, pojawia się zwyrodnienie nosa, krwawienie z nosa, powstają owrzodzenia na skórze i śluzówce. Zmiany niszczą mięśnie i nerwy, powstają przykurcze. Trąd łagodny: plamy lub odbarwienia, utrata czucia na obszarze plam, przykurcze palców. Stawu łokciowego i podeszw stóp. Trąd występuje w Azji i Afryce. | Sulfony, ryfampicyna, sulfadoksyna. Leczenie trwa około 3 lata. |
Wąglik Anthrax | Bacilus anthracis | Zarazek wnika przez skórę I błony śluzowe. Objawia się w formie skórnej, płucnej i jelitowej. Postać skórna (czarna krosta) – w miejscu wtargnięcia bakterii pojawia się plamka, potem grudka, pęcherzyk z ciemnym punktem, po pęknięciu lub zadrapaniu powstaje czarny strup. Wokół strupa powstaje otoczka drobnopęcherzykowa, powstaje naciek zapalny. Ponadto gorączka, zapalenie węzłów chłonnych, ból głowy, dreszcze, zafioletowienie skóry, obrzęk złośliwy. Postać płucna: wysoka gorączka, dreszcze, kaszel, krwioplucie, duszenie się, sinica. Postać jelitowa: wymioty, biegunka śluzowo-krwista, ból brzucha. Nie leczone prowadzą do zgonu w ciągu 3-5 dni. |