Ważniejsze wynalazki II połowy XIX wieku

Końcowe lata XIX wieku to okres głębokich przemian, obejmujący wszystkie dziedziny działalności człowieka, począwszy od nauki, a kończąc na muzyce i szkolnictwie. Okres ten to czas wzrostu liczebności ludzi, to ogromny postęp techniczny, przemysłu i miast. Jest to wiek określany mianem „wieku pary i elektryczności”.
1860
- silnik gazowy (Lenoir, Francja) - pierwszy użyteczny silnik spalinowy, dwusuwowy, jednocylindrowy, pracujący na mieszance gazu ziemnego i powietrza, o mocy 8,8 kW. Prosty silnik Lenoira poruszał pojazd, który przejechał trasę między Paryżem a Joinville-le-Pont.
- obiektyw szerokokątny (Harrison, Anglia)
1862
- fabryka papierosów (Niemcy),
- pierwsze tworzywa sztuczne (A. Parks, Anglia) – materiały oparte na polimerach syntetycznych, zastępujące obecnie tradycyjne materiały takie jak drewno, ceramika, metal oraz stanowiące grupę zupełnie nowych materiałów, które nie mają swoich naturalnych odpowiedników.
1863
- metro (Londyn),
- odkrycie trotylu (J. Wilbrand, Niemcy) - obecnie używany jest jako kruszący materiał wybuchowy. Jest trwały, mało wrażliwy na uderzenie, tarcie i ma wysoką temperaturę wymaganą do zainicjowania wybuchu.
1867
- dynamit (Alfred Nobel, Szwecja) - stwierdził, że mieszając nitroglicerynę (75%) z pewnym rodzajem glinki, zwanym ziemią okrzemkową (25%), można uzyskać substancję wybuchową stosunkowo bezpieczną i niewrażliwą na niezbyt ostrożne traktowanie. Produkcja dynamitu szybko rozpowszechniła się w różnych częściach świata. Wystarczy tylko wspomnieć, że od roku 1867 kiedy to wyprodukowano około 11 ton, po pięciu latach produkcja wzrosła do 1350 ton.
- ukończono budowę kanału Sueskiego,
- 4–taktowy gazowy silnik spalinowy (N. A. Otto, E. Langen, Niemcy),
- zastosowanie rozpuszczających się nici do szwów tkanek (J. Lister, Anglia),
1869
- pierwsza transkontynentalna linia kolejowa (USA),
- rower z napędem na tylne koło (J. Fitrefz).
- prawo o okresowym powtarzaniu się cech pierwiastków (Mendelejew, Rosja) - Wszystkie znane wówczas pierwiastki zestawił w tablicę, szeregując je według wzajemnych ciężarów atomowych (obecnie używa się terminu masa atomowa). Właściwości pierwiastków skojarzył z miejscem, jakie ów pierwiastek zajmował w układzie okresowym. Na podstawie swojego układu przewidział istnienie i właściwości innych pierwiastków : skandu , galu i germanu . Tablicę tą nazwano później tablicą Mendelejewa i była ona pierwotną formą układu okresowego.
1871
- tunel alpejski (pod Mt. Cenis),
- dzieło “O pochodzeniu człowieka” (Darwin, Anglia) – W swoim dziele przedstawił ewolucyjnych przodków człowieka. Poglądy Darwina na temat przyrody i ewolucji życia były sprzeczne z dogmatycznym przekonaniem o niezmienności gatunków i wyjątkowym miejscu, jakie zajmuje człowiek w przyrodzie. Darwinowska teoria ewolucji budziła początkowo kontrowersje. Jej znaczenie zrozumiano w pełni dopiero w XX w., gdy potwierdziły ją i uzupełniły kolejne osiągnięcia nauk przyrodniczych.
1873
- drut kolczasty (J. Glidden, USA),
1875
- bezpiecznik elektryczny (Edison, USA).
1876
- telefon (Bell, USA) - Bell oparł działanie swego telefonu o mikrofon elektromagnetyczny, który zamieniał głos w sygnały elektryczne, które przesyłane kablem docierały do drugiego aparatu, gdzie były z kolei przetwarzane na dźwięki mowy przez taki sam mikrofon. Jak bardzo potrzebny był to wynalazek, dowodzi fakt, że w dwa lata od prezentacji powstały pierwsze linie telefoniczne.
1878
- silnik dwusuwowy (D. Clerk, Szkocja).
1879
- żarówka (Edison, USA) - elementem świecącym żarówkijest przewód rozżarzony (żarnik) do wysokiej temperatury na skutek przepływu prądu, światło wytwarzane jest w wyniku promieniowania cieplnego. Aby nie nastąpiło utlenienie żarnika, jest on umieszczany w bańce szklanej, wewnątrz której panuje próżnia lub jest ona wypełniana mieszaniną odpowiednich gazów. W noc sylwestrową 1879 roku Edison mógł już oświetlać Menlo Park przy użyciu ponad 800 żarówek.
1881
- tramwaj elektryczny (Siemens, Niemcy),
- kongres w Paryżu wprowadza jednostki podstawowe: centymetr, gram i sekundę.
1882
- elektryczne żelazko (H. Seely) - Istota pomysłu Seely’ego polegała na umieszczeniu wewnątrz żelazka spirali, która rozgrzewała się pod działaniem prądu elektrycznego. Żelazka elektryczne były jednymi z pierwszych domowych urządzeń elektrycznych, ale waga ich przekraczała niekiedy ponad 7 kilogramów.
1883
- drapacz chmur w Chicago (W. Root, USA).
1884
- karabin maszynowy (Maxim, Anglia),
- ustalono południk zerowy przechodzący przez Greenwich, koło Londynu.
1885
- samochód z silnikiem benzynowym (Benz, Niemcy),
- szczepionka przeciw wściekliźnie (Pasteur, Francja) - przeznaczona do czynnego uodporniania przeciw wściekliźnie zawierająca zabity wirus owej choroby. Dzięki wynalezieniu przez Ludwika Pasteura tej szczepionki zachorowania wśród ludzi należą obecnie do rzadkości. Zastosowanie szczepień po ugryzieniu przez nieznane zwierzę zapobiega rozwojowi choroby.
1886
- motocykl (Daimler, Niemcy) - Pierwsze motocykle były rowerami, do których wmontowano silnik spalinowy z paskiem klinowym napędzającym tylne koło.
1887
- wielofazowy silnik indukcyjny (N. Tesla, USA),
- gramofon (Berliner, USA) - Gramofon wyewoluował z fonografu i odziedziczył jego zasadę działania: nośnikiem informacji jest wirujący dysk z wyżłobionymi rowkami, w których prowadzona jest igła. Drgania igły wzmacniane są mechanicznie lub elektrycznie. W najnowszych typach gramofonu zamiast igły stosuje się promień lasera.
- międzynarodowy język Esperanto (Zamenhof, Polska) - Esperanto, choć jest językiem sztucznym, ma wiele cech wspólnych z naturalnymi językami indoeuropejskimi. Nie tylko słownictwo jest prawie w całości indoeuropejskie, a fonetyka podobna do fonetyki współczesnych języków europejskich, ale też gramatyka ma wiele cech wspólnych z gramatyką europejskich języków
1888
- silnik elektryczny trójfazowy (Tesla, USA),
- ręczne aparaty fotograficzne (Kodak, USA),
1889
- pierwszy wyrok śmierci na krześle elektrycznym (USA),
- ukończenie budowy wieży Eiffla (Paryż),
1892
- schody ruchome (Jesse Reno) - Składają się z konstrukcji nośnej, taśmy stopni i poręczy napędzanych przez zespół napędowy z silnikiem elektrycznym i przekładnią. W 1895 r. Reno zbudował schody ruchome w Coney Island. Pasażerowie byli przewożeni na przenośniku taśmowym pod kątem 25 stopni.
Angielską nazwę escalator po raz pierwszy użył Karol Seeberger w 1897 roku.
1893
- zamek błyskawiczny (W.L. Judson, USA) - Pokazał on swój wynalazek ("haczykowy zamykacz i otwieracz do butów") na Wystawie Światowej w Chicago. Jednak ówczesny suwak nie działał zbyt dobrze (był gruby - ciężko chodził) i słabo się sprzedawał. Dopiero później - w roku 1913 Gideon Sundback, szwedzki inżynier opatentował swoją wersję zamka błyskawicznego, którą (prawie w niezmienionej formie) znamy dzisiaj
1895
- elektrownia wodna (USA)
- pierwsze automaty do gry (Ch. Fey, USA).
- pierwsze kino (Lumiere, Francja) - Pierwsza publiczna projekcja filmu wykonanego kinematografem odbyła się 28 grudnia, w Paryżu, a pierwszym pokazanym filmem był dwuminutowy obraz pt. Wyjście robotników z fabryki. Data ta uznawana jest za moment narodzin kina. Nie były to narodziny bezbolesne. W maju 1897 roku doszło w Paryżu do tragicznego w skutkach pożaru spowodowanego zapaleniem się taśmy filmowej. Celuloid był bowiem tak łatwopalny, że nawet chwilowe zatrzymanie przesuwania się taśmy mogło spowodować jej zapalenie. Mimo to kino przyjęło się zarówno w Europie jak i za oceanem.
1896
- auto z elektrycznym rozrusznikiem (Anglia).
- radio (Guglielmo Marconi, Włochy) – Był on synen włoskiego kupca z Lombardii. Rozpoczął doświadczenia z przesyłaniem i odbiorem fal radiowych w roku 1894. Pracując w amatorskich warunkach - i częściowo w tajemnicy przed ojcem - uzyskał we wrześniu 1895 roku łączność radiową na odległość 1 kilometra. W lutym 1896 wyjeżdża do Anglii, gdzie za pomocą krewnych trafia do naczelnego inżyniera Poczty Brytyjskiej. 27 lipca 1896 roku zainstalowano sprzet nadawczy na dachu Poczty Głównej w Londynie. Odbiornik z drukarką Morse'a umieszczono w odległości 1 km na dachu budynka. Sam Guglielmo operował kluczem telegraficznym a widzowie przy drukarce mogli odczytać przekazywany tekst. Zdarzenie to uznane zostało za pierwszą publiczną próbę radia.
1897
- wysokoprężny silnik spalinowy (Diesel, Niemcy),
- odkrycie elektronu (J.J. Thomson, Anglia).
1898
- magnetyczny zapis dźwięku (Poulsen, Dania),
- odkrycie pierwszych pierwiastków promieniotwórczych (M. Curie–Skłodowska, Polska),
1899
- urząd patentowy w Nowym Jorku poprosił o swoje zamknięcie. Twierdząc, że “ wszystko, co było do wynalezienia, zostało już wynalezione”,
Nie był to jednak faktyczny koniec nowych wynalazków, a wręcz przeciwnie, o czym może świadczyć początek XX wieku, gdzie w ciągu 10 lat odkryto między innymi:
odkurzacz z workiem filtracyjnym, pralekę elektryczną, kauczuk syntetyczny, pierwsza ręczna kamera filmowa, świetlówkę neonową, wyróżnieniono grupy krwi, wykonano pierwsze udane loty samolotem, co było dopiero początkiem do wielkich wynalazków dokonanych później.