Planeta ziemia

Geografia ( planeta ziemia)

Ekliptyka- widoczna droga słońca zakreślana w ciągu roku na sferze niebieskiej na tle 12 gwiazdozbiorów.
Ruch Procesyjny- oś obrotu ziemi krążąca po obwodzie stożka.
510 mln km2 – powierzchnia elipsoidy ziemskiej
1083 mln km3 – objętość elipsoidy ziemskiej
6378 km – odległość środka ziemi od równika ( półoś wielka elipsoidy)
40 076 km – obwód równika
40 009 km – obwód ziemi wzdłuż przeciwległych południków
Geoida- jest to nieregularna nie istniejąca w rzeczywistości bryła, której powierzchnia jest prostopadła do lokalnego pionu wyznaczonego w każdym miejscu przez kierunek działania siły ciężkości.
Wyróżniamy sfery:
- Atmosfera
- Hydrosfera
- Biosfera
- Pedosfera
- Litosfera
- W odrębie biosfery wyróżnia się sferę gdzie występuje działalność człowieka – antroposferę
Klaudiusz Ptolemeusz- ( II wiek naszej ery) teoria geocentryczna
Mikołaj Kopernik- Opublikował teorię heliocentryczną w 1543r. w języku łacińskim.
Pitagoras ( VI w.p.n.e)- twierdził, że ziemia jest kulą
Arystoteles ( IV w.p.n.e)- udowodnił, że ziemia jest kulą
Eratostenes ( III w.p.n.e)- obliczył obwód ziemi
Doba- okres czasu od górowania słońca do górowania
Pełny obrót ziemi trwa dobę, czyli około 24h ( 23h 56min 4,1s)
1884- na ziemi wprowadzono 24 strefy czasowe, z których każda obejmuje 15 stopni długości geograficznej.

Na czas środkowo europejski pozostajemy przez jesień i zimę.
Pełny obieg ziemi trwa 1 rok, czyli ok. 365 dni 6h( 365dni 5h 49min)
Oś ziemska nachylona jest do płaszczyzny orbity pod stałym kątem 66stopni 33minuty
Orbita ziemi ma kształt elipsy a słońce znajduje się w jednej z niej ognisk.
Głównym następstwem ruchu obiegowego ziemi jest zmiana kąta padania promieni słonecznych. Wynikają z tego następstwa takie jak:
- Pory roku
- Zmiana długości trwania dnia i nocy
- Zmiana miejsca wschodu i zachodu słońca
- Zmiana położenia w górowaniu słońca

22 czerwca- przesilenie letnie
22 grudnia- przesilenie zimowe
21 marca- dzień równonocy wiosennej
23 września- dzień równonocy jesiennej
Juliusz Cezar (w 46 r.p.n.e)- Wynalazł kalendarz juliański. Podzielił rok na 12 miesięcy i określił ich długość. Określił, że rok ma 365 dni i że co 4 lata jest rok przestępny.
Papież Grzegorz XII ( 1582)- wprowadził poprawkę do kalendarza juliańskiego dodając 10 dni. Uporządkował lata przestępne.
Dzień/noc polarna-, jeżeli trwa co najmniej 24h. Występuje na biegunach i może trwać do pół roku.
Peryhelium- wtedy ziemia znajduje się najbliżej (2 styczeń)[147mln km od słońca]
Aphelium- wtedy ziemia znajduje się najdalej od słońca (5 lipiec)[152mln km od słońca]

Ziemia jako planeta powstała około 6mld lat temu.
Skorupa ziemska utworzyła się około 4,5mld lat temu.
Skład atmosfery pierwotnie zawierał więcej tlenku węgla i azotu a później dopiero zaczął się zwiększać udział tlenu w wyniku fotosyntezy organizmów wodnych.
Są dwie teorie pochodzenia hydrosfery – skraplanie pary wodnej pochodzącej z wnętrza ziemi – skraplanie pary wodnej pochodzącej z atmosfery
Pierwsze organizmy powstały ok. 3,5mld lat temu w środowisku wodnym.
Pedosfera jest to ostatnia sfera, która powstała na ziemi w wyniku rozkładu materii organicznej.

# Środowisko przyrodnicze + działalność człowieka = środowisko geograficzne

Warstwowa budowa środowiska przyrodniczego:
- Atmosfera 2000 km
- Pedosfera 2 m
- Litosfera 250 km
- Płaszcz ziemski 2648 km
- Jądro ziemi 3473 km
- Magnetosfera 64 000 km

Skutki ruchu obrotowego ziemi:
- Bezpośrednie:
- Pozorna wędrówka słońca i złudzenie ruchu sfery niebieskiej
- Spłaszczenie Ziemi w okolicach biegunów
- Następstwo dnia i nocy
- Odchylanie ciał swobodnie spadających
- Pośrednie:
- Wprowadzenie rachuby czasu
- Wyznaczenie linii zmiany daty
- Działanie siły odśrodkowej mającej wpływ na powstanie pływów
- Ustalenie rytmu życia człowieka oraz zwierząt i roślin
- Działanie siły Coriolisa powodującej odchylenie ciał będących w ruchu od początkowego kierunku, zmiany kierunków wiatrów i prądów morskich.