Przewód pokarmowy

· Błona śluzowa wewn. – tkanka łączna wiotka z włosowatymi naczyniami krwionośnymi, limfatycznymi i nerwowymi
· Błona podśluzowa – większe nacz. krwion., limf., sploty i zwoje nerw.
· Błona mięśniowa, mięśnie gładkie, warstwa wewn. okrężna, zewn. podłużna.
· Błona zewn. tkanka łączna wiotka lub zbita, (jama brzuszna – otrzewna. Zewn. osłona narządów przew. pok.
· Jama ustna – złożona z przedsionka między wargami i policzkami a łukami zębowymi, jamy ustnej właściwej i części tylnej – przejścia w gardło – podniebienia twardego i miękkiego. Zawiera zęby osadzone w zębodołach przymocowane ozębną ( siekacze, kły, przedtrzonowe i trzonowe), język (fałd mięśniowy pokryty błoną śluzową, pokryty wyrostkami tkanki łącznej – brodawkami nitkowatymi, grzybkowatymi, okolonymi i liściastymi oraz kubkami smakowymi. Ślinianki przyuszne, podjęzykowe i podżuchwowe ( 3 pary) tworzą ślinę – zawierającą amylazę ślinową rozkładającą skrobię na dwucukry (maltozę) i cukry proste.
· Gardło – spłaszczona cewa, część nosowa, górna otwierająca się do przodu jamy nosowej, część ustna środkowa i część krtaniowa, przechodząca w przełyk. Pokarm za pomocą mięśni gardła i języka wtłoczony jest do przełyku na zasadzie odruchu.
· Przełyk – umięśniony, rurkowaty przewód, łącznik pomiędzy częścią krtaniową gardła a wpustem żołądka . Ruch pokarmu zachodzi dzięki przechodzącej wzdłuż przełyku fali perystaltycznej – rytmicznym skurczom okrężnych i podłużnych włókien mięśniowych w mięśniówce.
· Żołądek – po lewej stronie, gruby, umięśniony worek, okresowy zbiornik pokarmu. Okolica jego połączona z przełykiem to wpust, a z dwunastnicą to odźwiernik (+ mięsień zwieracz), środek to trzon i dno. Błona śluzowa zawiera gruczoły właściwe ( komórki główne produkują pepsynogen, a komórki okładzinowe wytwarzają kwas solny, w którego obecności przechodzi w pepsynę rozkładającą białka do polipeptydów) oraz gruczoły odźwiernikowe wydzielające śluz – chroniący żołądek, podpuszczka ścina białko mleka.
· Dwunastnica – pierwszy odcinek jelita, uchodzą tu przewody trzustki ( enzymy) i wątroby (żół
· Wątroba – prawa strona, największy gruczoł, miękka, krucha konsystencja, podzielona bruzdami na 4 płaty, wnika do niej tętnica wątrobowa, żyła wrotna, nerwy, a wychodzą – naczynia limfatyczne i przewód żółciowy. Okryta błoną łącznotkankową, pasma łącznotkankowe dzielą ją na zraziki. Są dwa główne przewody żółciowe łączące się w jeden, do którego wnika przewód pęcherzykowy woreczka żółciowego. Produkowana przez nią żółć gromadzi się w pęcherzyku żółciowym. Wychwytuje subst. szkodliwe i przekazuje je do krwi, magazynuje wit.A,D,B, termoregulacja, udział w tworzeniu krwi. Produkuje żółć, które emulguje tłuszcze i aktywuje lipazę.
· Trzustka – długi, wąski gruczoł, za żołądkiem, trzon, głowa i ogon, przechodzi przez nią przewód trzustkowy, rozgałęzia się na dwa i uchodzi do dwun. Sok trzustkowy zawiera lipazę trzustkową rozkładająca emulgowane tłuszcze na glicerol i kwasy tłuszczowe, amylazę trzustkową – skrobię do maltozy, trypsynogen i chymotrypsynoger – uakt. Trypsyna i chymotrypsyna – polipeptydy do dwupeptydów .
· Jelito cienkie – dwunastnica, jelito czcze (szersze, grubsza ściana) i jelito kręte (oba przymocowane za krezką do ściany jamy brzusznej, ma liczne pętle). Pow. bł. śluzowej – kosmyki jelitowe , wchłaniają strawiony pokarm, wewnątrz ich – sieć naczyń włosowatych krwion., naczynie limfatyczne, jego pow. to mikrokosmyki. Wydziela sok jelitowy. Lipaza jelitowa – tłuszcze na glicerol i kwasy tłuszczowe, maltaza – maltoza do glukozy, sacharaza – sacharoza do glukozy i fruktozy, laktaza – laktoza do glukozy i galaktozy , aminopeptydaza – dwupeptydy do aminokwasów.
· Jelito grube – gruba błona śluzowa, jelito ślepe (kątnica, ślepo zakończony worek w prawym dole biodrowym, + zastawka krętniczo – kątnicza, + wyrostek robaczkowy), okrężnica ( wstępująca, poprzeczna, zstępująca, esowata ,trzy pasma mięśni – taśmy tworzą jej wypuklenia
), odbytnica (bańka odbytnicy, kanał odbytowy, mięsień wewn. i zewn. zwieracz (mięsień poprzecz. prąż.), zakończona otworem odbytowym.
Wchłanianie wody i soli min, bakterie wykorzystują resztki, produkują wit. B i K.