Turystyka w Polsce

Polska państwo położone w Europie Środkowej nad Morzem Bałtyckim, będące członkiem Unii Europejskiej oraz NATO. Graniczy z Niemcami, Czechami, Słowacją, Ukrainą, Białorusią, Litwą i Rosją (Obwodem Kaliningradzkim). Liczba ludności w Polsce wynosi 38 161 300 (2005 r.), jej całkowita powierzchnia wynosi 312 685 km². Stolicą Polski jest Warszawa z obecnym prezydentem na czele Lechem Kaczyńskim. W latach 1950 – 1975 Polska była podzielona na 17 województw, od 1975 do 1998 na 49 województw, a obecnie od 1 stycznia 1999 roku obowiązuje trzystopniowy podział administracyjny kraju na województwa, powiaty i gminy i jest 16 województw.

Już od początku istnienia państwa polskiego były notowane sporadyczne podróże zagraniczne jego mieszkańców; były to głównie wędrówki o charakterze religijnym, dyplomatycznym lub handlowym. Rozwój turystyki związany jest z rozwojem cywilizacyjnym, zamożnością społeczeństwa i ilością wolnego czasu. We współczesnym świecie turystyka jest bardzo szybko rozwijającą się dziedziną życia, czynnikiem rozwoju kultury, wzajemnego poznania i działalności gospodarczej. Turystyka jest bardzo ważnym źródłem dochodów ludności wielu krajów i regionów o szczególnych walorach turystycznych.

Rozmieszczenie obiektów turystycznych i wczasowo-wypoczynkowych w Polsce jest bardzo nierównomierne. Ma na to wpływ rzeźba terenu, klimat, bogactwo wód, szata roślinna. O atrakcyjności decyduje też: komunikacja, baza noclegowa, gastronomiczna, urządzenia sportowo-rekreacyjne, placówki handlowe i kulturalno-rozrywkowe. Najbardziej atrakcyjne są regiony górskie, nadmorskie, pojezierza. Wybrzeże Morza Bałtyckiego przyciąga turystów głównie latem. O atrakcyjności stanowią plaże, kąpiele oraz wdychanie dobroczynnego jodu. Najpopularniejszym regionem górskim w Polsce są Karpaty, a szczególnie Tatry i "zimowa stolica Polski" - Zakopane. Turyści jeżdżą również w Sudety, by odpocząć w Kotlinie Kłodzkiej i Jeleniogórskiej. Region pojezierzy w Polsce to przede wszystkim Mazury, obszar suwalsko-augustowski, Kartuski (liczne jeziora, rzeki, kompleksy leśne). Czwarty region to Wyżyna Małopolska: Góry Świętokrzyskie, Kraków i okolice.

Tradycyjna forma turystyki w Polsce jest ruch uzdrowiskowy. Do największych polskich uzdrowisk należą: w Karpatach Krynica, Iwonicz-Zdrój, Rabka, w Sudetach Kudowa-Zdrój, Duszniki-Zdrój, Polanica-Zdrój, Swieradów-Zdrój, na nizinach Inowrocław, Ciechocinek, nad morzem Międzyzdroje, Kołobrzeg, Ustka.

W ostatnich latach w Polsce z powodzeniem rozwija się nowa forma turystyki zwana agroturystyka.

Czynnikami skłaniającymi ludzi do wybrania wczasów na wsi są:
- chęć spędzenia czasu w odmiennym niż dotychczas środowisku (np. osoby nieposiadające krewnych na wsi mają teraz możliwość pobytu właśnie tam);
- niski koszt wczasów w gospodarstwie rolnym;
- posiłki dla letników przygotowywane z produktów pochodzących z gospodarstwa właścicieli, sa wolne od chemii (np. mleko prosto od krowy, chleb wiejski, miód z własnej pasieki, itp.);możliwość praktycznego poznania pracy w gospodarstwie rolnym (np. pomoc przy żniwach czy sianokosach, dojenie krów, karmienie inwentarza); - czynny relaks (jazda konno, zbieranie jagód czy grzybów, kąpiel w rzece).

MIEJSCOWOŚCI TURYSTYCZNO–WYPOCZYNKOWE O WYBITNYM ZNACZENIU DLA TURYSTYKI
1. ZAKOPANE - największy ośrodek kulturalny i turystyczny Podtatrza. Największy w Polsce ośrodek sportów zimowych (kolejki, wyciągi, zespół skoczni narciarskich). Uzdrowisko wykorzystujące warunki klimatyczne oraz ciepłe źródła (Antałówka).

2. CZĘSTOCHOWA - duży ośrodek kulturalno-naukowy. Zabytki: Zabudowa Jasnej Góry z klasztorem Paulinów, bazyliką (XVII w.), Kaplicą NMP (XV-XVII w.) z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej (XIV w.), obwarowaniami (XVII-XVIII w.).

3. KAZIMIERZ DOLNY - od końca XIX w. Ośrodek letniskowy. Obecnie znany ośrodek turystyczno-wypoczynkowy, przystań żeglugi na Wiśle. Zabytki: kościół farny św. Jan Chrzciciela i św. Bartłomieja Apostoła (1586-1589) pierwotnie gotycki z 1. połowy XIV w., ufundowany przez Kazimierza Wielkiego, ruiny zamku królewskiego (XIV w.) zbudowanego prawdopodobnie przez Kazimierza Wielkiego, ruiny zamku rycerskiego z XIV w., wolnostojąca cylindryczna baszta - prawdopodobnie z XIII w.

4. SZCZECIN - ważny port morski, rybacki i śródlądowy. Zabytki: Kościoły – Franciszkanów, baszta Siedmiu Płaszczy, ratusz (XIII, XV, XVII w.), zamek książąt pomorskich z sarkofagami książąt pomorskich (XVI-XVII w., studnia Orła Białego (1732), w południowej części miasta największy w Polsce wiatrak typu holenderskiego (XIX w.)

5. MALBORK - Znany ośrodek turystyczny. Krzyżacki zamek obronny, obejmujący: Zamek Wysoki (1276-1280, rozbudowa 1334-1344) z salą kapitulną, skarbcem, refektarzem, kapitularzem i kaplicą NMP. Zamek Średni (koniec XIII w.), z pałacem wielkiego mistrza, wielkim refektarzem, kaplicą św. Bartłomieja. Zamek Niski (przedzamcze, XIV w.), z arsenałem, ludwisarnią i kościołem św. Wawrzyńca. Obwarowania (1330-1350) z ba 6 6. 6. USTRZYKI GÓRNE - Ośrodek turystyczny i sportów zimowych położony na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Punkt wyjściowy wycieczek na Halicz, Połoninę Caryńską, Tarnicę, Wielką Rawkę. Na wschód od Ustrzyk Górnych, w pobliżu Tarnawy Niżnej, znajduje się częściowy rezerwat torfowiskowy, o powierzchni 34,40 ha, utworzony 1976, obejmujący dwa torfowiska wysokie z naturalną roślinnością torfowiskową. Drugi częściowy rezerwat torfowiskowy - Litomirz utworzono w pobliżu ujścia potoku Litomirz do Sanu, na wschód od Ustrzyk Górnych. sztami i Bramą Mostową.

7. WARSZAWA - stara zabudowa miasta została niemal w całości zniszczona podczas II wojny światowej, po wojnie zrekonstruowana. Stolica Polski. Zespół Starego i Nowego Miasta: Zamek Królewski. Kościół jezuitów NMP Łaskawej, Kościół Nawiedzenia NMP na Nowym Mieście, zespół klasztorny poaugustiański (obecnie Franciszkanek): kościół Św. Marcina, pałac Krasińskich, pałac Raczyńskich, obecnie Archiwum Główne Akt Dawnych pałac Sobańskich, pałac Śleszyńskich, pałac Uruskich, obecnie Wydział Geografii Uniwersytetu Warszawskiego.

Turystyka ma ogromne znaczenie: źródło utrzymania i dochodów miejscowej ludności, chociaż poważnym problemem związanym z ruchem turystycznym jest dewastacja krajobrazu, środowiska (niska kultura turystyczna społeczeństwa polskiego). Turystyka dostarcza dewiz, tworzy sie większy dochód narodowy, rozwijają sie regiony, rozwijają sie obszary wiejskie.