II wojna światowa- najważniejsze daty

1. Przebieg

1.IX.1939 – atak III Rzeszy na Polskę (Fall Weis) , początek wojny obronnej
3.IX.1939 – wypowiedzenie wojny Niemcom przez Anglię i Francję( wraz z państwami zależnymi), ,,dziwna wojna” na Zachodzie
5.IX.1939 – opuszczenie stolicy przez władze państwowe
7.IX.1939 – kapitulacja załogi Westerplatte
9–18.IX.1939 – bitwa nad Bzurą
17.IX.1939 – Agresja ZSRR na Wschodzie kraju, internowanie rządu polskiego z prezydentem w Rumunii
22–28.IX.1939 – oblężenie Warszawy
5.X.1939 – pod Kockiem kapituluje ostatnia jednostka WP – Samodzielna Grupa Operacyjna ,,Polesie”
30.IX.1939 – 12.III.1940 – wojna ZSRR z Finlandią (zimowa), zakończona klęską Finlandii
9.IV.1940 – Agresja Rzeszy na Danię i Norwegię
V–VI.1940 – Atak Niemiec na Belgię, Holandię i Luksemburg. Po ich kapitulacji (15.V. Holandii z Luksemburgiem, 28.V. Belgii), Niemcy uderzają 5.VI na Francję
22.VI.1940 – Kapitulacja Francji w Compiègne, północna cześć pod okupacją, na południu – rząd kolaboracyjny Vichy
27.VI.1940 – Zajęcie przez ZSRR rumuńskiej Besarabii i płn. Bukowiny
3-6.VIII.1940 – Aneksja przez ZSRR Litwy, Łotwy i Estonii jako republik związkowych
8.VIII-31.X.1940 – Lotnicza ,,bitwa o Anglię”, porażka Niemiec
31.III-13.IV.1941 – Wojska włoskie wraz z niemieckim korpusem gen. Erwina Rommla, podejmują działanie zaczepne w Libii, powstrzymane przez Brytyjczyków
22.VI.1941 – Agresja III Rzeszy na ZSRR. Do grudnia wojska niemieckie docierają w rejon Moskwy, Leningradu i Rostowa n. Donem
XII.1941 – Armia Czerwona odrzuca Niemców spod Moskwy i przechodzi do kontrnatarcia
7.XII.1941 – Atak Japonii na amerykańską bazę marynarki w Pearl Harbor, przyłączenie się USA do wojny, sukcesy japońskie do VI.1942
V-XI 1942 – W Płn. Afryce Brytyjczycy pod naporem wojsk Osi wycofują się do Egiptu, po otrzymaniu posiłków przechodzą do natarcia
3-5.VI.1942 – Bitwa o Midway. Zwycięstwo U.S. Navy, początek ofensywy USA na Pacyfiku
VI-X.1942 – W ofensywie na południu ZSRR wojska niemieckie podchodzą pod Stalingrad
VIII.1942-2.II.1943 – Bitwa o Stalingrad, zniszczenie niemieckiej 6. Armii, kontrofensywa Armii Czerwonej
23.X-3.XI.1942 – Zwycięstwo sojuszników pod El-Alamejn, kapitulacja wojsk włoskich, niemieckie oddziały wycofują się do Tunezji, gdzie kapitulują w I.1943)
XI.1942-V.1943 – W płn. Afryce alianci zwyciężają nad wojskami Osi
18.I.1943 – Armia Czerwona przerywa blokadę Leningradu (trwającą od IX.1941)
V.1943-VII.1944 – Zwycięskie operacje Armii Amerykańskiej, opanowanie większości wysp na Pacyfiku
5.VII.-23.VIII.1943 – Największa bitwa pancerna w historii, klęska Niemiec, rozpoczęcie natarcia Armii Czerwonej
10.VII-17.VIII.1943 – Lądowanie aliantów na Sycylii, aresztowanie Benita Mussoliniego- koniec reżimu faszystowskiego we Włoszech
IX.1943 – Nowy rząd włoski, po podpisaniu kapitulacji (3.IX.), wypowiada wojnę Niemcom
3.I.1944 – Wkroczenie Armii Czerwonej na przedwojenne ziemie polskie
6.VI.1944 – Lądowanie aliantów w Normandii, utworzenie frontu zachodniego
VII.1944 – Osiągnięcie przez Armię Czerwoną linii Wisły
25.VIII.1944 – Wyzwolenie Paryża przez aliantów
23-26.X.1944 – Druzgocąca klęska Japońskiej Cesarskiej Floty na Filipinach
12-27.I.1945 – Rozpoczęcie ofensywy Armii Czerwonej w Polsce
16.IV.1945 – Armia Czerwona rozpoczyna operację berlińską
24-25.IV.1945 – Wojska Aliantów na froncie zachodnim dochodzą do Łaby
26.IV-2.V.1945 – Szturm Berlina
7-8.V.1945 – Bezwarunkowa kapitulacja Rzeszy na obu frontach
6 i 9.VIII.1945 – Zrzucenie bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki
8.VIII.1945 – Wypowiedzenie wojny Japonii przez ZSRR
2.IX.1945 – Bezwarunkowa kapitulacja Japonii, koniec II wojny światowej

2. Sprawa polska

27.IX.1939 – Utworzenie przez. Gen. Michała Karaszewicza – Tokarzewskiego pierwszej podziemnej organizacji wojskowej – Służby Zwycięstwu Polski
30.IX.1939 – Prezydentem RP zostaje Władysław Raczkiewicz, powołanie rządu emigracyjnego w Paryżu z gen. Władysławem Sikorskim na czele
12.X.1939 – Na ziemiach polskich zajętych przez Wermacht powstaje Generalne Gubernatorstwo, reszta ziem wcielona do III Rzeszy
2.XI.1939 – Wcielenie ziem polskich zajętych przez Armię Czerwoną do ZSRR
7.XI.1939 – Naczelnym wodzem Polskich Sił Zbrojnych zostaje gen. Władysław Sikorski
XII.1939-I.1940 – Tworzenie Związku Walki Zbrojnej, tajnej org. wojsk. Na terenach obu okupacji
II.1940 – Początek masowych deportacji ludności polskiej z ziem wcielonych do ZSRR
24.II.1940 – Powstaje Polityczny Komitet Porozumiewawczy (PKP), złożony z przedstawicieli PPS, SN, SL i SP. Od VI.1940 uznany za oficjalną reprezentacje polityczną kraju
III-V.1940 – Rozstrzelanie przez NKWD polskich oficerów w Katyniu, Charkowie i Twerze (pochowani w Miednoje)
IV.1940 – Rząd RP powołuje Delegaturę Rządu na Kraj, odp. za administrację cywilną w podziemiu
V-VI.1940 – Udział jednostek WP w obronie Francji
27-28.VI.1940 – Udział Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich w walkach o port norweski w Narwiku.
30.VI.1940 – Płk Stefan ,,Grot” Rowecki organizuje Komendę Główną Związku Walki Zbrojnej
VIII-X.1940 – Udział polskich dyw. lotniczych w ,,bitwie o Anglię”
1940 – Utworzenie getta żydowskiego w Warszawie
XI.1940 – Konspiracyjne władze ruchu ludowego powołują Straż Chłopską – późniejsze Bataliony Chłopskie
III-IV.1941 – Udział Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich w obronie Tobruku
30.VII.1941 – Podpisanie układu Sikorski-Majski, wznowienie stosunków dyplomatycznych RP z ZSRR, zgoda Rosjan na amnestię dla Polaków i formowanie w ZSRR Armii Polskiej
14.II.1942 – Przemianowanie ZWZ na Armię Krajową
XI.1942 – Utworzenie Kierownictwa Dywersji (Kedywu) Armii Krajowej
4.XII,1942 – Założenie Rady Pomocy Żydom ,,Żegota” przy Delegaturze Rządu RP na Kraj
1.III.1943 – Utworzenie Związku Patriotów Polskich z Wandą Wasilewską na czele
21.III.1943 – PKP przekształca się w Krajową Radę Porozumiewawczą
19.IV-8.V.1943 – Powstanie w getcie warszawskim
26.IV.1943 – Zerwanie stosunków dyplomatycznych z rządem polskim przez ZSRR po odkryciu grobów w Katyniu, tworzenie wojsk polskich zależnych od Armii Czerwonej
30.VI.1943 – Aresztowanie kom. Głównego AK gen. Stefana ,,Grota” Roweckiego. Jego następcą jest gen. Tadeusz ,,Bór” Komorowski
4.VII.1943 – Śmierć gen. Władysława Sikorskiego w katastrofie lotniczej w Gibraltarze
14. VII.1943 – Na czele rządu na Uchodźctwie staje Stanisław Mikołajczyk, naczelnym wodzem gen. Kazimierz Sosnkowski
12.X.1943 – Bitwa 1. Dyw. Piechoty Im. T. Kościuszki pod Lenino
20.XI.1943 – Rozkaz komendanta głównego AK o realizacji planu ,,Burza”
31.XII.1943 – Komuniści polscy tworzą Krajową Radę Narodową z Bolesławem Bierutem na czele
9.I.1944 – Delegatura Rządu pow. Radę Jedności Narodowej
11-18.V.1944 – Udział 2. Korpusu Polskiego w walkach o Monte Cassino, zak. zdobyciem go przez Polaków
20.VII.1944 – Utworzenie przez komunistów polskich w Moskwie Rządu Tymczasowego – Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)
22.VII.1944 – Ogłoszenie Manifestu PKWN
VII.1944 – Rozbrojenie o aresztowanie przez władze sowieckie ok. 50 tys. żołnierzy AK (wywiezieni w głąb ZSRR)
1.VIII-2.X.1944 – Powstanie warszawskie
VIII.1944 – Walki 1. dyw. pancernej gen. Stanisława Maczka pod Falaise we Francji
6.IX.1944 – Dekret PKWN o reformie rolnej
17-26.IX.1944 – Udział 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Stanisława Sosabowskiego w operacji ,,Market- Garden”
31.XII.1944 – Przekształcenie PKWN w Rząd Tymczasowy z Edwardem Osóbką- Morawskim na czele
19.I.1945 – Rozwiązanie AK przez komendanta głównego gen. Leopolda Okulickiego
IV-V.1945 – Udział Polskiej 1. Dyw. Piechoty z jednostkami wsparcia w szturmie Berlina

3. Konferencje

14.VIII.1941 – Podpisanie Karty Atlantyckiej przez Winstona Churchilla i Franklina D. Roosevelta (zasady polityki obu państw)
1.I.1942 – Deklaracja Narodów Zjednoczonych (nie mylić z ONZ) w Waszyngtonie 26 państw (w tym Polskę) walczących z Osią
28.IX-1.XII.1943 – Konferencja w Teheranie. Stalin, Roosevelt i Churchill omawiają plany prowadzenia wojny z III Rzeszą, przyszłość powojennych Niemiec i świata, utworzenia frontu zachodniego oraz wstępnie ustalają wschodnią gran. Polski na linii Curzona, zachodniej na Odrze
4-11.II.1945 – Konferencja w Jałcie. ,,Wielka trójka” uzgadnia plany prowadzenia wojny w Europie i na Dalekim Wchodzie, zasady okupacji Niemiec, organizacji powojennego świata, a także granice Polski: wschodnią na linii Curzona, zachodnią na linii Odry i Nysy
25.IV-26.VI.1945 – Konferencja założycielska ONZ w San Francisco, podpisanie karty Narodów Zjednoczonych przez przedstawicieli 51 państw walczących z blokiem faszystowskim
17.VII-2.VIII.1945 – Konferencja w Poczdamie szefów rządów i ministrów sprawa zagranicznych USA, ZSRR i Anglii. Uzgodniono rozwiązania w kwestii powojennych Niemiec: demilitaryzacji, denazyfikacji, demokratyzacji i demonopolizacji, spłaty reparacji wojennych przez Niemcy, podział Niemiec i Berlina na 4 strefy okupacyjne (amerykańską, brytyjską, francuską i radziecką) oraz zmiany polityczne i terytorialne w powojennym świecie. Ustalono także zachodnią granicę Polski na Odrze i Nysie Łużyckiej, kwestie z wysiedleniem niemieckiej ludności i przeprowadzeniu w Polsce demokratycznych wyborów.