Motyw "danse macabre" w Średniowieczu i współcześnie - kreacje śmierci.

W "rozmowie mistrza ..." Polikarp prosił Boga o możliwość zobaczenia śmierci. Śmierć ujawnia mu się:

„Chuda, blada, żółte lice
Lści się jako miednica;
Upadł ci jej koniec nosa,
Z oczu płynie krwawa rosa;
Przewiązała głowę chusta,
Jako samojedź krzywousta;
Nie było warg u jej gęby,
Poziewając skrżyta zęby;
Miece oczy zawracając,
Groźną kosę w ręku mając.”

Obraz smierci przedstawia nam sie jako bardzo pzrezrazajacy obraz koscistej kobiety, a wrecz samego jej szkieletu, kobiety nie posiadajacej uksztaltwanych czesci ciala, ciegle z kosa w reku - budzi w nas strach i wielki niepokoj. jest zjawiskiem wstretnym, okropnym i odrażającym, ktorego zaden czlowiek nie chce spotkać.

Pierwsze pytanie zadane śmierci jest dotyczące jej pochodzenia. Śmierć przedstawia swój rajski rodowód: momentem jej poczęcia było złamanie zakazu przez pramatkę Ewę; narodziny zaś spowodował Adam odgryzając kawałek jabłka uwalniając zawartą w niej śmierć. Tak więc GENEZA UMIERANIA związana jest z grzechem, a sens śmierci można zrozumieć, traktując ją jako narzędzie kary w rękach Boga . Mistrz nie pojmuje jednak skąd bierze się zaciekłość śmierci, gwałtowna nieprzyjaźń względem całego rodu ludzkiego.

Plikarp stara sie "udobruchać" smierc, oferujac jej smakowite ciasto, ktore ma byc gestem przyjazni i zalagodzic gniew rozmowczyni.
Śmierć odrzuca dar i tłumaczy swą postawę; otrzymała zadanie od Boga i teraz wykonuje swoją pracę, a że wykonuje ją dobrze stąd bierze się jej zapał. Powodem do dumy stają się wcześniej przewagi śmierci, która by to udowodnić, sięga po konkretne przykłady, najczęściej z biblii. Podaje imiona np. Kaifasza, Annasza oraz „obrzymów”: Salomona, Sampsona, których ona pomorzyła. Mówiąc o olbrzymach śmierć ma na myśli „wielkich tego świata”, osoby nadzwyczaj mądre, urodziwe i silne. Wyrażony został tu ideał „dobrej śmierci”; kto wiódł dobre życie, ten nie odczuwa straty, opuszczając „ziemska gospodę”.

Na koniec mistrz pragnie się dowiedzieć co stanie się z jego rozmówczynią przy końcu świata. Polikarp otrzymuje odpowiedź, że w czasie sądu ostatecznego będzie prowadziła grzeszników do piekła, w którym czeka wielkie cierpienie. Konsekwencja wyraża się w tym że śmierć ukazywana jako zła, zacięta i nieprzejednana nieprzyjaciółka ludzi, pozostanie groźną również po zakończeniu świata. Śmierć wygłasza końcowe ostrzeżenie od Mistrza, lecz przeznaczone dla wszystkich ludzi, ostrzeżenie będące kwintesencją całego dialogu.

Służ Bogu we dnie i w nocy
Ujdziesz mąk przy tej pomocy

Utwór ten napełnia jednak humor, żywość i plastyczna opowieść. Śmierć jawi się groźna ale i groteskowa zarazem. Jest śmieszna w swej nerwowości, łatwym wpadaniu w gniew. Śmierć używa wyrażeń obrazowych niekiedy rubasznych, podczas gdy Mistrz stara się mówić uprzejmie a nawet z pokorą. Postać śmierci jest ruchliwa i energiczna, pełna temperamentu... Humor łączy się z elementami satyry.

Aluzję literacką do wiersza średniowiecznego - „Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” zastosował Miron Białoszewski w utworze pt. „Wywiad”. Przedstawia ona gościa, który okazuje się być Śmiercią pukającą do drzwi Mistrza Mirona. śmierc natomiast w tym utworze wygląda jak zwyczajna kobieta, mogąca być np.dziennikarką. nie straszy swoim wygladem, nie chlubi sie swoją doskonałoscią i nie mówi jaka jest potęzną. zadaje jedynie wiele pytan, jest wscibska i dociekliwa. poznajemy, że to śmierć gdy dopiero się przedstawia i tłumaczy Mistrzowi, ze jest "karą za życie". Człowiek udaje, iż nie boi się jej oraz kary, którą ze sobą niesie. Niechcący jednak wyjawia swój strach. Gdy Mistrz Miron umiera, z jego kieszeni wysuwa się karteczka:

„Nie każcie mi już niczym więcej być.
Nareszcie spokój.”

Według podmiotu lirycznego śmierć jest odpoczynkiem od gwaru życia i natrętności osób żywych.

W średniowiecznym utworze wyraźnie zostaje zaznaczona funkcja dydaktyczna utworu i jego charakter użytkowy. W drugiej apostrofie autor zwraca się do wszystkich ludzi, co ma wskazywać na uniwersalność tematu, a także na jego dużą wagę, skoro każdy powinien być zainteresowany poznaniem spraw, o jakich będzie mowa. Przede wszystkim wierszopis kieruje swe uwagi do tych „co śmierć nizacz mają”, bowiem śmierć nie jest straszna dla ludzi którzy myśląc o życiu wiecznym, odpowiednio przygotowują się do opuszczenia „ziemskiej gospody”, natomiast ukazuje się okrutną, gdy jej przyjście okazuje się zaskoczeniem, a kończący się żywot nie daje nadziei zbawienia.

Porównując śmierć średniowieczną i współczesną, możemy zauważyć liczne zmiany. Obecnie nie przywiązujemy dużej wagi do naszego „końca”. Ludzie nie myślą o niej tak często, jak to było kiedyś. Jednak największą wagę przywiązują do niej osoby starsze i schorowane, bo wiedzą, że już niedługo będą musieli opuścić świat żywych. Osoby cierpiące zapewne widzą śmierć jako kogoś pięknego - na kogo czekali. Natomiast ludzie młodzi, mający życie przed sobą, dostrzegają w niej brzydotę i rozkładające się ciało. Warto jednak wspomnieć, że człowiek współczesny nie ma świadomości śmierci. „Kres życia” staje się obecnie czymś powszechnym.

Od zarania dziejów śmierć przechodziła różne metamorfozy. Była rozkładającym się trupem, szkieletem oraz młodą kobietą. Dawniej przychodziła w bardzo nieoczekiwany sposób, dzisiaj, ze względu na rozwój medycyny, łatwiej można przewidzieć, kiedy przyjdzie. Pomimo tego, że tyle osób zajmowało się śmiercią, ciągle nie wiadomo, co po niej czeka każdego człowieka. Większość ludzi wierzy w jakąś formę życia po śmierci. Niektórzy twierdzą, że śmierć da im wieczność, inni zaś, że to zupełny koniec wszystkiego.

Uważam, że śmierć pokazuje każdemu człowiekowi inne oblicze i nawet gdybyśmy mieli możliwość porozumiewania się z ze zmarłymi, nie udałoby się sporządzić jej portretu.

Myślę, że tak długo jak będzie istnieć czas oraz tak długo, jak człowiek nie stanie się nieśmiertelny, motyw śmierci będzie zaprzątać umysły ludzi na całym świecie.

tekst jest 'sklejany', stworzony z kilku prac, przeplatany własnymi zdaniami. ja dostałam za niego 5 ;]