Układ pokarmowy

Ukł. pokarm.:
-jama ustna
-ślinianki
-gardło
-przełyk
-wątroba
-żołądek
-woreczek żółciowy
-przewód żółciowy
-dwunastnica
-trzustka
-jama nrzuszna
-jelito cienkie
-jelito grube
-jelito ślepe
wyrostek robaczkowy
-odbytnica
-odbyt

trawienie: proces przekształcania pokarmu w postać płynną, bogatą w gotowe do wchłonięcia produkty rozkładu węglowodanów, tłuszczów i białek.

ściana przewodu pokarmowego (zbudowana z 4 warstw):
-błony śluzowej (śluzówki), w jelicie cienkim śluzówka uczestniczy w procesie wchłaniania
-błony podśluzowej (podśluzówki), w tej warstwie znajdują się gruczoły, nerwy i naczynia krwionośne
-mięśniówki, tu dzięki skurczom perystaltycznym treść pokarmowa przesówana jest w strone odbytu, natomiast w mięśniówce żołądka dodatkowo występują mięśnie skośne które ułatwiają miesznie się pokramów.
-błony surowiczej (otrzewnej), warstwy zewnetrznej, pełniącej funkcję podtrzymującą i ochronną; przebiegają w niej duże naczynia krwionośne.

enzymy trawienne: biokatalizatory, przyspieszają przebieg reakcji biochemicznych, uczestniczą w rozkładzie składników pokarmowych.
1.AMYLAZY-wytwarzane w gruczołach slinowych oraz trzustce, rozkładają węglowodany złożone.
maltoza:cukier zbudowany z dwuch cząsteczek glukozy, ostateczny produkt działania amylazy
maltaza:enzym przy udziale którego nastepuje w jelicie cienkim rozpad wiązania między dwiema cząsteczkami glukozy w maltozie
2.LIPAZY-wydzielane przez trzustkę, biora udział w rozkładzie tłuszczów, rozbijają wiązania występujące miedzy glicerolem i kwasami tłuszczowymi.
żółć: ułatwia trawienie tłuszczów rozbija duże krople na mniejsze, zwiekszając tym samym powierzchnię tłuszczu dostępną dla enzymu; emulgacja:działanie żółci na tłuszcze.
3.PROTEAZY- wydzielane w żołądku, trzustce i jelicie, biora udział w rozkładzie białek, rozszczepiają one wiązania peptydowe łączące aminokwasy w długie łańcuchy białkowe, przejściowym produktem rozkładu są peptydy- związki zbudowane z aminokwasów, lecz znacznie krótsze niż białka.

żołądek: (błona surowicza-otrzewna, warstwa mięśni okrężnych, warstwa mięśni podłóżnych, warstwa mięśni skośnych, przełyk, wypust, odźwiernik, dwunastnica,fałdy błony śluzowej)
-gruczoły żołądkowe- znajduja się na powierzchni wyściełającej żołądek śluzówki, wydzielaja kwas solny i nieaktywną postać proteazy żołądka-pepsyny, enzym który częściowo rozkłada białka.
KOMÓRKI ŚLUZÓWKI wydzielają śluz który chroni ściany żołądka trawieniem wlasnych białek budujących ściany żołądka
-soki zołądkowe-wydzieliny żołądka w skutek skurczów jego ściany mieszają się z pokramem i powoli go upłynniają
-renina/podpuszczka-szczególna proteaza wystepująca w soku zołądkowym wszytskich młodych ssaków, ścina (koagulacja) zawarte w mleku białkio-kazeina

Początkowy odcinek jelita cienkiego to dwunastnica. Głównym źrodłem enzymów trawinnych działających w dwunastnicy jest ważny gruczoł trawienny -trzustka. Wydziela ona w dwunastnicy sok trzustkowy, który zawiera proteazy trzustki i amylazę trzustki Oraz wszystkie lipazy. Trawienie tłuszczów przez lipazy jest możliwe dzięki emulgującym właściwościom żółci, płynącej z pęcherzyka żółciowego do dwunastnicy, dzięki czemu zobojętnia kwaśną cześć żołądka Meltaza enzym rozkładający maltozę, sacharazę - enzym rozkładający sacharozę, oraz proteazy jelia. Pod wpływem tych enzymów trawiennych następuje końcowy rozkład węglowodanów i białek.


wątroba(lezy tuż pod przeponą):
-wychwytuje z krwi produkty trawienia i kontroluje ich dystrybujcję w ustroju
-uczestniczy w utrzymaniu stałego poziomu glukozy we krwi, dzięki możliwości szybkiego rozkładu glikogenu i uwalniania wolnej glukozy do krwi
-mmagazynuje glukozę w postaci glikogenu
-wydziela żółć, biorącą udział w emulgowaniu tłuszczów, co ułatwia ich trawienie i wchłanianie
-uczestniczy w przemianie nadmiaru aminokwasów tzn.aminokwasy niezużyte jako materiał budulcowy przekształca w materiał enrgetyczny
-gromadzi żelazo, miedź i witaminy A,B,D
-odtruwa organizm, przekształcając alkohol, leki i niewielkie dawki róznego rodzaju trucizn w związki nieszkodliwe

Kosmki jelitowe - wchłanianie substancji pokarmowych powstałych w wyniku działania enzymów trawiennych. Na każdym kosmku znajduje się tysiące mikrokosmków. Dzięki temu pow. Jelita jest 600 krotnie większa od powierzchni jelita, którego ściany były by gładkie.


jelito grube: przechodza do niego resztki pokarmu pozostale w postaci plynnej gdzie zostaje odessana od nich woda i sole mineralne a znajdujace sie tam bakterie wykorzystuja niestrawinone resztki pokarmowe jako źródło energii. w odbytnicy z odwodnionych resztek pokarmowych powataje kał który później zostaje usuniety przez odbyt. jelito ślepe zakończone wyrostkiem robaczkowym znajduje się na styku jelita grubego i cienkiego u ludzi jest to pozostałość po przodkach których dieta obejmowała znacznie wiekszą ilość pokarmu roślinnego, u zwierząt roślinożernych te narządy zasiedlają bakterię które rozkładają celulozę do wolnej glukozy