Elastyczność cenowa popytu

Elastyczność popytu mierzy intensywność reakcji nabywców na każdą zmianę czynników determinujących popyt. Tak, więc elastyczność cenowa popytu pozwoli na zmierzenie siły reakcji kupujących na każdą zmianę ceny.
Badania decyzji nabywczych pojedynczych konsumentów wykazują, iż zmiana ceny danego dobra może wywołać różne reakcje poszczególnych nabywców. Jeżeli dokonamy analizy zmian w wielkości zapotrzebowania na skutek spadku ceny np. o 10%, okaże się, że w zależności od charakterystyki produktu i nabywcy reakcja może być różnie nasilona.
Zauważmy, iż dla zbadania stopnia elastyczności cenowej popytu używamy relacji procentowych zmian w wielkości popytu do procentowych zmian w cenie. Tak więc:
Elastyczność cenowa popytu to relacja procentowej zmiany wielkości popytu do procentowej zmiany ceny. Dana jest wzorem:
gdzie:
· εxD - elastyczność popytu względem czynnika x
· ΔD - przyrost popytu
· D - wielkość popytu
· Δx - przyrost czynnika x
· x - wartość czynnika x
Popyt jest elastyczny, gdy - niewielka zmiana czynników kształtujących popyt skutkuje znaczną zmianą wielkości popytu. Popyt jest nieelastyczny (sztywny), gdy - nawet znacząca zmiana determinantów powoduje jedynie niewielkie zmiany wielkości popytu. Gdy , to mamy do czynienia z elastycznością jednostkową (inne określenia: neutralna, wzorcowa) - względne zmiany determinantu odpowiadają względnym zmianom popytu. Jeżeli , wówczas popyt jest doskonale nieelastyczny (doskonale sztywny) - zmiany determinantu nie mają wpływu na wysokość popytu. Elastyczność może też przyjmować wartość - oznacza to, że popyt jest doskonale elastyczny i że przy danej wielkości determinantu może przyjmować dowolne wartości.










C1 * P1 < C2 * P2 C1 * P1 = C2 * P2 C1 * P1 > C2 * P2


Elastyczność punktową należy mierzyć, przy małych zmianach ceny (np. o 1%), a nie przy dużych zmianach (np. o 10%).



Rozpatrując duże zmiany ceny, należałoby liczyć elastyczność łukową - średnią elastyczność między dwoma punktami na krzywej, według poniższego wzoru:




Jak wykazano dotychczas, rodzaje elastyczności popytu zależy głównie od charakteru dobra. Uznać należy zatem iż elastyczność cenowa popytu w poszczególnych przypadkach zależy od pewnych czynników określających ten charakter towaru. I tak determinantami elastyczności cenowej popytu są:
1. stopień dostępności substytutów – ze względu na działanie poznanego już efektu substytucyjnego, łatwiej rezygnujemy z zakupu drożejącego dobra w warunkach powszechnej dostępności dóbr zastępczych; tak więc dostęp do substytutów powoduje wyższą elastyczność cenową popytu.
2. czas- zauważmy, iż często w warunkach ograniczeń czasowych nasze akcje są zakłócone (nie pełne); oznacza to iż do pełnej reakcji potrzebujemy więcej czasu; tak wiec w długim okresie nasz popyt staje się bardziej elastyczny cenowo. Jeżeli uwzględnić jednak zjawisko tzw. szoku cenowego, może się okazać iż w krótkim okresie nasze reakcje na przykład na wzrost ceny są bardzo żywe, w dłuższym czasie „szok” przemija.
3. udział wydatków na badane dobro w wydatkach globalnych konsumenta – naturalnie 10% wzrost ceny pudełka zapałek wywoła słabsze reakcje niż 10% wzrost ceny samochodów osobowych.
Częstym błędem w interpretacji elastyczności cenowej popytu jest mniemanie, że można mówić o elastyczności w odniesieniu do całej krzywej popytu.
Błąd polega na tym, że w większości przypadków elastyczność zmienia się wzdłuż danej krzywej popytu.











Bibliografia:
1) B. Klimczak „Mikroekonomia”- Wrocław 2001r.
2) D. Begg, S. Fisher, R. Dornbusch, „ Ekonomia“
3) H. R. Varian, „ Mikroekonomia“