Banki

Banki dzielą się na trzy kategorie operacji:
Bierne - polegają na gromadzeniu środków pieniężnych przez zaciąganie zobowiązań; są to wkłady klientów, emisja biletów skarbowych, obligacji i innych papierów wartościowych dłużnych oraz zaciąganie pożyczek w innych bankach
Czynne - polegają na udzielaniu różnego rodzaju kredytów; ich odstawę stanowią środki pieniężne nagromadzone w wyniku operacji biernych oraz kapitał własny banku,
Usługowe - czynności wykonane przez banki na rachunek i zlecenie klientów np. prowadzenie rachunków bankowych, wykonywanie operacji na rachunkach bankowych

Dochodami własnymi banków są odsetki od udzielanych kredytów oraz opłaty i prowizje pobierane od klientów za wykonywane usługi.

W gospodarce rynkowej banki stały się instytucjami handlującymi kapitałem pieniężnym i pośredniczącymi między wierzycielami, a dłużnikami. Banki kumulują kapitały i drobne oszczędności, a także udzielają pożyczek (kredytów) na działalność gospodarczą i inwestycje. Koncentracja kapitału w bankach powoduje, że pełnią one funkcję rozliczeniowe pomiędzy podmiotami w skali krajowej, a międzynarodowej. W wyniku pośredniczenia banków w operacjach finansowych powstają zależności pomiędzy nimi, a podmiotami gospodarczymi. Banki, udzielając kredytów dla przedsiębiorstw, wymagają kontrolowania działalności gospodarczej kredytobiorcy, oceniają jego zdolność spłaty zadłużenia, mają więc wgląd do dokumentów firmy. W ten sposób banki pełnią kontrolę nad działalnością gospodarcza przedsiębiorstw.

W gospodarce rynkowej ogromną rolę odgrywa możliwość pozyskania taniego kredytu i na dogodnych warunkach spłaty, niezbędnego dla finansowania działalności przedsiębiorstw. Do tego konieczne jest istnienie wielu silnych banków.

Dominującą pozycję w systemie bankowym zajmuje bank centralny. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski( NBP)- jeden z najważniejszych podmiotów, od których zależy sprawne funkcjonowanie państwa. Do jego podstawowych zadań należy stabilizacja złotego (utrzymywanie jego stałej wartości przez wiele lat), ograniczenie inflacji, nadzór emisji banknotów i rozliczeń międzynarodowych, pełnienie funkcji banku rządu RP (m.in. prowadzenie rozliczeń finansowych strefy budżetowej).

Liczną grupę wśród banków stanowią banki komercyjne. Głównym ich cele jest osiąganie jak największego zysku.

Kolejną kategorią banków są banki spółdzielcze. Celem ich jest nie jest zysk, ale zaspokajanie potrzeb ich członków: łatwy dostęp do kredytów i gwarancja właściwej obsługi. Banki spółdzielcze najczęściej zlokalizowane są w małych miastach i na wsiach. Związane są z organizacją spółdzielczości tj. spółdzielni produkcyjnych , spółdzielni kółek rolnych i innych, które aktywnie wspierają.

Bankami są również kasy oszczędnościowo- pożyczkowe. Istnieją one w większości państw świata i mają na celu przede wszystkim udzielanie kredytów oraz przyjmowanie depozytów.