Wstęp
Na rynku finansowym istnieje wiele możliwości inwestowania pieniędzy. Jednymi z najbardziej efektywnych inwestycji finansowych są: inwestycje w fundusze inwestycyjne oraz inwestycje w asset management. Istnieją oczywiście również inwestycje w dobra rzeczowe, takie jak: mieszkania, metale, surowce. Niniejsza praca ma ukazać, jaka inwestycja z dwóch propozycji, tj. : funduszy inwestycyjnych, oraz asset management, była w długiej perspektywie czasowej najbardziej opłacalna. W niniejszej pracy zostały zawarte syntetyczne dane odnośnie stóp zwrotu (wzrostu indeksu w przypadku WIG), w trzech okresach: roku, trzech lat oraz pięciu lat, licząc wstecz od 30 września 2005. Przedziały czasowe zostały tak dobrane, aby zobrazować stopy zwrotu zarówno w okresie hossy, jak i bessy. Z drugiej strony podokresy zostały narzucone, ponieważ dane o stopach zwrotu w asset management jest trudno zdobyć. Stąd okres porównania od 29.IX.2000. W pracy zostały tylko zawarte podmioty inwestujące na krajowym rynku finansowym. Na podstawie danych cząstkowych, z odpowiednich podokresów, przedstawię w co, w danych okresach opłacało się inwestować najbardziej. Na końcu odpowiem na pytanie, jaka inwestycja we wszystkich podokresach dała największy zysk. Praca ma na celu przede wszystkim ukazanie stóp zwrotu, więc początkujący student nie znajdzie tutaj zbyt wielu użytecznych dla siebie informacji. Zastrzega się możliwość wystąpienia pewnych pomyłek w obliczeniach, choć dołożyłem wszelkich starań, aby takowych nie było. Stopy zwrotu z asset management zostały zaczerpnięte z artykułu Szymona Karpińskiego „Najlepsi zarobili więcej niż fundusze”, który ukazał się 17 listopada 2005 roku w dzienniku Rzeczpospolita (nr 268/2005). Dane o stopach zwrotu z funduszy inwestycyjnych zaczerpnięto z serwisu www.bossa.pl, a procentowy wzrost indeksów WIG oraz WIG20 z serwisu www.portfel.com.pl.
Na początku przedstawię oraz opiszę stopy zwrotu z usługi asset management. Po kolei będą przedstawione dane dla portfeli: agresywnego, mieszanego oraz bezpiecznego.
Portfele agresywne
Nazwa podmiotu i portfela Stopa zwrotu za okres: (w %)
2004.X.01 – 2005.IX.30 2002.X.01 – 2005.IX.30 2000.X.01 – 2005.IX.30
BDM PKO BP- agresywne standardowe 63,93 - -
BDM PKO BP- agresywne 57,02 - -
ING Akcyjny Blue Chips 48,20 226,20 92,50
BZ WBK AIB akcyjny rynkowy 41,00 163,10 86,70
Skarbiec – portfel agresywny 40,02 157,41 -
CA IB – akcji o wysokim Standardzie 38,37 108,84 -
Pioneer PKO –portfel agresywny 34,96 149,27 102,04
BZ WBK AIB akcyjny fundamentalny 34,80 233,30 168,20
CS AM portfele akcyjne WIG 34,34 141,95 145,97
BDM PKO BP - neutralne standardowe 32,44 - -
Fortis securities akcyjny standardowy 6*3 31,40 147,80 127,30
ING akcyjny wzrostowy 31,10 201,30 129,80
Millennium DM – akcyjny fundamentalny 29,43 109,28 88,51
HanZa –akcyjne skorelowane 28,73 158,48 115,64
Fortis securities fundamentalny 28,60 - -
ING akcyjny agresywny 26,90 219,00 199,60
HanZa – akcyjne selektywne 24,25 173,58 150,05
CS AM portfele akcyjne timingowe 24,17 128,01 185,71
Millennium DM – akcyjny agresywny 23,69 103,00 80,09
KBC TFI – portfele agresywne 19,45 127,60 -
IDM – strategia akcyjna 13,30 - -
Fortis securities dywidendowy 12,60 - -
średnia 32,7 159,3 128,6
Średnie wyniki inwestycyjne są podane na końcu tabeli. W okresie pięciu lat można było zarobić przeciętnie 128,6%, jednak najlepszy zarządzający w tym okresie uzyskał wynik aż 199,6%, a najsłabszy tylko 80,09%. okres trzech lat to średnia stopa zwrotu na poziomie 159,3%. tutaj najlepszy portfel uzyskał stopę zwrotu równą 233,3%, a najgorszy tylko 103%. okres roku, licząc od 1 października 2004 to średnia stopa zwrotu na poziomie 32,7%. wyniki również są skrajnie różne, najgorszy portfel to zysk na poziomie 12,6%, a najlepszy dał zarobić aż 63,93%.
Portfele mieszane
Nazwa podmiotu i portfela Stopa zwrotu za okres: (w %)
2004.X.01 – 2005.IX.30 2002.X.01 – 2005.IX.30 2000.X.01 – 2005.IX.30
CA IB- wzrostowy 33,28 103,29 -
ING zrównoważony+ (akcje min.65 proc) 27,20 127,40 97,80
Fortis securities zrównoważony 3*3 26,30 80,70 101,90
CS AM portfele zrównoważone 23,83 84,07 112,72
BZ WBK AIB zrównoważony rynkowy 22,40 65,20 80,10
KBC TFI- portfele fundamentalne 22,34 138,70 -
Pioneer Pekao- portfel zrównoważony 22,25 73,77 93,55
BZ WBK AIB zrównoważony fundamentalny 21,10 87,70 100,20
Hanza – zmiennego zaangażowania 20,76 117,94 110,65
ING zrównoważony (akcje maks.65 proc) 20,60 90,90 106,40
Skarbiec- portfel aktywnej alokacji 19,88 31,14 -
CA IB – zmiennego zaangażowania 18,24 40,05 -
BZ WBK AIB stabilnego wzrostu rynkowy 18,10 - -
Millennium DM – zrównoważony 17,91 66,13 63,89
Hanza – mieszane zrównoważone 17,82 86,92 90,54
Millennium DM – zmiennego zaangażowania 17,56 73,76 -
Skarbiec – portfel zmiennego zaangażowania i arbitrażu 17,50 67,92 -
ING zrównoważony(akcje15-35 proc., dług długi) 17,00 53,70 97,90
BZ WBK AIB stabilnego wzrostu fundamentalny 16,70 - -
CS AM portfele zrównoważone stabilnego wzrostu 16,49 48,42 96,79
ING zrównoważony(akcje maks.15proc.,dług długi) 14,40 42,50 97,10
ING zrównoważony(akcje 15-35proc.,dług krótki) 14,30 51,30 81,10
CA IB – stabilnego wzrostu 14,08 - -
HanZa - mieszane stabilne 11,67 38,03 70,26
ING zrównoważony(akcje maks.15 proc., dług krótki) 8,40 21,70 63,80
IDM- strategia zmiennego zaangażowania 0,10 - -
średnia 18,5 72,3 91,5
Analogicznie jak powyżej średnie stopy zwrotu zostały podane na końcu tabeli. W przypadku portfeli mieszanych mamy do czynienia z niższymi stopami zwrotu, niż to miało miejsce w przypadku portfeli agresywnych. Dla okresu 5 lat najlepszy wynik to 112,72%, a najgorszy to 63,8%. W skali 3 lat, najlepszy portfel dał zarobić aż 127,4%, a osoba lub podmiot, która wybrała najgorzej, mogła liczyć na stopę zwrotu równą 21,7%. Okres 1 roku to stopy od 33,28% do 0,1%.
Portfele bezpieczne
Nazwa podmiotu i portfela Stopa zwrotu za okres: (w %)
2004.X.01 – 2005.IX.30 2002.X.01 – 2005.IX.30 2000.X.01 – 2005.IX.30
Skarbiec – portfel konserwatywny 18,10 76,25 -
CS AM portfele obligacji skarbowych 13,72 - -
ING dłużnych długoterminowy 12,50 28,00 97,00
Fortis securities długoterminowych papierów dłużnych 11,80 - -
Millennium DM – obligacji plus 11,57 - -
Fortis securities dłużnych papierów skarbowych 10,30 22,70 77,80
Fortis securities papierów skarbowych w euro 9,50 - -
CS AM portfele papierów dłużnych do 3 lat 9,45 23,56 76,67
Millennium DM – obligacji skarbowych 9,09 19,93 54,67
Pioneer Pekao –portfel papierów dłużnych 8,83 21,32 -
CS AM portf. papierów dłużnych zmiennego zaangażowania 8,50 - -
CA IB - obligacji 8,36 18,91 -
BDM PKP BP – defensywne standardowe 8,04 - -
ING dłużnych krótkoterminowy 7,00 20,80 61,40
Hanza – rynku pieniężnego 6,86 20,62 62,60
Fortis pieniężny 6,30 - -
CS AM portfele papierów dłużnych do 1 roku 6,23 20,12 62,94
Fortis securities papierów skarbowych w USD 2,80 - -
Skarbiec- portfel instrumentów dłużnych 1,39 20,29 -
KBCTFI – portfele dłużne 1,07 21,80 -
średnia 8,6 26,2 70,4
W przypadku portfeli bezpiecznych w skali 5 lat najwięcej można było zarobić 97%. Najmniej 54,67%. Okres 3 lat to stopy zwrotu na poziomie od 76,25% do 18,91%. przedział czasowy roczny to 1,07% minimalnego zarobku oraz 18,1% zysku najwyższego w tej grupie portfeli. W grupie portfeli bezpiecznych stopy zwrotu oczywiście najmniej odbiegają od średniej arytmetycznej.
Poniżej przedstawię stopy zwrotu z inwestycji w fundusze inwestycyjne, które prowadzą działalność od 1 października 2000 roku.
Fundusze inwestycyjne akcyjne
Nazwa funduszu akcyjnego Stopa zwrotu za okres: (w %)
1.X.2000 – 30.IX.2005 1.X.2002 – 30.IX.2005 1.X2004 – 30.IX.2005
Arka BZ WBK akcji FIO 112,2 191,7 34,7
BPH FIO akcji 101,7 109,7 29,3
Citi akcji FIO(A) 75,6 109,4 23,6
DWS akcji plus 75,5 109,3 22,8
DWS FIO akcji 49,7 94,5 19,9
Pioneer AP FIO 76,6 119,3 26,0
Pko/ Credit suisse akcji 98,6 116,1 29,4
PZU Krakowiak (akci) 73,2 84,2 12,5
Seb3 akcji FIO 70,4 109,8 24,5
Skarbiec akcja 96,7 149,4 26,2
UniKorona(akcji) 100,5 136,8 26,5
CU FIO polskich akcji - 184,3 20,9
ING FIO akcji typu A i B 86,8 133,3 24,1
ING SFIO akcji 2 - 119,2 26,2
Millennium FIO akcji - 87,9 18,4
DWS FIO top-25 Małych spółek - - -8,5
Allianz akcji FIO - - 15,8
SKARBIEC Profit plus FIZ - - 15,9
GTFI FIO akcji - - 11,5
AIG FIO akcji - - 21,6
ING FIZ akcji - - 26,8
średnia 84,8 123,6 21,3
Analogicznie, jak w stopach zwrotu z asset management, średnie stopy zwrotu zostały ukazane na końcu tabeli. Ostatni rok, licząc do 30 września 2005 dał maksymalnie 34,7%, a najgorszy fundusz przyniósł stratę w wysokości 8,5%. Trzyletni okres rozpatrywanej inwestycji to średnia stopa zwrotu 123,6%, przy czym najgorszy wynik to 87,9%, a najlepszy to aż 191,7%. Okres 5 lat to 112,2% maksymalnego zysku, a klient, który wybrał fundusz najgorszy mógł zarobić tylko 70,4%. Odchylenia od średniej są więc bardzo duże.
Fundusze inwestycyjne zrównoważone
Nazwa funduszu zrównoważonego Stopa zwrotu za okres: (w %)
1.X.2000 – 30.IX.2005 1.X.2002 – 30.IX.2005 1.X.2004 – 30.IX.2005
Arka BZ WBK zrównoważony FIO 59,7 107,2 29,4
CITI zrównoważony FIO (A) 81,2 78,0 25,1
DWS FIO zrównoważony 35,7 53,5 11,4
ING FIO zrównoważony typu A i B 70,7 70,9 17,0
Pioneer zrównoważony FIO 59,7 61,9 18,8
PKO/CS zrównoważony 78,8 69,1 20,6
PZU Mazurek(sw) 65,6 40,7 11,6
SEB1 zrównoważony FIO 64,1 70,6 17,7
Skarbiec Waga 69,4 74,1 14,7
UniKorona (zrównoważony) 74,7 77,2 16,0
Millennium FIO zrównoważony - 48,6 13,9
BPH SFIO Aktyw. zarządz. - 48,0 19,4
KBC Aktywny FIO - 60,9 19,8
KBC Stabilny FIO - 45,3 18,1
średnia 66,0 64,7 18,1
Wyniki funduszy tej grupy również znajdujemy w tabeli. Średnie stopy zwrotu wynoszą odpowiednio 66, 64,7 oraz 18,1% dla 5-cio, trzy oraz rocznego okresu inwestycji licząc od 1 października 2000 roku. Po trzy najlepsze fundusze z każdego okresu zostały pogrubione. Natomiast najgorsze wyniki inwestycyjne, dla podanych powyżej okresów inwestycji wynoszą: 35,7%, 40,7% oraz 11,4%. Jak widać rozproszenie wyników jest dość duże.
Fundusze inwestycyjne stabilnego wzrostu
Nazwa funduszu stabilnego wzrostu Stopa zwrotu za okres: (w %)
1,X.2000- 30.IX.2005 1.X.2002 – 30.IX.2005 1.X.2004 – 30.IX.2005
CitiSenior SFIO 66,9 37,7 12,2
DWS Emerytalny 53,8 40,1 9,1
Pioneer StabW FIO 36,8 37,5 15,5
PKO/Cs stabilnego wzrostu 64,2 42,3 14,2
SEB4 stabilnego wzrostu FIO 51,2 26,6 7,5
CU SFIO SI - 66,3 13,6
ING FIO Emerytura typu A i B - 49,7 14,6
SKARBIEC III filar - 48,7 14,1
AIG FIO stabilnego wzrostu - - 13,9
GTFI stabilnego wzrostu FIO - - 8,9
ING FIZ stabilnego wzrostu - - 12,1
Lukas stabilnego wzrostu FIO - - 18,5
ARKA BZ WBK stabilnego wzrostu FIO - - 21,0
Millennium FIO stabilnego wzrostu - - 10,9
ALLIANZ stabilnego wzrostu FIO - - 9,9
BPH FIO stabilnego wzrostu - - 13,8
średnia 54,6 43,6 13,1
Średnie stopy zwrotu zostały podane w tabeli. Analogicznie, jak poprzednio czytelnik w prosty sposób może odnaleźć najlepsze i najgorsze fundusze w tej grupie. Podobnie rzecz ma się w wynikach funduszy przedstawionych poniżej, których to już nie będę opisywał. Podkreślić należy, że im fundusz, czy portfel jest bardziej bezpieczny, tym wyniki poszczególnych funduszy są bardziej zbliżone do siebie i tym bardziej są skupione wokół średniej.
Fundusze inwestycyjne papierów dłużnych
Nazwa funduszu papierów dłużnych Stopa zwrotu za okres: (w %)
1.X.2000 – 30.IX.2005 1.X.2002 – 30.IX.2005 1.X.2004 – 30.IX.2005
Arka BZ WBK OK FIO (typ A) 46,8 15,7 5,7
BPH FIO OBLIGACJI 1 51,2 15,6 9,8
CitiObligacji FIO (A) 56,5 18,7 9,2
DWS FIO dpw 42,5 15,6 6,8
GTFI FIO OS 67,6 18,4 8,1
ING FIO obligacji typu A i B 69,4 17,9 8,6
Pioneer Obligacji + FIO 50,6 18,7 10,0
Pioneer obligacji FIO 58,4 19,1 10,0
PKO/CS Obligacji 60,3 15,2 6,5
PZU polonez (dp) 63,7 21,8 11,5
SEB2 Obligacji i Bonów FIO 58,9 22,3 6,8
SKARBIEC depozytowy 51,4 18,4 10,4
SKARBIEC obligacja 54,5 13,5 6,8
UniKorona obligacje FIO 73,7 22,5 11,2
Arka BZ WBK obligacji FIO - 22,5 14,2
CitiPłynnościowy SFIO - 17,9 5,9
CU FIO obligacji - 19,4 9,4
ING SFIO obligacji 2 - 28,4 12,9
KBC obligacyjny FIO - 19,6 10,4
KBC PD FIO - 24,0 11,6
Millennium FIO papierów dłużnych - 17,5 8,8
SEB 5 obligacji skarbowych FIO - 16,5 11,1
AIG FIO obligacji - - 11,0
Allianz obligacji FIO - - 9,7
DWS FIO konwergencji - - 11,8
Pioneer ochrony kapitału FIO - - 5,8
Pioneer obligacji skarbowych FIO - - 10,2
średnia 57,5 19,00 9,4
Fundusze inwestycyjne rynku pieniężnego
Nazwa funduszu rynku pieniężnego Stopa zwrotu za okres: (w %)
1.X.2000 – 30.IX.2005 1.X.2002 – 30.IX.2005 1.X.2004 – 30.IX.2005
BPH FIO obligacji 2 53,6 16,5 5,3
CitiPieniężny FIO (A) 48,5 15,6 5,5
DWS FIO płynna lokata 50,0 15,7 4,4
GTFI premium SFIO 53,8 18,3 5,8
GTFI skarbowy RP 49,8 15,5 4,8
ING gotówkowy typu A 52,8 16,7 5,8
SKARBIEC kasa 49,3 15,4 4,7
UniKorona pieniężny FIO 53,2 18,8 5,5
CU FIO depozyt plus - 16,5 5,4
DWS FIO płynna lokata plus - 17,9 5,2
GAMMA SFIO - 19,7 6,3
KBC pieniężny FIO - 16,4 5,4
Millennium FIO pieniężny - 14,8 4,9
Pioneer P FIO - 16,9 5,4
PKO/CS skarbowy - 15,2 4,9
SKARBIEC kasa plus - 15,4 5,5
BPH FIO skarbowy - - 5,3
DWS FIO płynna lokata - - 4,4
ING FIO gotówkowy typu A - - 5,8
SKARBIEC gotówkowy FIO - - 6,0
UniWibid SFIO - - 5,9
średnia 51,4 16,8 5,4
Porównanie stóp zwrotu z inwestycji w asset management, fundusze inwestycyjne, WIG oraz WIG 20.
Inwestycja (średnio) Stopa zwrotu w %
2004.X.01 – 2005.IX.30 2002.X.01 – 2005.IX.30 2000.X.01 – 2005.IX.30
Asset management – portfel akcyjny 32,7 159,3 128,6
Asset management – portfel mieszany 18,5 72,3 91,5
Asset management – portfel bezpieczny 8,6 26,2 70,4
Fundusze inwestycyjne akcyjne 21,3 123,7 84,8
Fundusze inwestycyjne zrównoważone 18,1 64,7 66,0
Fundusze inwestycyjne stabilnego wzrostu 13,1 43,6 54,6
Fundusze inwestycyjne obligacyjne 9,4 19,0 57,5
Fundusze inwestycyjne rynku pieniężnego 5,4 16,7 51,4
WIG 33,8 165,3 -
WIG 20 39,3 142,3 -
Ostatnia tabela tej pracy przedstawia zestawienie średnich stóp zwrotu z inwestycji w podanych interwałach czasowych. Jak wynika z tabeli, w okresie 5-cio letnim najwięcej można było zarobić kupując jednostki funduszy inwestycyjnych akcyjnych lub zawierając umowę z firmą asset management. Niestety nie mogłem odnaleźć danych o wartości wzrostu indeksu WIG w tym okresie i porównać go z wynikami tych produktów. Strategie mieszane dały oczywiście mniejsze stopy zwrotu, podkreślić jednak należy, iż firmy asset management miały te stopy wyższe, tak samo jak to było w przypadku strategii agresywnych, niż fundusze inwestycyjne. Również strategie bezpieczne dały większy dochód w przypadku wybrania usługi asset management, niż w przypadku inwestycji w fundusze inwestycyjne rynku pieniężnego. Podsumowując okres 5-cio letni, należy podkreślić, iż usługa asset management dała w tym czasie wyraźnie wyższy zysk, porównując wyniki do funduszy powierniczych.
Okres trzech lat to również triumf asset management, aczkolwiek w przypadku portfela mieszanego, średni wynik jest zbliżony do średniego wyniku funduszy zrównoważonych. Jednak 3 najlepsze portfele asset management i tak miały w tym okresie stopy zwrotu wyższe, niż najlepszy fundusz zrównoważony. Dla okresu 3 lat dysponuję już danymi na temat wzrostu indeksów WIG oraz WIG20 i mogę je porównać z danymi strategii agresywnych. Stwierdzić należy, iż to asset management bardziej zbliżył się do tych wyników. Portfele bezpieczne to również lepsza stopa zwrotu na korzyść prywatnego zarządzania oszczędnościami.
Ostatni analizowany okres to jeden rok, licząc do daty 30 września 2005 roku. W tym przypadku wyniki inwestycyjne są już bardziej zbliżone do siebie, jednak niemal identyczną, średnią stopę zwrotu zauważamy w przypadku porównania portfela mieszanego prywatnego zarządzania oszczędnościami z funduszami zrównoważonymi. Podobny stan należy stwierdzić w przypadku zestawienia ze sobą funduszy papierów dłużnych z portfelem bezpiecznym asset-u. Porównanie stóp zwrotu strategii agresywnych z indeksami giełdowymi znów wychodzi bardziej na korzyść usługi prywatnego zarządzania oszczędnościami!
Zakończenie
Niniejsze opracowanie miało odpowiedzieć na pytanie, w co lepiej inwestować – w fundusze inwestycyjne, czy powierzyć swoje oszczędności specjalistom od prywatnego zarządzania oszczędnościami. Porównanie wyników inwestycyjnych akurat w takich okresach, jak podane w niniejszej pracy, dało jednoznaczną odpowiedź, iż lepsze wyniki uzyskują firmy asset management. Pamiętać jednak należy o tym, iż wyniki historyczne nie muszą się powtórzyć w przyszłości. Również porównanie tych dwóch metod w innych okresach mogłoby spowodować ,iż lepsze byłyby fundusze powiernicze. Podstawowym jednak problem jest fakt, iż w fundusz inwestycyjny może zainwestować każdy, ponieważ minimalna wpłata zaczyna się już od 50 pln. Natomiast firmy typu asset management żądają od swoich klientów od 35000 do nawet 2 mln pln. Są to więc rozwiązania inwestycyjne dla zamożnych klientów. Pamiętać również należy, iż wycena jednostek funduszy inwestycyjnych jest podawana do wiadomości jako wartość netto, a więc już po odliczeniu wszelkich opłat należnych towarzystwu zarządzającemu danymi funduszami. W przypadku asset-u wyniki są podawane jako brutto, a więc bez odliczania jakichkolwiek opłat, które zarządzający portfelem i tak sobie odliczy. Podsumowując jednak całą pracę stwierdzić należy, iż usługa prywatnego zarządzania oszczędnościami daje lepsze wyniki inwestycyjne, niż oferta towarzystw funduszy inwestycyjnych. Należy tylko swoje oszczędności powierzać firmom z przodu stawki (wyniki najlepsze), a nie każdemu podmiotowi oferującemu taką usługę. Wybierając źle, możemy zarobić mniej, niż dałby nam w tym samym okresie najgorszy fundusz inwestycyjny.