Wskaż przyczyny i konkretne sposoby rozwiązania problemu bezrobocia w Polsce

Terminem bezrobocie określamy zjawisko polegające na tym, iż część ludzi zdolnych do pracy i chcących pracować nie znajduje żadnego zatrudnienia. Bezrobotni nie wytwarzają dóbr i usług, ale uczestniczą w ich podziale. Otrzymują, bowiem zasiłki wypłacane z budżetu państwa, który dodatkowo ponosi straty z tytułu niepłaconych przez bezrobotnych podatków. Bezrobocie stanowi jeden z najtrudniejszych problemów społeczno-gospodarczych współczesnego świata. Jest od dawna przedmiotem zainteresowania socjologów i psychologów, ze względu na swoje liczne następstwa i konsekwencje. Do skutków bezrobocia należą głównie: pogorszenie się standardu życia, problemy z zagospodarowaniem wolnego czasu, izolacja społeczna oraz ograniczenie uczestnictwa w życiu kulturalnym i politycznym. Towarzyszy temu często dyskomfort psychiczny, polegający na poczuciu bezsilności i niskiej samoocenie. Po upływie prawie 15 latach od upadku komunizmu w Polsce, jesteśmy trzecim, co do wysokości bezrobocia krajem Europy, gdzie stopa bezrobocia przekroczyła 19% i w niektórych rejonach kraju wzrasta w zastraszającym tempie.
Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele. Przede wszystkim osoby młode, które dopiero zakończyły edukację, nie mają jeszcze odpowiedniego doświadczenia zawodowego i wymagają długotrwałego szkolenia. Z tego powodu absolwenci szkół często nie mogą uzyskać zaufania pracodawców i znaleźć pracy nawet, jeśli istnieje popyt na pracowników w danej branży. Dodatkowo stale zwiększają się wymagania pracodawców dotyczące kwalifikacji zawodowych ich przyszłych pracowników. Aby te kwalifikacje osiągnąć potrzebne są dodatkowe fundusze i czas, podczas którego osoby te stają się małoproduktywnymi.
Kolejną przyczyną bezrobocia są przekształcenia gospodarcze, zmiany technologiczne oraz upadek całych gałęzi przemysłu. Wprowadzenie nowych technologii oszczędzających pracę ludzką wpłynęło na znaczne ograniczenie i redukcję miejsc pracy. Obecnie w procesach produkcji większość stanowisk zastępowana jest przez pracę komputerów i maszyn. Bez pracy pozostaje duża liczna osób, bez odpowiednich kwalifikacji ze względu na wcześniejszą pracę w fabrykach, hutach czy kopalniach.
Do głównych przyczyn wysokiego bezrobocia należą także zmiany strukturalne polegające na tym, iż dziedziny gospodarki zatrudniające dużą liczbę osób przenoszą się do krajów o tańszej sile roboczej, a pozostają te, które wymagają wysokiej techniki, kreatywności oraz wykwalifikowanych pracowników. Dodatkowo zmiana polityki celnej wpłynęła na zalanie naszego kraju tańszymi produktami zagranicznymi stanowiącymi konkurencję dla produktów polskich. Rodzime wyroby ze względu na wyższe ceny stały się mniej pożądanymi towarami, co w konsekwencji doprowadziło do upadku wielu miejsc pracy i wzrostu bezrobocia.
Również niewielka mobilność polskiego społeczeństwa wpłynęła na znaczny wzrost bezrobocia w ostatnich latach. Wynika to głównie z niechęci i licznych problemów, jakie stanowią dla potencjalnego pracownika dojazdy do pracy a w niektórych przypadkach nawet przeprowadzka do innego miasta i województwa. Wiąże się to zazwyczaj z wysokimi kosztami, jakie musi ponieść bezrobotny, jeszcze przez rozpoczęciem pracy.
Pomimo licznych i czasem złożonych przyczyn bezrobocia istnieje tak samo wiele możliwości ich rozwiązania. Nie zawsze są one tak samo korzystne dla wszystkich grup społecznych. We współczesnym świecie, gdy pracodawca stawia coraz wyższe wymagania swoim podopiecznym najkorzystniejsze z punktu widzenia bezrobotnych byłoby zorganizowanie szkoleń i kursów, mających ułatwić im znalezienie pracy. Dzięki nim mogliby skorzystać z możliwości zmiany, nabycia lub podwyższenia kwalifikacji zawodowych w ramach szkoleń grupowych lub indywidualnych. Aby wykwalifikowany bezrobotny lepiej rozpoczął swoją karierę zawodową korzystne byłoby udzielenie mu kredytów i ulg inwestycyjnych na rozkręcenie własnej działalności. Dzięki temu automatycznie uległaby zwiększeniu liczba przedsiębiorstw a co za tym idzie także miejsc pracy.
Jak wiadomo duży procent bezrobotnych Polsce stanowią ludzie młodzi z niskim doświadczeniem zawodowym. Aby liczba bezrobotnych uległa zmniejszeniu należy przede wszystkim zając się problemem właśnie młodych ludzi. Korzystne byłoby stworzenie przez polski rząd programu, który zachęcałby pracodawców do ich zatrudnienia. Chodzi tu o system umów pomiędzy państwem i organizacjami pracodawców oraz między biurami pracy, pracodawcami i samorządami. Stałby się on podstawą dla dopłat kierowanych do firm, które zobowiązałyby się zatrudnić absolwentów. Pracodawcy, którzy zatrudnialiby większą liczbę absolwentów, mogliby także liczyć na ulgi podatkowe. Dodatkowo, aby zwiększyć mobilność geograficzną bezrobotnych, czyli zachęcić ich do podejmowania pracy poza granicami miejsca zamieszkania należałoby stworzyć możliwość odliczania od podatku kosztów dojazdu do pracy, które traktowane byłyby jako koszt pracy. Dodatkowo możnaby stworzyć system dopłat do wynajmu mieszkań dla osób, które podjęły pracę w znacznej odległości od miejsca zamieszkania.
Ze względu na swoje liczne następstwa i konsekwencje bezrobocie jest jednym z najważniejszych problemów społeczno-gospodarczych każdego kraju. Wymaga, więc podjęcia natychmiastowych decyzji odnośnie jego zmniejszenia. Przyczyn bezrobocia jest wiele, od komputeryzacji przemysłu, upadku wielu przedsiębiorstw, przez niechęć pracodawców do zatrudniania absolwentów, wysokich wymagań odnośnie kwalifikacji zawodowych aż do słabej mobilności społeczeństwa polskiego. Jednak jak wiadomo każdy problem można skutecznie rozwiązać, dlatego też należy podjąć zdecydowane działania w walce z bezrobociem. Polska należy do krajów o najwyższej stopie bezrobocia, co grozi poważnymi sankcjami i wiąże się z licznymi problemami. Premier Kazimierz Marcinkiewicz w swoim expose przedstawił założenia nowego rządu w sprawie walki z bezrobociem. Należą do nich głównie: eliminowanie barier biurokratycznych dla rozpoczynających działalność gospodarczą, zachęcenie przedsiębiorstw z Unii Europejskiej do inwestowania w Polsce oraz wprowadzanie programu kształceń dla bezrobotnych. Pozostaje mieć nadzieję, że nowy rząd upora się z wysokim bezrobociem a proponowane zmiany i udogodnienia pozytywnie wpłyną na kształt polskiego przemysłu i całej krajowej gospodarki.