Różne interpretacje pojęcia polityka

Potocznie pod pojęciem polityka rozumie się sprawowanie władzy przez państwo w różnych dziedzinach życia społecznego (polityka zagraniczna, polityka wewnętrzna, polityka finansowa, polityka mieszkaniowa, polityka oświatowa). Polityka dotyczy postawy, działań człowieka względem celu, odnosi się do tej części stosunków międzyludzkich, które związane są z panowaniem, rządzeniem i władzą.

Pojęcie to można interpretować na wiele sposobów Ścisłe ujęcie treści pojęcia „polityka” sprawia jednak trudności, ponieważ istnieją odmienne sposoby jego pojmowania: jako sztuki rozwiązywania problemów i konfliktów społecznych bądź też jako roztropna troska o dobro wspólne. Pojęcie „polityka” ma bardzo wiele definicji i jest pojęciem o wielu znaczeniach. Ogólnie rzecz biorąc termin „polityka” można przedstawić poprzez podział definicji polityki na cztery rodzaje.

Pierwszy rodzaj to etymologiczne definicje polityki. Słowo „polityka” pochodne jest słowu greckiemu „polis”, co oznacza miasto-państwo natomiast „politike” jest to sztuka rządzenia miastem –państwem. Polityka jest więc sztuką rządzenia państwem, braniem udziału w sprawach państwa. Wyraz „politea” oznacza idealny ustrój polityczny, społeczny, a więc polityka jest braniem udziału w sprawach społeczeństwa. Termin z języka francuskiego „poli” - oznacza gładki, grzeczny, a pojęcie „la politique” znaczy działalność porządna, grzeczna.

Drugim rodzajem są definicje określające politykę jako rodzaj działalności ludzkiej. Polityka według J.Ładosza jest to celowa i świadoma działalność ludzka związana z państwem, mająca na celu realizację interesów społecznych. Natomiast ks.prof. M. Krąpiec ujmuje treść pojęcia „polityka” jako racjonalną działalność na rzecz wspólnego dobra. Inną jeszcze definicje owego pojęcia przedstawia F. Ryszka, według którego „polityka” to planowe i zorganizowane dążenie do zdobycia oraz utrzymania władzy – dążenie, któremu odpowiadają określone działania ludzkie.

Następnym rodzajem są definicje określające politykę jako układ stosunków pomiędzy organizacjami. Polityka jest to układ relacji i odniesień pozytywnych, negatywnych i kompromisowych pomiędzy państwem a innymi organizacjami, wliczając w to inne państwa..

Występują także inne definicje pojęcia polityki, takie jak: polityka to sztuka kompromisu, polityka to umiejętność wyboru mniejszego zła, czy np. polityka to umiejętność realizacji własnego interesu poprzez wykorzystanie zróżnicowania interesów partnerów.

Z tradycji nowożytnej myśli politycznej pochodzi racjonalne pojęcie polityki jako świadomych działań, mających na celu realizację dobra wspólnego, którego rozumienie wynika z wyobrażeń o naturze ludzkiej. Etyczne ukierunkowanie polityki nie jest jednak jedynym jej określeniem. Według Maxa Webera, polityka to działania różnych podmiotów (np. partii politycznych, związków zawodowych), zmierzające do zdobycia władzy politycznej lub udziału w niej. W słynnym tekście „Pojęcie polityki” Carla Schmitta, polityka to umiejętność rozróżnienia wroga od sojusznika, umiejętność sklasyfikowania podmiotów politycznych wedle schematu my i oni

Podsumowując, najczęściej rozumie się politykę jako działania człowieka lub grupy ludzi względem określonego celu oraz jako umiejętność rozwiązywania konfliktów. Pojęcie „polityka” i słowa pochodne od niego wiążą się zatem i kojarzą w przeciętnej świadomości ze sztuką działania niezależnie od tego, czemu ma ono służyć.