Non-governmental organizations (NGOs) to organizacje pozarządowe, które stanowią podstawowy składnik międzynarodowej ochrony praw człowieka. Uzupełniają one i wspierają działalność organizacji międzypaństwowych. Ich istotę i znaczenia doskonale oddaje angielski termin Grass roots organizations, porównujący je do korzeni traw. Stanowią one źródło siły wszystkich systemów ochrony praw człowieka. Podstawą prawną współpracy z ONZ jest artykuł 71 Karty Narodów Zjednoczonych, który daje ECOSOC możliwość nawiązywania stosunków z organizacjami pozarządowymi. Na tej podstawie niektóre z nich uzyskały status konsultacyjny. Organizacje pozarządowe działają na forum ONZ na dwóch płaszczyznach: proceduralnej oraz bezpośrednich interwencji na szczeblu Komisji Praw Człowieka oraz jej podkomisji dzięki rezolucji 1296 ECOSOC z 1968 roku i reguł proceduralnych. Możliwość interwencji pociąga za sobą jednak niebezpieczeństwo pomyłki a co za tym idzie podważanie autorytetu organizacji. Już w 1977 roku proszono NGOs o staranniejszy dobór delegatów na sesje plenarne Komisji. Wielokrotnie też podnoszono na forum ECOSOC problem ograniczenia aktywności NGOs. Organizacje pozarządowe przełamały monopol państw w procesie normotwórczym. Mimo braku oficjalnych reguł proceduralnych uczestniczą na poziomie grup roboczych w pracach legislacyjnych. NGOs są także źródłami informacji, uzupełniając nie zawsze obiektywne sprawozdania państw. Zgodnie z pozatraktatową procedurą 1503 uprawnione są do skladania zawiadomień o powtarzających się wypadkach naruszania praw człowieka.
W ramach Rady Europy postanowienia statutowe nie regulują wzajemnych powiązań. Ogólny model nakreśla rezolucja 35 Komitetu Ministrów z 1972 roku . NGOs mogą mieć status konsultacyjny, uczestniczą w procesie legislacyjnym, a od 1 października 1994 roku mają prawo składać skargi do Trybunału w Sztrasburgu zgodnie z artykułem 2 Europejskiej konwencji praw człowieka. Mogą również przed Trybunałem występować w roli ekspertów lub świadków. Podsumowując, należy przyznać, że organizacje pozarządowe mają większe możliwości działania w ramach ONZ niż w ramach Rady Europy.
Czerwony Krzyż
Czerwony Krzyż - pozarządowa organizacja humanitarna i społeczna o charakterze międzynarodowym. Od 1919 wspólnie z organizacją Czerwony Półksiężyc tworzy Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Podstawową misją Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca jest zapobieganie i łagodzenie cierpienia ludzkiego oraz ochrona ludzkiej godności, bez jakiejkolwiek dyskryminacji dotyczącej narodowości, rasy, płci, przekonań religijnych lub politycznych. Czerwony Krzyż powstał w 1863 roku z inicjatywy szwajcarskiego filantropa i finansisty Henry Dunanta, wstrząśniętego widokiem dogorywających i pozostawionych sobie rannych, jaki ujrzał 24 czerwca 1859 roku na pobojowisku wielkiej bitwy pod Solferino, gdzie armia cesarstwa Austrii stoczyła krwawą całodniową bitwę z armią włoską wspomaganą przez armię francuską. W wyniku bitwy na polu walki pozostało około 40 tysięcy ofiar - zabitych, rannych i zaginionych. Wstrząśnięty widokiem ofiar pozostawionych praktycznie bez opieki, podjął spontanicznie próbę udzielenia im pomocy przy udziale miejscowej ludności, którą z powodzeniem zachęcił do wynoszenia i pielęgnowania rannych, niezależnie od ich narodowości. Po powrocie do rodzinnej Genewy napisał książkę "Wspomnienie Solferino", w której zawarł opis tego co widział i przeżył oraz przedstawił swoje propozycje, a przede wszystkim ideę powołania dodatkowej służby medycznej, która miałaby nieść pomoc rannym w czasie wojny. Zaproponował powołanie narodowych stowarzyszeń pomocy, które w czasie pokoju przygotowywałyby swych wolontariuszy do takich zadań, a ponadto postulował, by ranni oraz ci, którzy się nimi opiekują, byli uznawani za osoby neutralne nawet na polu walki.
Idee te poparli czterej znani obywatele Genewy - Gustave Moynier, gen. Guillome-Henri Dufour, dr Louis Appia i dr Theodore Maunoir, powołując wspólnie Międzynarodowy Komitet Pomocy Rannym, który przekształcił się nieco później w Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża. Inicjatywa spotkała się z dużym rozgłosem w całej Europie. W październiku 1863 spotykają się w Genewie przedstawiciele 16 krajów, przyjmując postanowienia określające rolę krajowych Komitetów Pomocy Rannym. Czerwony Krzyż na białym tle (odwrotność flagi szwajcarskiej) przyjęto jako symbol powoływanych organizacji. Był to początek Ruchu Czerwonego Krzyża. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża podjął starania, by przekonać rządy państw o konieczności zapewnienia pomocy i ochrony rannym żołnierzom i osobom świadczącym tę pomoc. Starania te doprowadziły do przyjęcia w 1864 traktatu międzynarodowego zwanego Konwencją Genewską o "polepszeniu losu rannych w armiach czynnych". Czerwony krzyż został wówczas prawnie uznany za znak ochronny wojskowej służby zdrowia. Od czasu wojny rosyjsko-tureckiej w 1876 równorzędnym znakiem stał się czerwony półksiężyc. W ciągu następnych lat powstało wiele nowych Stowarzyszeń krajowych Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Odgrywały one dużą rolę w niesieniu pomocy rannym w czasie różnych konfliktów zbrojnych, a szczególnie w czasie I wojny światowej, a po nastaniu pokoju podjęły szereg innych zadań w dziedzinie ochrony zdrowia, pomocy socjalnej, działalności wśród młodzieży, szkolenia pierwszej pomocy i organizowania ratownictwa, szkolenia pielęgniarek i innego personelu sanitarnego, tworzenia szpitali i zakładów opiekuńczych, niesienia pomocy ofiarom klęsk i konfliktów, krwiodawstwa, poszukiwań ofiar wojny i wiele innych. W 1919 powołano Międzynarodową Federację Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (zwaną wówczas Ligą Stowarzyszeń). Miało to na celu ułatwianie wzajemnych kontaktów i współpracy, koordynowanie działalności w różnych dziedzinach, inicjowanie nowych form pracy, wymianę doświadczeń. Po II wojnie światowej nastąpił znaczny rozwój Ruchu, zwłaszcza dzięki powstaniu wielu nowych stowarzyszeń krajowych, szczególnie w krajach rozwijających się. Podjęto nowe zadania związane np. ze zwalczaniem skutków narkomanii, bezrobocia, nowych epidemii (np. AIDS), szeroko pojętą problematyką rozwoju. Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca stał się najważniejszą światową organizacją świadczącą pomoc i ochronę ofiarom klęsk i konfliktów zbrojnych. Jednocześnie organizacja prowadzi jest praca nad rozwojem i doskonaleniem międzynarodowego prawa humanitarnego, która doprowadziła w 1949 do podpisania czterech Konwencji Genewskich o ochronie ofiar konfliktów zbrojnych, a w 1977 do przyjęcia 2 Protokołów Dodatkowych do tych Konwencji. Prace w tej dziedzinie są prowadzone do dziś, bowiem wciąż pojawiają się nowe problemy związane z ochroną różnych kategorii ofiar wojny.
Zasady organizacji
- humanitaryzm - ochrona zdrowia, poszanowanie ludzkiej godności
- bezstronność - pomoc niezależnie od strony konfliktu
- neutralność - brak zaangażowania w konflikty
- dobrowolność - przynależność do organizacji jest dobrowolna, nieprzymusowa
- jedność - w każdym z krajów istnieje tylko jedna organizacja działająca w ramach Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca
Cele organizacji
- opieka nad rannymi, chorymi i jeńcami w czasie wojny,
- pomoc ofiarom klęsk żywiołowych, wypadków i epidemii w okresie pokoju,
- szerzenie oświaty zdrowotnej,
- organizowanie krwiodawstwa.
Czerwony Krzyż otrzymywał wielokrotnie Pokojową Nagrodę Nobla: w 1901 - dla jego twórcy Henry Dunanta, a w 1917, 1944 i 1963 - dla Międzynarodowego CK, w 1963 także dla Ligi Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża. Symbolem Czerwonego Krzyża jest czerwony krzyż na białym tle - odwrotnie niż na fladze Szwajcarii. Symbolem analogicznym, stosowanym w krajach muzułmańskich jest czerwony półksiężyc na białym tle. Czerwony Lew i Słońce był stosowany jako symbol w Persji, jednakże po wybuchu rewolucji islamskiej i zmianie nazwy kraju na Iran zaniechano w 1980 roku stosowania tego symbolu, zastępując go stosowanym w pozostałych krajach islamskich Czerwonym Półksiężycem. W Izraelu jako symbol stosowana jest Czerwona Gwiazda Dawida - jest to jeden z powodów, dla których izraelska organizacja jest jedynie obserwatorem, a nie pełnoprawnym członkiem Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Obecnie rozważana jest w Międzynarodowym Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca propozycja zastąpienia flag Czerwonego Krzyża, Półksiężyca, Gwiazdy Dawida nową, nie kojarzącą się ani z chrześcijaństwem, ani z islamem, ani z judaizmem, ani z żadną inną religią - jedną wspólną flagą z Czerwonym Rombem.
Amnesty International
Amnesty International jest ogólnoświatowym ruchem ludzi działających na rzecz praw człowieka. Jej członkowie dobrowolnie poświęcają swój czas i energię, solidaryzując się z ofiarami przypadków naruszeń praw człowieka.
Podstawową formą działalności AI jest prowadzenie kampanii. AI bada, dokumentuje i publikuje raporty o przypadkach naruszeń praw człowieka, ale na tym jej praca się nie kończy. Członkowie AI podejmują praktyczne i skuteczne kroki w celu powstrzymania tych naruszeń. AI jest zorganizowana w taki sposób, aby umożliwić zwykłym ludziom wypowiedzenie się na rzecz osób zagrożonych naruszeniem praw człowieka. Podstawą działalności AI jest międzynarodowa solidarność. Członkowie organizacji pochodzą z wielu różnych kultur i mają różne poglądy, jednak jednoczy ich chęć działania na rzecz świata, w którym przestrzegane będą prawa każdego człowieka. Działalność AI ma zasięg globalny. Organizacja jest zaangażowana w obronę praw człowieka na całym świecie. Podejmujemy działania w sprawie różnorakich przypadków naruszeń praw człowieka, dokonywanych przez wszystkie władze, bez względu na to, czy ofiary aktualnie znajdują się w centrum zainteresowania mediów, czy też ich cierpienia są ignorowane. AI wierzy w skuteczną działalność na rzecz konkretnych osób. Nasze badania, kampanie, wysiłki podejmowane po to, by zmienić prawo czy politykę, nasze apele i listy - to wszystko ma na celu polepszenie losu kobiet, mężczyzn i dzieci. Nawet mając do czynienia z potwornymi zbrodniami na masową skalę, AI stara się przytaczać w swoich raportach przypadki indywidualnych ofiar i powoływać się na ich doświadczenia. Te ofiary to coś więcej niż statystyka. Ofiary mają nazwiska. Mają daty urodzenia. Mają swoje historie. I każda z nich ma prawo do sprawiedliwości. AI jest organizacją niezależną od wszelkich rządów, ideologii politycznych, religii czy ekonomicznych grup interesu. Nie popiera ani też nie potępia jakichkolwiek rządów czy systemów politycznych, niekoniecznie też podziela poglądy ofiar, o których prawa walczy. Aby zapewnić sobie ową niezależność, AI nie przyjmuje środków pieniężnych od rządów ani partii politycznych na działania w zakresie dokumentowania naruszeń praw człowieka i podejmowania działań przeciwko takim naruszeniom. AI jest finansowana wyłącznie ze składek członkowskich oraz z ofiarności publicznej. AI jest ruchem demokratycznym i autonomicznym. Za swoje działania odpowiada wyłącznie przed swoimi członkostwem. Wszelkie decyzje podejmowane są przez ciała wybieralne. AI tworzy globalną społeczność obrońców praw człowieka, którzy podzielają zasady międzynarodowej solidarności, skutecznych działań na rzecz indywidualnych ofiar, powszechności i niepodzielności praw człowieka, bezstronności i niezależności, demokracji oraz wzajemnego szacunku.
Wizją Amnesty International jest świat, w którym każdemu człowiekowi przysługują prawa zapisane w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i innych uznanych międzynarodowych standardach praw człowieka.
Aby urzeczywistnić tę wizję, Amnesty International podejmuje działania zmierzające do przeciwstawiania się poważnym naruszeniom prawa każdego człowieka do fizycznej i psychicznej integralności, do wolności sumienia i wypowiedzi, oraz do traktowania wolnego od dyskryminacji. Działania te prowadzone są w szerszym kontekście promowania wszystkich praw człowieka. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka określa prawa człowieka, które mają zasadnicze znaczenie dla godności oraz rozwoju każdego człowieka. Są to prawa polityczne, takie jak wolność przekonań, słowa i zgromadzeń; prawa ekonomiczne, takie jak prawo do pracy i stosownego standardu życia; prawa obywatelskie, takie jak równość wobec prawa i prawo do małżeństwa; oraz prawa społeczne czy kulturalne, takie jak prawo do nauki i do udziału w życiu kulturalnym danej społeczności. Obowiązkiem każdego rządu na całym świecie jest respektowanie, obrona i zagwarantowanie przestrzegania praw człowieka wszystkich ludzi na ich terytorium. AI stara się wywierać na władze naciski, by obowiązek ten uznawały i wypełniały.
AI uważa, że wszystkie prawa człowieka są ze sobą nierozerwalnie związane i promuje wszystkie prawa zawarte w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Jednakże AI nie jest w stanie poświęcać tyle samo uwagi wszystkim naruszeniom praw człowieka, dlatego też koncentruje się na położeniu kresu najpoważniejszym przypadkom naruszania prawa do fizycznej i psychicznej integralności, prawa do wolności sumienia i słowa oraz prawa do wolności od dyskryminacji. Mandat, który uzgodnili członkowie AI, ustala dopuszczalne granice działalności i badań prowadzonych przez organizację.
Z historycznego punktu widzenia, główne cele działań AI wyglądają następująco:
- uwolnienie wszystkich więźniów sumienia;
- zapewnienie wszystkim więźniom politycznym bezzwłocznego i rzetelnego procesu sądowego;
- zniesienie kary śmierci, tortur oraz innych form okrutnego, nieludzkiego bądź poniżającego traktowania;
- położenie kresu pozasądowym egzekucjom oraz "zaginięciom";
- walka z bezkarnością poprzez pociągnięcie do odpowiedzialności sprawców naruszeń praw człowieka zgodnie ze standardami międzynarodowymi.
Z biegiem lat AI poszerzyła ten mandat o przypadki naruszeń praw człowieka popełnianych przez struktury pozarządowe oraz osoby prywatne (nie reprezentujące państwa). AI sprzeciwia się naruszaniu praw człowieka ze strony zbrojnych ugrupowań politycznych (sprawujących kontrolę nad danym terytorium bądź działających w opozycji do władz), takim jak branie zakładników, torturowanie czy bezprawne zabójstwa. AI sprzeciwia się naruszeniom praw człowieka wobec ludności cywilnej i osób nie biorących udziału w walkach, dokonywanym przez wszystkie strony konfliktów zbrojnych. AI zajmuje się także naruszeniami praw człowieka w miejscach prywatnych (takich jak domy prywatne) i społecznościach lokalnych, w przypadku gdy państwo jest im współwinne bądź nie podjęło skutecznych działań w celu zapobieżenia im lub ukaranie ich sprawców. Do tej kategorii należy okaleczanie żeńskich narządów płciowych, handel kobietami oraz przemoc wobec osób homoseksualnych, biseksualnych i transpłciowych, jeśli takie przypadki są tolerowane przez władze lub odbywają się za ich przyzwoleniem.
Powstanie AI
Ponad 40 lat temu, dwie portugalskie studentki wzniosły toast za wolność. Za ten prosty gest zostały skazane na 7 lat więzienia. Historia ta przeraziła brytyjskiego prawnika Petera Benensona do tego stopnia, ze postanowił on podjąć w tej sprawie działania. Peter Benenson napisał artykuł do brytyjskiej gazety The Observer, wzywając do zorganizowania międzynarodowej kampanii, mającej na celu obronę "zapomnianych więźniów". Proponował, by ludzie na całym świecie bombardowali władze listami protestacyjnymi. 28 maja 1961 r. gazeta opublikowała obszerny artykuł pod tytułem "Zapomniani więźniowie", który dał początek rocznej kampanii, Apel o amnestię, 1961.
Artykuł apelował do wszystkich ludzi, by pokojowo i bezstronnie protestowali przeciwko więzieniu kobiet i mężczyzn na całym świecie za ich poglądy polityczne bądź wyznanie. W artykule osoby te określone zostały jako więźniowie sumienia. W ten sposób powołano do życia termin, który miał wkrótce na stałe zagościć w języku stosunków międzynarodowych.
Odzew na artykuł był ogromny. W ciągu jednego miesiąca ponad tysiąc czytelników wysłało listy, oferując swą pomoc i wsparcie. Przysyłano także szczegółowe informacje na temat wielu innych więźniów sumienia.
W ciągu pół roku ta, w zamierzeniu jednorazowa, akcja przeistoczyła się w duży ruch międzynarodowy. W ciągu jednego roku nowo powstała organizacja wysłała delegacje do 4 krajów w celu podjęcia działań na rzecz więźniów i zajęła się 210 przypadkami. Jej członkowie zorganizowali w 7 krajach lokalne oddziały organizacji.
Od samego początku przyjęto zasady niezależności i bezstronności. Kładziono nacisk na międzynarodowy charakter obrony praw człowieka: ludzie z całego świata mieli walczyć o prawa osób znajdujących się w którymkolwiek miejscu świata. AI rozrastała się i zaczynała interesować się nie tylko więźniami sumienia, ale i innymi przypadkami naruszeń praw człowieka: torturami, "zaginięciami" i karą śmierci na całym świecie.
Wysiłki ruchu zostały docenione, gdy w 1977 r. organizacji przyznano Pokojową Nagrodę Nobla. W 1978 r. AI została natomiast uhonorowana przez ONZ Nagrodą Praw Człowieka.
Dzisiaj AI ma swych działaczy w każdej części świata. Organizacja zrzesza ponad milion członków i sympatyków w ponad 140 krajach i terytoriach. Jednoczy ich chęć stworzenia świata, w którym przestrzegane będą prawa każdego człowieka. W ponad 100 krajach i terytoriach istnieją tysiące grup lokalnych, młodzieżowych i studenckich oraz innych grup specjalistycznych, a także członków indywidualnych. W ponad 50 krajach zorganizowano krajowe sekcje AI, a w 20 kolejnych krajach istnieją struktury koordynacyjne. AI jest organizacją uznawaną i szanowaną na całym świecie. Wysyła delegacje na spotkania z rządami i organizacjami międzyrządowymi, takimi jak ONZ. Bierze też udział w międzynarodowych debatach na tematy związane z przestrzeganiem praw człowieka.
Zasady Ruchu
W swojej pracy AI kieruje się zasadami międzynarodowej solidarności, skutecznej działalności na rzecz indywidualnych ofiar, globalnej działalności, powszechności i niepodzielności praw człowieka, niezależności i bezstronności oraz demokracji i wzajemnego szacunku.
Międzynarodowa solidarność: Prawa człowieka wykraczają poza granice państw, a AI została założona w przekonaniu, że ochrona praw człowieka jest przedmiotem odpowiedzialności międzynarodowej, a nie tylko poszczególnych państw. Członkowie AI wywodzą się z wielu kultur i społeczności, ale pracują wspólnie w poczuciu solidarności z ofiarami naruszeń praw człowieka oraz światowym ruchem praw człowieka.
Skuteczne działanie na rzecz indywidualnych przypadków łamania praw człowieka: Nasze badania, nasze kampanie i wysiłki zmierzające do zmiany prawa i polityki, nasze apele i listy nie są nastawione na wspieranie konkretnej ideologii czy metody prowadzenia polityki, ale mają pomóc konkretnej osobie - kobiecie, mężczyźnie, dziecku. AI zainicjowała swoje działania w 1961 r. na skutek artykułu prasowego o dwóch więźniach sumienia z Portugalii. Ponad 40 lat później, nawet wtedy, gdy zajmujemy się potwornymi zbrodniami na masową skalę, staramy się opisać w naszych raportach los indywidualnych ofiar, opisać ich historię. Próbujemy pokazać cierpienie konkretnych ofiar niezależnie od statystyk.
Globalny zasięg: AI pracuje na rzecz praw każdego człowieka w każdym miejscu świata. AI działa na rzecz różnych osób, żyjących w różnych systemach politycznych. AI nie dokonuje porównań między krajami ani ich nie ocenia, ale zajmuje się problemem naruszeń praw człowieka ze względu na ich stopień i wagę.
Powszechność i niepodzielność: Każdy człowiek ma takie same prawa, bez względu na swoją rasę, płeć, orientację seksualną, wyznanie, pochodzenie etniczne, przekonania polityczne lub inne, pochodzenie społeczne czy narodowe. Wszyscy rodzimy się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw - prawa człowieka są powszechne. Aby żyć w godności, ludzie mają prawo do wolności, bezpieczeństwa oraz godziwych warunków życia - prawa człowieka są niepodzielne.
Bezstronność: AI nie popiera ani nie neguje żadnej formy rządów, żadnego systemu politycznego, ani też poglądów osób, których praw stara się chronić. Wszystkie sekcje i grupy AI zajmują się różnymi regionami świata, w których występuje różna sytuacja polityczna.
Niezależność: AI jest organizacją niezależną od jakiegokolwiek rządu, ideologii politycznej, religii, ekonomicznych grup interesu. AI nie popiera ani nie neguje żadnej formy rządów ani żadnego systemu politycznego, jak również nie musi podzielać ani odrzucać przekonań ludzi, których prawa stara się ochraniać. Aby pozostać organizacją niezależną, AI nie przyjmuje od władz ani od partii politycznych żadnych środków finansowych przeznaczonych na dokumentowanie przypadków naruszeń praw człowieka i na działania przeciwko nim skierowane. Fundusze czerpane są od członków i sympatyków, ze zbiórek publicznych oraz dobrowolnych datków.
Poprzez przyjęcie i przestrzeganie zasady bezstronności przykładamy wagę do głównego przesłania pracy AI, że wszystkim ludziom przysługują prawa człowieka zapisane w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Poprzez swą bezstronność i niezależność AI odpiera zarzuty władz, które często próbują dowieść, że AI poddaje je krytyce ze względu na swoje polityczne uprzedzenia, a nie ze względu na stan praw człowieka w danym kraju. Bezstronność i niezależność AI wzmacnia jej pozycję i wiarygodność w oczach społeczności międzynarodowej.
Międzynarodowa organizacja demokratyczna
AI jest międzynarodowym ruchem zrzeszającym członków z całego świata. W celu podejmowania wspólnych działań w AI stworzono następujące podstawowe struktury:
- na poziomie lokalnym członkowie AI zrzeszają się w co najmniej pięcioosobowe grupy lokalne, podejmujące akcje AI,
- na poziomie krajowym praca członków AI jest rozwijana, wspierana i koordynowana przez sekcje oraz inne struktury koordynacyjne,
- na poziomie międzynarodowym praca sekcji, grup i członków jest rozwijana i wspierana przez Międzynarodowy Sekretariat - główne biuro AI, gdzie koordynowane są badania nad przypadkami naruszeń praw człowieka i gdzie inicjowana jest większość działań podejmowanych przez członkostwo.
AI jest organizacją demokratyczną i niezależną. Oznacza to, że to członkowie decydują, jakie działania ma podejmować AI i jak powinna pracować. AI działa w oparciu o następujący proces podejmowania decyzji:
- grupy członków AI dyskutują rożne zagadnienia i składają propozycje rezolucji na Walnych Zgromadzeniach swej sekcji krajowej lub też na zebraniach władz krajowych. Sekcje organizują Walne Zgromadzenia, na których rozważa się propozycje działań i poddaje pod głosowanie rezolucje,
- sekcje przesyłają rezolucje do Rady Międzynarodowej, która jest najważniejszym organem zarządzającym AI. W jej skład wchodzą przedstawiciele każdej sekcji, którzy spotykają się raz na dwa lata na Spotkaniu Rady Międzynarodowej (ICM).; tylko ono ma moc wprowadzania poprawek do Statutu AI, wyznaczania ogólnej polityki i programów AI oraz określania budżetu Międzynarodowego Sekretariatu,
- Podczas każdego Spotkania Rady Międzynarodowej wybiera się Międzynarodowy Komitet Wykonawczy (IEC), którego główną funkcją jest wdrażanie decyzji ICM; dziewięciu członków wolontariuszy z Komitetu tworzy organ zarządzający AI w okresach pomiędzy Spotkaniami Rady Międzynarodowej oraz sprawuje ogólny nadzór nad pracą Międzynarodowego Sekretariatu,
- Międzynarodowy Komitet Wykonawczy wybiera Sekretarza Generalnego, który prowadzi bieżące sprawy AI, wypowiada się w imieniu ruchu oraz jest szefem Międzynarodowego Sekretariatu,
- Międzynarodowy Sekretariat prowadzi politykę ruchu, zbiera i analizuje informacje o naruszeniach praw człowieka, doradza sekcjom, grupom oraz członkom co do ich działań związanych z prowadzonymi kampaniami.
Międzynarodowa Komisja Prawników
Międzynarodowa Komisja Prawników (International Commission of Jurists - ICJ) jest organizacją pozarządową z siedzibą w Genewie. Powstała w roku 1952 i skupia 60 wybitnych prawników z kilkudziesięciu krajów świata. MKP jest konsultantem ONZ, UNESCO oraz Rady Europy.
Polska Sekcja MKP powstała w roku 1992. Zgodnie z celami ICJ i własnym statutem nasza organizacja promuje prawa człowieka i zasadę rządów prawa. Podejmuje działania na rzecz niezależności sądownictwa, niezawisłości sędziów i innych zawodów prawniczych, prawa każdego do rzetelnego procesu oraz podmiotowości prawnej każdej osoby ludzkiej.
Organizacja jest pierwszą sekcją narodową ICJ powołaną do życia w Europie Wschodniej. Skupia praktyków, w tym głównie sędziów i adwokatów oraz pracowników naukowych zainteresowanych realizowaniem celów statutowych.
Polska Sekcja Międzynarodowej Komisji Prawników od dn. 19.01.2005 roku jest organizacją pożytku publicznego zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym - numer 0000107799.
Zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz zgodnie ze znowelizowaną ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, każdy podatnik może przekazać 1% swojego podatku za miniony rok podatkowy, na rzecz organizacji pożytku publicznego - może zatem sam zdecydować, zamiast fiskusa, co stanie się z częścią jego pieniędzy.
Pomoc prawna
Sekcja Polska Międzynarodowej Komisji Prawników od 1999 roku realizuje projekt bezpłatnej pomocy prawnej. Jego adresatami są przede wszystkim więźniowie oraz osoby, które z przyczyn materialnych nie mogą skorzystać z płatnej profesjonalnej pomocy prawnej. Realizacja niniejszego programu stała się możliwa dzięki finansowemu wsparciu Fundacji im. Stefana Batorego.
Świadczona Pomoc prawna przybiera formę odpowiedzi na listy skierowane do Międzynarodowej Komisji Prawników przez osoby zainteresowane. Zakres tematyki porad nie jest ograniczony. Są to sprawy zarówno z zakresu prawa karnego, procedury karnej, prawa karnego wykonawczego, jak również prawa cywilnego, administracyjnego i prawa pracy.
Na listy odpowiadają studenci Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego przy współpracy merytorycznej i pod kontrolą wybitnych teoretyków i praktyków prawa. W tym gronie ich gronie są zarówno pracownicy naukowi Uniwersytetu Warszawskiego, jak również sędziowie, adwokaci i prokuratorzy. Każda odpowiedź udzielana przez studenta - wolontariusza jest konsultowana ze specjalistą z danej dziedziny. Staramy się także interweniować w ewidentnych przypadkach naruszania praw naszych klientów petentów. Kierujemy wnioski o udzielenie informacji oraz wyjaśnień w danej sprawie do sądów, prokuratur i administracji zakładów karnych.
Lista instytucji i firm wspierających działalność MKP:
- Ambasada Francji
- Ambasada Holandii
- British Council
- Europejskie Centrum Tłumaczeń
- Fundacja im. Stefana Batorego
- Instytut Prawa Karnego WPiA UW
- Justice Brytyjska Sekcja ICJ
- Polskie Wydawnictwa Profesjonalne
- Rzeczpospolita
- Sąd Najwyższy
- Szwajcarska Sekcja ICJ
- Szwedzka sekcja ICJ
- Wydawnictwo Beck
- Wydawnitwo BMT Erida
- Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis
Komitet Helsiński USA
Komitet Helsiński USA (Helsinki Watch) jest to organizacja pozarządowa, która powstała w 1979 roku. Jego głównym celem było wspieranie inicjatyw helsińskich w krajach Europy Wschodniej oraz śledzenie wydarzeń w tych państwach. Obecnie komitet nadal interesuje się tym rejonem, ma swoją misję w byłej Jugosławii.
Międzynarodowa Helsińska Federacja Praw Człowieka
Międzynarodowa Helsińska Federacja Praw Człowieka (International Helsinki Federation- IHF) jest to organizacja, która powstała w 1982 roku. Pod koniec roku 1990 Federacja liczyła 19 grup narodowych. W ramach Rady Europy ma status konsultanta i obserwatora. W 1989 roku wraz z Lechem Wałęsą otrzymała Nagrodę Praw Człowieka Rady Europy.
Moskiewska Grupa Helsińska
Moskiewska Grupa Helsińska jest organizacją zainspirowana Aktem końcowym KBWE. Powstała w 1976 roku w Związku Radzieckim z inicjatywy Jurija Orłowa. W tym samym roku w Polsce zawiązano Komitet Obrony Robotników (KOR), a w 1977 roku w Czechosłowacji powstała Karta 77.
Grupa na rzecz Praw Mniejszości
Grupa na rzecz Praw Mniejszości (Minority Rights Group- MRG) jest organizacją pozarządową, która powstała w Londynie w 1969 roku i specjalizuje się w ochronie praw mniejszości, szczególnie narodowych i etnicznych. W jej skład wchodzą grupy działające w Europie, Australii i Ameryce Północnej. Do końca 1990 roku MRG opracowała około 100 raportów.
Międzynarodowe Centrum Prawne Ochrony Praw Człowieka
Międzynarodowe Centrum Prawne Ochrony Praw Człowieka (Interrights) jest osobną grupą organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną praw człowieka, która służy pomocą innym organizacją zajmującym się tą problematyką. Powstała w 1982 roku w Londynie. Organizacja ta, poza wykonywaniem ekspertyz, udziela pomocy prawnej w konkretnych sprawach. Do tej grupy organizacji można zaliczyć także SOS-Torture zapewniającą szybką informacją o wypadkach stosowania tortur, egzekucji czy porwaniach. Human Rights Internet powstały przy Harvard Law School (obecnie działa przy Uniwersytecie w Ottawie), zajmuje się tworzeniem ogólnodostępnego zbioru informacji o pracy poszczególnych organizacji obrony praw człowieka, ich publikacjach, aktualnych wydarzeniach. Wymianą informacji pomiędzy poszczególnymi organizacjami zajmuje się Huridocs.
Międzynarodowy instytut Praw Człowieka
Międzynarodowy instytut Praw Człowieka (International Institute of Human Rights- IIHR) jest to organizacja o charakterze instytucji naukowej. Powstał w 1969 roku w Sztrasburgu. Został ufundowany przez Rene Cassina- laureata pokojowej Nagrody Nobla z 1968 roku, współautora Powszechnej deklaracji praw człowieka. IIHR jest jednym z niezależnych instytutów. Każdego roku w lipcu odbywają się w Sztrasburgu letnie sesje na poziomie uniwersyteckim, a w tym samym czasie trwa specjalne seminarium w ramach Międzynarodowego Centrum Uniwersyteckiego Nauczania o Prawach Człowieka. Instytut organizuje także letnie kursy dla nauczycieli szkół podstawowych i średnich oraz festiwal filmowy, a także zajmuje się innymi formami promocji praw człowieka przez sztukę.
