Astronomia - różne pojęcia potrzebne na fizykę

Model budowy atomu Bohra: według tego modelu elektron krąży wokół jądra jako naładowany punkt materialny, przyciągany do jądra siłami elektrostatycznymi. Przez analogię do ruchu planet wokół Słońca model ten nazwano "modelem planetarnym atomu". Pierwszym równaniem modelu jest równość siły elektrostatycznej siły dośrodkowej. Drugie równanie, spoza mechaniki, informuje, że długość fali elektronu mieści się całkowitą liczbę razy w długości orbity kołowej.

Postulaty Bohra: 1)Dla elektronu krążącego wokół jądra at. dozwolone są tylko takie orbity dla których moment pędu jest całkowicie wielokrotnością w stałej podzielonej przez 2Π.
2)Kiedy elektron krąży po jednej z dozwolonych orbit nie promieniuje energii w postaci fal elektromagn. Energia jest emitowana podczas przeskoku elektronu z jednej z dozwolonych orbit na inną.

Model kroplowy budowy jądra: Zakłada on, że nukleony w jądrze zachowują się jak cząsteczki w cieczy. Mikroskopowe oddziaływania, oddziaływanie silne jądrowe oraz siły elektrostatyczne są w tym modelu przedstawiane przez analogię do sił lepkości i napięcia powierzchniowego. Najważniejszym założeniem modelu jest to, że jądra są kuliste. Oblicza się w tym modelu energię wiązania jąder atomowych z uwzględnieniem poprawki na wysycanie się sił jądrowych wraz z sześcianem odległości. Otrzymane w ten sposób wzory przewidują stałą energię wiązania na jeden nukleon dla jąder lekkich i mniejszą dla jąder o dużej masie. Prowadzi to do wniosku, że w dużych jądrach może następować rozdzielenie się na dwa fragmenty.

Diagram Hertzpruga Russela: podczas swojego życia gwiazda przemieszcza się na wykresie HR w określony sposób: każda gwiazda powstaje jako zagęszczenie gazów w przestrzeni – jeśli jej masa jest wystarczająco duża(co najmniej 5% masy słońca). Po dostatecznym zagęszczeniu zachodzi reakcja termojądrowa. W miarę spalania wodoru gwiazda przesuwa się wzdłuż ciągu głównego, tym szybciej im większa jest jej masa. Po pewnym czasie gwiazda zawraca wchodząc w okres niestabilności, poczym dochodzi znów do ciągu głównego po którym przesuwa się w dół ze znacznie większa prędkością. Na koniec traci cześć swojej materii a jej jądro staje się białym karłem.

Białe karły: Biały karzeł jest to obiekt astronomiczny powstały po "śmierci" mało lub średnio masywnej gwiazdy (poniżej 1,4 masy Słońca), której jądro nie osiągnęło temperatury wystarczającej do zapłonu węgla w reakcjach syntezy termojądrowej. Większość świeci białym światłem, temp powierzchni dochodzi do 75 tys. oK. Przykładem białego karła jest Syriusz. Białe karły emitują promienie nie tylko w dziedzinie widzialnej, ale i rentgenowskiej. Niektóre mają kolor żółty lub czerwony a ich temp nie przekracza 4 tysoK. Jest to efekt naturalnego procesu ostygania. Białym karłem kiedyś stanie się Słońce.

Czarne dziury: to obiekt astronomiczny, który tak silnie oddziałuje grawitacyjnie na swoje otoczenie, że nawet światło nie może uciec z jego powierzchni. Żaden rodzaj energii ani materii nie może opuścić czarnej dziury i dlatego jest ona całkowicie czarna. Czarna dziura powstaje, kiedy gwiazda wielokrotnie cięższa od Słońca zapada się pod swoim ciężarem po wyczerpaniu paliwa atomowego.

Droga mleczna: to duża galaktyka spiralna o masie ok. 1012 mas Słońca, w której znajduje się m.in. nasz Układ Słoneczny. Droga Mleczna inaczej nazywana jest Galaktyką. Zawiera około 200 miliardów gwiazd i ma średnicę około 100.000 lat świetlnych. Na niebie widziana jako jasna "smuga" przecinająca niebo. Galaktyka składa się z gwiazd 1 i 2 populacji. Gwiazdy 1 pop zbudowane są w 70% z wodoru, 25 % helu i 2% tlen+węgiel+neon. Występuje głownie w ramionach spiralnych i należy do nich słońce. Gwiazda 2 pop. Występuje w dysku i centrum galaktyki. Gwiazdy krążą wokół jądra galaktyki. Słońce porusza się z prędkością 220 km/s i dokonuje pełnego obiegu w ciągu 2,4x108 lat.

Gwiazdy neutronowe: niewielka gwiazda - o średnicy 10-100 km, której gęstość na skutek zapadnięcia grawitacyjnego jest porównywalna do gęstości jądra atomowego (przekracza 1015 kg/m3). Gwiazda neutronowa to późne stadium ewolucji gwiazdy i powstaje po eksplozji supernowej. Gw. neutronowa zachowuje cały moment pędu gwiazdy, z której powstała, co powoduje bardzo szybką rotację. Jeśli ten ruch obrotowy jest wystarczająco szybki, gwiazda neutronowa może być obserwowana jako pulsar.

Słońce: to centralny obiekt ukł. Słonecznego i nasza najbliższa gwiazda, jest ogromną gazową kulą, która jest źródłem energii. Zew warstwa słońca to fotosfera. Wymiary: r = 696000 km ; m=1,99x1030kg ; temp wnętrza(jądra)=20omln K. Budowa: 1)jądro słońca-miejsce w którym zachodzę reakcje termojądrowe; 2)strefa radiacyjna- miejsce w którym przekazywanie energii następuje głownie przez fotony; 3)strefa konwekcyjna- miejsce w którym przekazywanie energii następuje w wyniku prądów konwekcyjnych-pojawia się plama słońca, granulacja słońca.