REWOLUCJA FRANCUSKA
1. Przyczyny rewolucji:
Francja w XVIIIw. była drugim co do wielkości krajem po Wielkiej Brytanii. Była jednym z silniejszych państw. Liczyła 23 mln. mieszkańców. Była krajem jednolitym narodowościowo. Kraj typu rolnego, ale już zaczął rozwijać się przemysł.
Społeczeństwo dzieliło się na cztery warstwy:
Duchowieństwo (nieliczny % społeczeństwa) posiadali prawa polityczne
Szlachta posiadali prawa polityczne
Mieszczaństwo (burżuazja)
Chłopi
Każda warstwa była bardzo zróżnicowana od bardzo bogatych do bardzo biednych.
W XVIIIw. burżuazja dochodzi do wielkich majątków, ale nie mają praw wyborczych, dlatego dochodzi do wybuchu wielkiej burżuazyjnej rewolucji.
2. Zwołanie Stanów Generalnych:
Stany Generalne:
duchowieństwo
szlachta
tzw. „reszta narodu” lub „stan 3”
We Francji w XVIIIw. rozpoczął się wielki kryzys gospodarczy spowodowany nieurodzajem, do tego wojna z Anglią spowodowały, że ludzie cierpieli głód.
W 1789r. pierwsze wystąpienia.
Ludwik XVI jest niedobrym władcą, po swoim poprzedniku przejął olbrzymi dług państwowy. Zwołał dwa pierwsze stany po to aby ustalić podatki. Uchyliły się one od odpowiedzi i zaproponowały zwołanie wszystkich stanów.
Od 1614r. po raz pierwszy zwołano Stany Generalne.
5 maja 1789r. w Wersalu zwołano Stany Generalne (2 pierwsze razem, 3 w innej sali)
17 czerwca 1789r. Stan Trzeci obwołał siebie przedstawicielem całego narodu Zgromadzenie Narodowe
( 9 lipca przekształciło się w Zgromadzenie Ustawodawcze)
Popadli w konflikt z pozostałymi stanami.
3. Zburzenie Bastylii 14 lipca 1789r.
Zburzenie Bastylii dało początek rewolucji francuskiej, a tym samym zburzenia władzy absolutnej. Francja ciągle jest monarchią.
Zaczyna się rewolucja ludowa
Burżuazja się zaniepokoiła.
W Paryżu zaczęło wrzeć, lud powołał do życia Gwardię Narodową. Na czele stanął La Fayette.
W tym czaie powstaje flaga narodowa:
- czerwony – kolor postępowy (burżuazji)
- niebieski – kolor Francji
- biały – kolor godzenia się z królem
Wieść o zburzeniu Bastylii rozniosła się bardzo szybko. We wsiach zaczęły wybuchać rewolucje chłopskie.
4. Deklaracja praw człowieka i obywatela – 26 września 1789r.
Zapowiadała ona powstanie konstytucji.
Głosiła:
s w przyszłości oprze się na niej Konstytucja
s uznawała wolność, własność, braterstwo
s suweremność ludu
s równość obywateli wobec prawa
s tolerancję religijną
s swobodę słowa i prasy
s władza miała być podzielona według Monteskiusza
s własność prawna miała być święta i nienaruszalna
s obalała absolutyzm
Zostaje wydana Konstytucja 3 września 1791r.
s nie w pełni realizuje D.P.Cz.i O.
s wydana po to aby zabezpieczyć interesy burżuazji
s obywateli podzielono na 4 klasy według majątku
s prawa wyborcze mieli ludzie zamożni
s władza ustawodawcza wybierana co 2 lata
s władza wykonawcza król
ź powołuje ministrów
ź prawo veta do ustaw
Władzę sprawuje burżuazja i ziemiaństwo czyli najbogatsza warstwa.
Zgromadzenie utawodawcze (parlament):
© lewica (chcieli republiki)
rewolucja burżuazyjna (żyrondyści)
rewolucja ludowa (górale)
© centrum (nie mieli wykształconego programu)
© prawica (chcieli monarchii konstytucyjnej z roku 1791r.)
Po raz pierwszy zaistniały kluby polityczne:
jakobini (chcieli republiki)
sankiuloci (klub najniższej warstwy Paryża) stali się bardzo lewicowi
Część arystokracji ucieka za granicę, gdzie prowadziła działalność antyrewolucyjną.
Król po kryjomu rozpoczął rozmowy z cesarzem Austrii.
Żyrondyści wydali szereg dekretów przeciwko księżom i arystokracji. Ludwik XVI (władza wykonawcza) zawiesił dekrety, co spowodowało większą rewolucję. Dochodziły wieści o koalicji przeciw rewolucji.
Żyrondyści chcieli wojny, górale byli przeciwni, uważając, że rewolucyjna Francja nie jest przygotowana.
W 1792r. wybucha wojna z Austrią. Powstał hymn „Marsylianka”.
Wojna przyniosła niepowodzenie Żyrondystom. Przeciwko Francji wystąpiły Prusy.
Wtedy na hasło „ojczyzna w niebezpieczeństwie” lud paryski zmobilizował się. Robespierr zarzucając, że to przez arystokrację przegrali wojnę rządał detronizacj króla i powołał w Paryżu komunę 10 sierpnia 1792r. Król zstał aresztowany, a władzę wykonawczą przekazano specjalnej radzie, którą kierował Danton.
Dokonała się druga rewolucja, która doprowadziła do obalenia władzy królewskiej i konstytucji z 1791r.
Zaostrza się walka pomiędzy Żyrondystami a Jakobinami (górale)
Żyrondyści – prawca zaczęli hamować rewolucję.
21 września 1792r. na wniosek Jakobinów Konwent ogłasza Francję republiką.
Król w styczniu 1793r. zostaje ścięty.
Rewolucja zwyciężyła. Wojska zostają poddane próbie, we wrześniu 1792r. zostają zaatakowane przez koalicję austryjacko-pruską. Zwycięstwo Francji.
Wiadomość o ścięciu króla paraliżuje dwory europejskie.
W 1793r. zostaje zawiązana oficjala koalicja:
- Anglia
- Austria
- Prusy
- Hiszpania
- Holandia
- Państwa włoskie
Dowodzi Anglia
Początkowo zwyciężała koalicja, we Francji było dużo szpiegów.
Austria zajęła Belgię. Wybuchło kontrrewolucyjne powstanie.
Jedynie ogromnym wysiłkiem można było ocalić rewolucję.
Przejęcie władzy przez Jakobinów.