Sposoby rozwiązywania zadłużeń

SPOSOBY ROZWIĄZYWANIA ZADŁUŻEŃ


Gdy państwo traci płynnośc finansową oznacza to powstanie DŁUGU PUBLICZNEGO.
Państwowy dług publiczny to nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych, ustalone po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.
Dług Skarbu Państwa to nominalne zadłużenie Skarbu Państwa. Łączna kwota długu Skarbu Państwa powiększona o kwotę przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa nie może przekroczyć 3/5 wartości rocznego PKB w danym roku budżetowym.
Państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora finansów publicznych z następujących tytułów:
1) wyemitowanych papierów wartościowych opiewających na wierzytelności pieniężne,
2) zaciągniętych kredytów i pożyczek,
3) przyjętych depozytów,
4) wymagalnych zobowiązań:
a) jednostek budżetowych,
b) wynikających z ustaw i orzeczeń sądu, udzielonych poręczeń i gwarancji oraz innych tytułów.
Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa, uwzględniające w szczególności podstawowe kategorie przedmiotowe i podmiotowe zadłużenia oraz okresy zapadalności.

Państwo swój deficyt oraz inne swoje zobowiązania może pokryć przychodami pochodzącymi z:

1)Emisji skarbowych papierów wartościowych
Skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym, w którym Skarb Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. Skarbowe papiery wartościowe mogą być emitowane lub wystawiane w granicach limitu zadłużenia, określonego w ustawie budżetowej. Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia pieniężne mogą być emitowane lub wystawiane wyłącznie przez Ministra Finansów. Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia niepieniężne emituje Minister Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów. Skarb Państwa odpowiada całym majątkiem za zobowiązania wynikające z wyemitowanych lub wystawionych skarbowych papierów wartościowych. Skarbowe papiery wartościowe mogą być emitowane lub wystawiane jako papiery wartościowe o pierwotnym terminie wykupu:
a) krótszym niż jeden rok (do 364 dni włącznie), do których zalicza się w szczególności bony skarbowe (krótkoterminowe skarbowe papiery wartościowe),
b) nie krótszym niż jeden rok (365 dni), do których zalicza się w szczególności obligacje skarbowe.
Minister Finansów określi poprzez wydanie listu emisyjnego szczegółowe warunki emisji skarbowych papierów wartościowych dotyczące treści świadczeń wynikających ze skarbowego papieru wartościowego i sposób ich realizacji.

2) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa
Prywatyzacja – proces transformacji własności państwowej we własność niepaństwowych osób prawnych lub fizycznych realizowany w drodze:
- udostępnienia osobom trzecim akcji/udziałów w spółkach z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa, powstałych z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego
- udostępniania osobom trzecim mienia przedsiębiorstwa
- sprzedaży przedsiębiorstwa
Zgodnie z ustawą z dnia 13 lipca 1990r w prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, każde przedsiębiorstwo państwowe, bez względu na jego wielkość, rentowność czy pozycję na rynku, może być poddane przekształceniom własnościowym. Ustawa przewiduje zróżnicowane metody prywatyzacji w przypadku przedsiębiorstw dużych w dobrej kondycji finansowej oraz małych i średnich. Ustawa dopuszcza następujące procedury prywatyzacji: kapitałową (pośrednią) lub likwidacyjną (bezpośrednią)

Program prywatyzacji zakłada:
- sprzedaż (pracownikom prywatyzowanych przedsiębiorstw – sprzedaż nieelokwenta) akcji/udziałów państwowych podmiotów przekształconych w jedną osobę spółki Skarbu Państwa
- sprzedaż oraz leasing majątku przedsiębiorstw postawionych w stan likwidacji

3) Nadwyżki budżetu państwa z ubiegłych lat.
Nadwyżka budżetowa, dodatnia różnica pomiędzy wpływami budżetu państwa gromadzonymi głównie z podatków i innych opłat o podobnym charakterze (np. opłaty celne), uzupełnianymi okresowo pożyczkami wewnętrznymi (np. w drodze emisji obligacji i zewnętrznymi, a jego wydatkami związanymi głównie z koniecznością finansowania tzw. sfery budżetowej oraz zabezpieczenia obsługi zadłużenia wewnętrznego i zewnętrznego

4) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych.

Zupłnie innymi sposobami pozyskiwania kapitału na pokrycie zadłużenia dysponuje podmiot gospodarczy.

Gdy podmiot gospodarczy traci płynnośc finansową, musi poszukiwać nowych metod pozyskania kapitału.

Płynność finansowa – zdolność do terminowego realizowania zobowiązań, jeden z elementów oceny finansowej przedsiębiorstwa. Zarządzanie płynnością ma na celu utrzymywanie odpowiedniej ilości środków pieniężnych i linii kredytowych , gdyż opóźnienia w wywiązywaniu się ze zobowiązań powodują nieufność kontrahentów i kredytujących instytucji finansowych co może doprowadzić do bankructwa , zaś zbyt wysoki poziom powoduje zamrożenie części kapitału obrotowego, a tym samym zmniejszenie rentowności przedsiębiorstwa.

Podmiot gospodarczy ma do dyspozycji wiele metod pozyskiwania kapitału ze źródeł zewnętrznych, lub zabezpieczania spłaty należności ze strony kontrahentów.

Podmiot gospodarczy może skorzystać z:
1) Cesja - (odstąpienie roszczenia) polega na przeniesieniu prawa wierzytelności na rzecz osoby trzeciej w celu zabezpieczenia terminowej zapłaty zobowiązania przez dłużnika. Cesję ustanawia się w drodze pisemnej umowy, o czym powiadamia się dłużnika, który jest zobowiązany do uregulowania zobowiązania podmiotowi, na rzecz którego dokonano cesji.

2) Akredytywa - Jest pisemnym zobowiązaniem banku do zabezpieczenia zapłaty określonej kwoty i w określonym terminie. Ma zapewnić sprzedawcę, dostawcę towaru, że odbiorca ma pokrycie na zamówienie. Akredytywę zwykle stosuje się w rozliczeniach międzynarodowych i w zależności od rodzaju transakcji dzieli się ją na eksportową i importową, niepotwierdzoną i potwierdzoną, odnawialną, zaliczkową, przenośną i wiele innych.

3) Blokada środków na rachunku - forma zabezpieczenbia spłaty kredytu, gdzie klient blokuje określoną kwotę rachunku w określonej walucie i udziela bankowi pełnomocnictwa na te środki.

4) Faktoring - Sposób finansowania firmy poprzez wykup przez faktora wierzytelności (nieprzeterminowanych) faktoranta z jednoczesnym świadczeniem innych usług na jego rzecz. Faktoring obejmuje zwykle wierzytelności powstałe z tytułu świadczenia usług albo dostaw towarów. Faktor finansuje faktoranta przez wykupywanie jego należności.

5) Fuzja - dobrowolne połączenie kapitałowe dwóch lub więcej instytucji w celu zwiększenia siły, skali działania.

6) weksel - papier wartościowy, w którym wystawca (bądź wskazana przez niego osoba) zobowiązuje się do bezwarunkowego zapłacenia określonej sumy pieniężnej (sumy wekslowej) w oznaczonym terminie na rzecz remitenta (osoby, na rzecz lub zlecenie której ma zostać zrealizowana płatność. W zależności od osoby dłużnika wyróznia się: weksel własny, w którym do zapłaty zobowiązany jest wystawca weksla, weksel trasowany, w którym wystawca zleca wskazanej w wekslu osobie (trasatowi) zapłacenie określonej kwoty na rzecz osoby trzeciej
(remitenta).

7) zarządzanie wierzytelnościami - działania mające na celu zapobieganie powstawania należności przeterminowanych, mających zdecydowanie największy wpływ na utrzymanie płynności finansowej przedsiębiorstwa. Na zarządzanie wierzytelnościami składają się grupy działań podejmowane w imieniu klienta
- zapobieganie powstawania przeterminowanych należności
- monitoring spływu należności
- restrukturyzacja należności i zobowiązań.

8) Kredyt - Dostarczenie środków pieniężnych (lub towaru) przez wierzyciela dłużnikowi, który zobowiązuje się zwrócić je (lub zapłacić za towar) w określonym terminie wraz z odsetkami. W celu zabezpieczenia kredytu używa się:
· Hipoteka - zabezpieczenie roszczeń wierzyciela przez dokonanie wpisu nieruchomości w księdze wieczystej, co daje mu szansę odzyskania pożyczonych środków, jeśli kredytobiorca nie spłaca długu. Gdy wierzyciel zabezpieczonych w ten sposób jest kilku, o kolejności zaspakajania ich roszczeń decyduje zwykle kolejność dokonanych wpisów. Do ustanowienia hipoteki konieczny jest akt notarialny.
· poręczenie - zobowiązanie poręczyciela do spłaty bankwoi należności w przypadku, gdyby kredytobiorca z jakiegoś powodu przestał spłacać kredyt.
· zastaw - ruchomość (rzecz, przedmiot) przekazana wierzycielowi w celu zabezpieczenia zwrotu długu. Zastaw oznacza też ograniczone prawo rzeczowe, mające na celu zabezpieczenie wierzytelności na majątku dłużnika, polegające na możliwości zaspokojenia wierzytelności z rzeczy lub prawa, na którym został ustanowiony zastaw, bez względu na to, czyją własnością jest rzecz lub komu przysługuje prawo.
· zabezpieczenie spłaty kredytu - gwarancja banku, że jeśli klient przestanie spłacać kredyt, to bank odzyska swoje należności. Zabezpieczeniem może być ustalenie poręczycieli, weksel, blokada lokaty bankowej, cesja umowy ubezpieczenia nieruchomości, zastaw i wiele innych.

Wszystkie te metody pozyskiwania kapitału i zabezpieczania spłaty należności może uchronić podmiot gospodarczy przed utratą płynności finansowej lub poprawić stan finansowy przedsiębiorstwa a w wielu przypadkach uchronić przed bankructwem.