„Nikifor”
Nikifor jest moim ulubionym artystą, gdyż okazuje, że prymitywizm też jest sztuką. Podziwiam go za to, że mimo niewielkiej wiedzy na temat malowania potrafił stworzyć obrazy podziwiane przez wielu artystów z całego świata. Gdy byłem w Krynicy odwiedziłem muzeum poświęcone jego twórczości i widziałem wiele jego dzieł.
Nikofor, od 1962 Nikifor Krynicki, właściwie Epifaniusz Drowniak (1895-1966), Łemek, malarz samouk, traktujący swą twórczość jako naturalne powołanie i usiłujący z niej uczynić metafizyczną i materialną podstawę swej egzystencji. Jeden z najwybitniejszych twórców tzw. sztuki naiwnej (prymitywistycznej), odkryty w 1930.
Artysta zazwyczaj podpisywał się na obrazach "Matejko" lub "Netyfor", opatrywał je (jako półanalfabeta) napisami pełnymi błędów bądź niezrozumiałymi. Dopiero w 1962 został wpisany do księgi urodzeń w Krynicy jako Nikifor Krynicki.
Namalował akwarelą ponad 2000 architektonicznych pejzaży, głównie miejskich, z częstym motywem wieży kościelnej. Pierwsze prace powstały przed 1917. Początkowo nawiązywał do malarstwa ikonowego. Entuzjastyczny artykuł o jego twórczości autorstwa J. Wolfa (1938) nie zmienił ciężkiej sytuacji artysty. Powtórnie odkryty przez E. i A. Banachów ok. 1949, doczekał się popularności i uznania w szerokich kręgach kolekcjonerskich.
W 1994 otwarto Muzeum Nikifora w Krynicy.
Przykładowe prace: Kościół z postacią duchownego, Weduta z kościołem i postacią duchownego, Cerkiew z postacią duchownego. :
Dla wyjaśnienia:
Prymitywizm, twórczość tzw. artystów naiwnych, malarzy lub rzeźbiarzy, w większości samouków, nie związana z nurtem ludowym ani też z aktualnie panującymi prądami. Cechy charakterystyczne prymitywizmu: skłonność do naiwnego realizmu, brak zdecydowanych relacji przestrzennych, przedstawianie przedmiotów lub osób nie związanych ze sobą jednością sytuacji.
Wypowiedzi artystyczne prymitywistów wywodzą się jedynie z wewnętrznej potrzeby tworzenia. Wielu z nich wywodziło się z grona osób wyobcowanych społecznie (np. N. Krynicki, T. Ociepka). W malarstwie prymitywnym najczęściej występuje tematyka pejzażowa, obyczajowa i martwa natura Prymitywiści stosują bardzo różnorodne techniki, toteż trudno jest określić styl ich twórczości.
Do najwybitniejszych przedstawicieli prymitywizmu należą m. in. : H. Rosseau(Celnik), C. Bombois, L. Vivin - Francja, M. A. Moses - USA, Ch. Theofilos - Grecja, N. Pirosmani- Gruzja. Sztuka prymitywistów zyskała szeroki rozgłos, ich dzieła znajdują się w wielu muzeach świata. Prymitywizm, podobnie jak sztuka współczesna, zrywa - często nieświadomie - z naturalizmem właściwym dla sztuki XIX w.